Uchinchi ming yillikning bolasi

XULOSA

Yosh avlodni jismoniy jihatdan tarbiyalash va ta`lim berish O`zbekiston Respublikasining "Ta`lim to`g`risida"gi Qonuni va "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi"da belgilab berilgan.

Maktabgacha ta`lim yoshida bola organizmi jadal rivojlanadi. Uning asab tizimi, suyak muskul sisitemalari jadal shakllanadi. Nafas olish organlari takomillashadi. Ana shu davrda sog`-salomatlik va to`laqonli jismoniy va ma`naviy kamolot uchun zamin yaratiladi. "Ta`lim to`g`risida"gi qonuni va "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi"da ko`rsatilgan asosiy maqsad ham shu bo`lib hisoblanadi. Maqsadga qaratilgan jismoniy tarbiya kichkintoylarning aqliy rivojlanishiga ijobiy ta`sir ko`rsatadi. Ularning tabiiy atrofdagi narsa va xodisalar haqidagi bilimlari oshadi, joyni va vaqtni bilishi takomillashadi, xarakter xususiyatining ijobiy hislatlari tarkib topadi.

Chaqaloq dunyoga kelgach doimiy parvarishga ehtiyoj sezadi. Bolaning hayoti butunlay kattalarga bog`liq bo`ladi, ular bolaning sog`ligini saqlash va mustahkamlash mukammal jismoniy rivojlanish to`g`risida g`amxo`rlik qiladilar. Oqilona tashkil etilgan kun tartibi zaruriy gigiena qoidalarini bajarish, harakat jadalligi bolaning kayfiyatiga yaxshi ta`sir ko`rsatadi. Bola sog`lom bo`lsa yaxshi uxlaydi, uning ishtahasi xam yaxshi bo`ladi.

Jismoniy tarbiyaning muhim vazifasi bola organizmini chiniqtirishdir. Chiniqtirish yo`li bilan bolalarning sog`ligini mustahkamlash ularning shamollashga va yuqumli kasalliklarga qarshilik ko`rsatish qobiliyatini oshiradi. Temperaturaning o`zgarishi va ob-havoning turli haroratlariga moslashish qobiliyatini oshirаdi.

Yuqoridagi mavzuni olishga kuzatishlar va olib borilgan suhbatlardan shu narsa ma`lum bo`ldiki bolalar bog`chasida harakatli o`yinlar kam o`ynatiladi. Shu sababli muammoni o`rganib chiqishga, yutuqlarni aniqlashga va kamchiliklarni bartaraf qilish uchun nimalar kilish kerakligini o`rganib chiqish, muammoni yechimini topishga harakat qildim.

Anketa-savolnoma tuzib bu borada tarbiyachilarning fikr va mulohazalarini aniqlashga harakat qildim.

So`rovnamani Buxoro shahridagi 27, 28, 67, 85 sonli maktabgacha ta`lim muassasalari tarbiyachilari o`rtasida o`tkazdik. Bu ishda bizga Buxoro shahar hokimligi, xalq ta`limi bo`limi maktabgacha ta`lim mutaxassislari yaqindan yordam berdi. Jami bo`lib anketa-so`rovnamada 60 tarbiyachi qatnashdi.Tarbiyachilarning fikr va mulaxazalarini umumlashtirib quyidagi takliflarni kiritishni lozim o`ylaymiz:

1. 
   Maktabgacha ta`lim muassasalari mutaxassislariga sport turlari bilan shug`ullanish uchun sharoiт yaratib, ularga amaliy-uslubiy yordam berish. Bu ishda etakchi mutaxassislarni jalb qilish, ya`ni sport bilan doimiy shug`ullanib kelayotgan tarbiyachilar, bolalar va o`smirlar sport maktablari mutaxassislari, umumta`lim maktablarida faoliyat ko`rsatayotgan sportchi-o`qituvchilar, BuxDu jismoniy tarbiya fakulteti professor-o`qituvchilari.
   
