Учебное пособие подготовлено на основе типовой программы дисциплины «Гидрология рек»

Suv eroziyasi mahsulotlarining 
Dunyo okeani havzalari bo‘yicha taqsimlanishi 
Okeanlar 
Okeanga nishab
yuza maydoni 
Oqiziqlar
oqimi 
Yuvilish, 
mm/yil 
mln.km
2
% 
10
9
t/yil 
% 
Hind okeani 
19,9 
15,0 
5,96 
38,0 
0,25 
Tinch okean 
19,7 
19 
5,37 
34,0 
0,18 
Atlantika okeani 
46,7 
45 
4,02 
25,8 
0,06 
Shimoliy Muz okean 
22,5 
21 
0,34 
2,2 
0,01 
Quruqlikning hammasi 
104,8 
100 
15,7 
100 
0,10 
Ular keltirgan ma’lumotlar bo‘yicha yillik yuvilishning eng katta qiymati 
(0,25 mm) quruqlikning Hind okeaniga nishab bo‘lgan yonbag‘irlariga to‘g‘ri 
keladi. Undan keyingi o‘rinda Tinch okean havzasi (0,18 mm) tursa, yillik 
yuvilishning eng kichik qiymati (0,01 mm) Shimoliy Muz okeani havzasida 
kuzatiladi. 
Shu o‘rinda suv eroziyasi bo‘yicha Yevrosiyo materigining yirik 
ichki oqimli hududlari hamda uning bir qismi hisoblanmish O‘rta Osiyoga 
tegishli bo‘lgan ma’lumotlarni keltirib o‘tish o‘rinlidir (17.3­ va 
17.4­jadvallar). Har ikki jadval ma’lumotlarini solishtirish ular orasida 
keskin farq mavjud ekanligini ko‘rsatadi, aniqrog‘i, O‘rta Osiyo tog‘li 
hududida kechadigan suv eroziyasi jadalligi 17.3­jadvaldagi Orol dengizi 
havzasiga tegishli ma’lumotlardan bir necha marta kattadir. 
Shu tufayli O‘rta Osiyo tog‘li hududida suv eroziyasi jarayonini 
maxsus o‘rganish 1930­yillardayoq boshlab yuborilgan. Dastlab, bu 
ishlarni sel oqimlariga qarshi kurashning samarali usullarini ishlab chiqish 
maqsadida 1933-yilda tuzilgan tog‘­melioratsiya ekspeditsiyasi boshlab 
berdi. Uning amaliy natijasi sifatida Shu ekspeditsiya tarkibida faoliyat 
ko‘rsatgan L.T.Zemlyanitskiy tomonidan bajarilgan tadqiqotlarning 
xulosalari diqqatga sazovor. 

---

161 
17.3­jadval