Bo‘g‘imlar – inson tanasi harakatchanligini ta’minlovchi suyaklarning tutashish tugunlaridir. Har qanday harakat avvalambor bo‘g‘imlar bilan bog‘liq bo‘lib ularning holati organizm uchun juda muhim.
Bo‘g‘im suyaklar tutashgan sohani o‘rab turuvchi ikki qavatli sumkadan (1 va 2-rasmlar) iborat. Uning asosiy vazifasi bo‘g‘im bo‘shlig‘i germetikligini ta’minlash va sinovial suyuqlik ishlab chiqarishdir. Tutashgan joylarda suyaklarning uchi o‘ziga xos shaklga ega – ularning bittasida qavariqlik, ikkinchisida chuqurlik bor. Qavariq qism bo‘g‘imning boshchasi, botiq qismi esa – chuqurchasi deb ataladi. Boshcha va chuqurchaning yuzalari tekis, qayishqoq tog‘ay bilan qoplangan. U ishqalanishni kamaytirib harakat vaqtida amortizator vazifasini bajaradi. Tog‘ay matritsada joylashgan va biriktiruvchi to‘qima tolalaridan tuzilgan. Matritsa maxsus birikmalar – glikozaminglikanlardan tashkil topgan substansiyadir. U tog‘ayning oziqlanishi va zararlangan tolalarni qayta tiklanishi uchun xizmat qiladi. Tog‘ayning bunday tuzilishi mochalkani eslatadi. Tinch holatda u suyuqlikni o‘z ichiga shimib oladi, harakat vaqtida esa uni bo‘g‘im bo‘shlig‘iga chiqarib moylanib turishini ta’minlaydi.
Bo‘g‘im yuzalarining chetlarida yoki uning yonida joylashgan suyaklarda harakatlar og‘ishini cheklovchi suyakli bo‘rtiqlar mavjud. Bo‘g‘imning yana bir muhim tarkibiy qismi uning bog‘lamlari hisoblanadi. Ular to‘qimalar tutami bo‘lib suyaklarni bir biriga nisbatan ma’lum bir holatda ushlab turadi. Bog‘lamlar sog‘lom kishida suyaklarning harakatiga to‘sqinlik qilmagan holda ularni mustahkamligini ta’minlaydi. Ularning elastikligi shikastlanish xavfisiz turli harakatlarni bajarish imkonini yaratadi. Lekin me’yoridan ortiq yuklamalarda bog‘lamlar tutashgan joyidan ko‘chishi yoki uzilib ketishi mumkin. YOsh oshgan sari ularning elastikligi kamayib boradi. Uni harakatga keltiruvchi mushaklarsiz bo‘g‘im faoliyatining imkoni yo‘q. Mushaklar bo‘g‘imning tarkibiy qismi bo‘lmasa ham ularsiz bo‘g‘im harakat qila olmaydi.
Revmatizm (o‘tkir revmatik isitma) O‘tkir revmatik isitma - A guruhidagi β-gemolitik streptokokkli o‘tkir infeksiyadan (angina, faringit) keyin rivojlanib, asosan yurak qon-tomir tizimi (kardit), bo‘g‘im (ko‘chib yuruvchi poliartrit), bosh miya (xoreya) va teri (halqasimon eritema, revmatik tugunchalar) shikastlanishi bilan kechuvchi biriktiruvchi to‘qimaning toksik – immun tizimli yallig‘lanish kasalligi bo‘lib, ko‘proq moyilligi mavjud bo‘lgan 7-14 yoshdagi o‘smirlar orasida uchraydi.