Учебное пособие подготовлено на основе типовой программы дисциплины «Гидрология рек»

to‘rtinchi turga
mansub daryolarning to‘yinishida baland 
tog‘ qorlari va muzliklari deyarli yoki butunlay ishtirok etmaydi. Lekin 
yomg‘ir suvlari hissasi boshqa turdagi daryolarga nisbatan eng katta 
salmoqqa ega bo‘ladi. Bu turdagi daryolarning suv to‘plash havzalarining 
o‘rtacha balandliklari nisbatan kichik bo‘lib, ularga Ohangaron, Aris, 
Kalas daryolari, Qoratovning janubi­g‘arbiy yonbag‘irlaridan oqib 
tushadigan soylar, shuningdek, Turkmaniston daryolarini misol qilib 
keltirish mumkin. 
Nazorat savollari
1. Daryolar qanday manbalar hisobiga to‘yinadi? 
2. Daryolarning iqlimiy tasnifida ular qanday guruhlarga ajratiladi? 
3. Daryolarning to‘yinish manbalari bo‘yicha M.I.Lvovich tasnifida 
qanday mezonlar qabul qilingan? 
4. O‘rta Osiyo daryolarining to‘yinish manbalariga ko‘ra qanday 
tasniflarini bilasiz? 
5. O‘rta Osiyo daryolarining to‘yinish sharoitiga bog‘liq holda qaysi 
turga mansubligini ko‘rsatuvchi mezonlarni ayting. 
6. Daryolarning to‘yinish manbalari hissasini miqdoriy 
baholashning qanday usullarini bilasiz? 
7. Gidrograf bo‘yicha to‘yinish manbalari miqdorini aniqlashda 
yog‘in miqdori va havo harorati qanday hisobga olinadi? 
 

---

141 
XV BOB. Daryo oqimining o‘zgaruvchanligi va oqim me’yori
 
Daryolar suvidan foydalanish bilan bog‘liq bo‘lgan ko‘pgina nazariy 
va amaliy masalalarni hal etishda daryolarning oqim me’yorsi (me’yori)ni 
aniqlash talab etiladi. Quyida oqim me’yorini aniqlashda daryo oqimining 
o‘zgaruvchanligini hisobga olish, uni statistik baholash va daryo oqimining 
yil davomida mavsumlar, fasllar, oylar bo‘yicha taqsimlanishini baholash 
usullari yoritiladi.