Учебно-методического комплекса

Шикастланиш токсикози - юмшоқ тўқималарни тупроқ, иморатларнинг бузилган қисмлари билан узоқ эзилиши (4-6 соатдан юқори) натижасида вужудга келадиган ҳолат.
Чўкиш - нафас йўллари сувга тўлиб қолиши натижасида нафас ва юрак фаолиятини бузилиши.
Ҳақиқий (нам) чўкиш - одамнинг нафас йўллари ва ўпкаси сув билан тўлади, териси кўкариб кетади, оғиз ва бурнидан кўпиксимон суюқлик ажралиб чиқиши.
Ёлғон (қуруқ) чўкиш - овоз бойламларининг қисқариши (спазм) натижасида сув ўпкага ўтмайди, тери кўкариши деярли сезилмайди. Бундай чўкишларда ҳушдан кетиш кузатилиб, чўккан киши бирдан сув ҳавзасининг тубига тушиб кетади.
Синкопал (оқ) чўкиш - юрак ва нафаснинг бирдан тўхташи оқибатида ўлим юз беради. Бундай чўккан одамларнинг териси оппоқ оқариб кетади.
Совуқ олдириш - паст ҳарорат таъсирида тўқималарнинг чегараланаган шикастланиши.
Организмнинг умумий музлаши - бутун танага паст ҳароратни узоқ вақт таъсир этиши натижасида вужудга келиши.
Оқ асфиксия - юракнинг биринчи фалажланиши
Кўк асфиксия - нафаснинг бирламчи фалажланиши
Заҳарланиш – бу одам организмига турли заҳарларни кириш оқибатида юзага келадиган касаллик ҳолати.
Захарли моддалар- тирик организмни ўлимга олиб келувчи моддалар.
Зарарли модда- ишлаб чиқаришда ушбу моддалар билан ишлашда хавфсизлик қоидалари бузилганда шикастланишга, касб касалликларига ва кейинги авлодлар саломатлигига ҳам салбий таъсир кўрсатувчи модда.
Заҳарли модда- кимёвий токсик бирикма бўлиб, ўзига хос физик- кимёвий хусусиятга эга, тирик организмлар, техник воситалар ва худудларни зарарлаш мақсадида захарли моддадан қурол сифатида фойдаланилади.
Токсикомания - барбитуратлар, уйқу дорилари, кимёвий бирикмаларни қабул қилиш, учувчан ва ўткир ҳидли нарсаларни ҳидлаш ва б.
Интоксикация-организмдаги патологик жараёнлар сабабли ички муҳитда пайдо бўлган ёки ташқаридан заҳарли моддаларнинг организмга тушиши натижасида организмнинг заҳарланиши.