2. 
   Maktabgacha ta`lim muassasalarida tarbiyachilar vaa ota-onalar o`rtasida sport bo`yicha targ`ibot va tashviqot ishlarini olib borish, ya`ni faxriy sportchilar, xalqaro musobaqa g`oliblari, respublika chempionlari, yetakchi sportchilar bilan suxbatlar va uchrashuvlar tashkil qilib o`tkazish.
   

3.Maktabgacha ta`lim muassasalari rahbariyati va yuqori tashkilotlardan tarbiyachilarga amaliy-uslubiy yordam berish maqsadida suhbatlar, disputlar, ochiq mashg`ulotlar, ko`rgazmali chiqishlarni tashkil qilib o`tkazish. Bu ishda viloyatda faoliyat ko`rsatayotgan boy tajriba ega bo`lgan yetakchi-mutaxassislarni va uslubshunoslarni jalb qilish.

4. 
   Tarbiyachilar o`rtasida hozirgi kun talabiga javob beradigan dasturlar, o`quv-uslubiy qo`llanmalar, yangi adabiyotlarni tushuntirish borasida seminarlar tashkil qilib o`tkazish
   
5. 
   Tarbiyachilarning fikrini inobatga olgan holda dasturga suvda, qumda, musiqa ohangida va predmet bilan o`ynaladigan harakatli o`yinlarni kiritish uchun viloyat va respublikada faoliyat ko`rsatayotgan yetakchi mutaxassislarni shu masalani o`rganib chiqish va shu asosda dasturga o`zgartirish kiritish yoki dastur tuzishga jalb qilish.
   

7.Maktabgacha ta`lim muassasalarida ishlaydigan mutaxassislarni tayyorlab beruvchi oliy o`quv yurtlari, akademik-litseylar, kasb-xunar kollejlarida o`quv rejasidagi harakatli o`yinlarga ajratilgan soatlar sonini ko`paytirish.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

Karimov I. O`zbekiston kelajagi buyuk davlat Toshkent, O`zbekiston, 1992y.

Karimov I. Barkamol avlod-O`zbekiston taraqqiyotining poydevori Toshkent, Sharq, 1997y.

Karimov I. O`zbekiston buyuk kelajak sari Toshkent, O`zbekiston, 1998y.

Karimov I. O`zbekiston XXI asrga intilmoqda Toshkent, O`zbekiston, 1999y.

Karimov I. O`zbekistonda jismoniy tarbiya va sportni yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to`g`risiда Ishonch, 1999y,29may

Karimov I. Barkamol avlod orzusi Toshkent, O`zbekiston, 2000y.

Karimov I. Yuksak ma`naviyat-yengilmas kuch Toshkent,

Ma`naviyat,2008y

Inson baxt uchun tug`iladi I.Karimovning hikmatli so`zlaridan Toshkent 2001y.

Karimov I. O`zbekistonda bolalar sportini rivojlantirish jamg`armasini tuzish to`g`risida Xalq so`zi 2002y, 29 oktabr

O`zbekiston Respublikasining "Ta`lim to`g`risida"gi qonuni "Ma`rifat" gazetasi 1997y,1oktyabr.

"Jismoniy tarbiya va sport to`g`risida" gi qonun (Yangi taxriri) Xalq so`zi 2000y, 21iyun.

