Учебное пособие по предмету «Музыкальная культура Узбекистана» принадлежит перу Заслуженного

partituralarda, undan avval simfonik musiqa olamiga kirib kelgan, XX asr 
o‘zbek simfonizmi 
karvonboshisi
Ikrom Akbarov ta’sirini sezish mumkin. 
Biroq yangi avlod vakili bo‘laturib va tabiatan teran 
intuitiv
ijodiy tafakkur 

---

34 
sohibi bo‘lgan, M.Tojiyev mavjud an’analarga hurmat bilan yondashsa-da, 
I.Stravinskiy ta’biri ila aytganda o‘z partituralarida – o‘z uslubi, o‘z tafakkuri, 
o‘z ijodiy qiyofasini doimo kuzatib turgan va esda tutgan. 
Kompozitorning keyingi partituralari, ayniqsa, To‘qqizinchi va O‘n 
birinchi simfoniyalari o‘zbek simfonizmining yangicha, ma’lum jihatlari bilan 
umumsharqona
ahamiyatga molik tamoyillarini belgilab berdi. Gap shundaki, 
musiqiy meros sohasida bizga anchagina yaqin – Ozarbayjonda Uzeir 
Hojibekov, Fikrat Amirov va Niyoziylarning qator asarlarida mahalliy 
mug‘omlar bilan bog‘liq tubdan yangicha 
mug‘om simfonizmi
yuzaga kelgan 
va u ko‘p mamlakatlar – Armaniston, Turkiya, Eron kompozitorlik ijodiyotiga 
ijobiy ta’sir ko‘rsatib kelmoqda. 
Mirsodiq Tojiyevning Uchinchi simfoniyasida kashf etilgan o‘zbekona 
maqomlarni simfonizmlash
ayni ana shu To‘qqizinchi hamda O‘n birinchi 
simfoniyalarida 
yanada 
kengaydi, 
o‘zgacha 
ijodiy 
natijalar 
berdi. 
Kompozitorning bu galgi har ikkala asarida 
faqat
muayyan maqom yo‘llariga 
izchil tayanganligi ayrim musiqashunoslarimiz tomonidan simfoniya (aniqrog‘i 
Yevropa simfoniyasi)dan “chetlashish” va hatto “syuita”simon yo‘lga “o‘tish” 
deya baholandi, turli anjumanlardagi chiqishlarda, 
Toshkentda va Moskvada chop etiladigan jurnallar 
sahifalarida munozaralarga sabab bo‘ldi. 
Biz o‘sha bahslarda ayni o‘sha jurnallardagi 
(«Пора интенсивного возмужания» // Советская 
музыка. 1981. №7) kabi maqolalarimizda bu 
simfoniyalarida 
ham, 
M.Tojiyev, 
avvalgi 
izlanishlarini davom ettirayotganini, maqomlar 
zamirida Yevropadan 
o‘zgacha
simfoniya turini 
kashf etayotganligini qayta-qayta ta’kidlagan edik. Mana yillar o‘tib, keyingi 
davrda S.Jalil, M.Mahmudov, M.Bafoyev, N.G‘iyosovlarning talaygina