O`zbekiston Respublikasi Prezidentining "Barkamol avlod yili" davlat Dasturi to`g`risidagi qarori Xalq so`zi 2010y 28yanvar

Prezident I.A.Karimovning 2013yil 15mart Oqsaroyda O`zbekiston bolalar sportini rivojlantirish jamg`armasi homiylik kengashining navbatdagi yig`ilishida so`zlagan nutqi "Sport barkamol avlodni tarbiyalashning eng muhim va samarali omilidir" Xalq so`zi 16mart 2013y

Prezident I.A.Karimovning 2012yilda mamlakatimizni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning yakunlari hamda 2013 yilga mo`ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo`nalishlariga bag`ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisdagi "Bosh maqsadimiz –keng ko`lamli islohotlar va modernizasiya yo`lini qat’iyat bilan davom ettirish "ma`ruzasi

1. 
   "Bolalar bog`chasida jismoniy tarbiya" T.I.Osokina "O`qituvchi" Toshkent 1976yil
   
2. 
   "Uchinchi ming yillikning bolasi" Tayanch dasturini amaliyotga tatbiq etishga yo`naltirilgan qo`llanma Toshkent "Ma`rifat-madadkor"
   
3. 
   "1001 o`yin" T.O`smonxo`jaev, F.Xo`jaev "Ibn Sino" Toshkent 1990 yil
   
4. 
   "Harakatli o`yinlar" T.Usmonxo`jaev, F.Xo`jaev "O`qituvchi" Toshkent 1992 yil
   
5. 
   "500 mashq va harakatli o`yinlar" 1 qism O`zDJTI nashriyoti Toshkent 1999yil.
   
6. 
   "Harakatli o`yinlar", G`ulomov A.X, Norboev K.J. Samar-qand.2003y
   
7. 
   "Maktabgacha ta`lim muassasalarida harakatli o`yinlar va asosiy harakatlanish mashqlari" (3-qism) T.S.Usmonxo`jaev, X.A.Meyliev Toshkent2004yil 3-8betlar
   
8. 
   "Maktabgacha ta`lim muassasalarida jismoniy tarbiya mashg`u-lotlari" (2qism) T.S.O`smonxo`jaev, X.A.Meyliev Toshkent-2004yil 3-8betlar
   
9. 
   Atoev A, Ibragimov "Ota-onalarning oilada jismoniy tarbiyani tashkil etish uslubi" 52-54b ( "Mahallalarda bolalarning jismo-niy tarbiyasi va xotinqizlarni sportga jalb qilish muammolar, echim-lar va istiqbollar" ilmiy - amaliy anjuman) 2008yil Buxoro
   
10. 
    Yo`ldosheva G, Davronova D. "Maktabgacha yoshidagi bolalarni jismoniy tarbiyalashda o`yinlarning o`ziga xos xususiyatlari" 125-128b ("Mahallalarda bolalarning jismoniy tarbiyasi va xotin-qizlarni sportga jalb qilish muammolar, yechimlar va istiqbollar" ilmiy - amaliy anjuman) 2008yil Buxoro
    
11. 
    Mavlonov A, Mamirova D, Xolikov A. "Jismoniy tarbiya va sport ta`limidagi muammolar echimi yo`lida "183-191b ("Jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirishning mintaqaviy, pedagogik-psixologik, tibbiy-biologik asoslari" ilmiy-amaliy anjuman) 2009yil Toshkent-Jizzax
    
12. 
    Masharipova M. " Maktabgacha yoshdagi bolalar jismoniy tayyorgarligi dinamikasi va uning yosh bilan bog`liq xususiyatlari" 69b ("Jismoniy tarbiya va sport: davlat, jamiyat va shaxs" xalqaro ilmiy anjuman) 2005yil Toshkent
    
13. 
    Salixova G. " Maktabgacha yoshdagi bolalar tarbiya tizimida jismoniy mashqlarning o`rni" 85-86b ("Jismoniy tarbiya va sport: davlat, jamiyat va shaxs" xalqaro ilmiy anjuman ) 2005yil Toshkent
    
14. 
    Sultonov R, Kambarov D, Sultonova A."Maktabgacha ta`lim muassasalarida sayr qilishni tashkil etishning tarbiyaviy ahamiyati" 33-35b ("Jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirishning mintaqaviy, pedagogik-psixologik, tibbiy-biologik asoslari" ilmiy-amaliy anjuman ) 2009yil Toshkent-Jizzax