У збеки стон респ убликаси о лий ва урта махсус таълим вазирлиги


Кичик бизнес маркетингининг вазифалари



Download 6,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/181
Sana06.07.2022
Hajmi6,22 Mb.
#749501
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   181
Bog'liq
Маркетинг асослари. Ғуломов С.С

1.3. Кичик бизнес маркетингининг вазифалари
Маркетинг ф икр юритишнинг умумий тизими кабул 
Килиниши ёки килинмаслигидан катъий назар, барча 
турдаги бизнесда уз вазифасини бажаради.
Маркетинг вазифаси —
тадбиркорликнинг мухим 
жихати булиб, корхонанинг ишлаб чиккан махсулот ва 
хизматининг алмашув жараёни билан боглик бошка- 
рув тизимидир.
К и ч и к бизнесда харидор ва хужалик юритувчи 
субъектлар муносабатлари мажмуаси буйича жавобгар- 
лик тугридан-тугри маркетинг тизимига тегишли хисоб- 
ланади. Ечиладиган масалалар айникса, маркетинг ва­
зифаси бир неча кичик вазифаларга булиниши мум­
кин (1.2. раем).
8


1.4. Маркетинг тадкикотлари, олдиндан кура
билиш ва режалаштириш, бошкариш
ва маркетинг назорати
М аркетинг тадкикотлари — бу м а\сулот ва хизмат­
ларни айирбош лаш ва ишлаб чикарувчининг сотиш 
билан боглик барча маълумоти ва муаммоларнинг м ак­
садли тупламини тахдил килишдир. М аркетинг тадки- 
Котини утказиш куйидаги тартибда амалга оширилади:
• масаланинг куйилиши ва фирма олдида турган му- 
аммоларни аниклаш;
• тадкикот максадларини аникдаш ва харажатлар кий- 
матини ба\олаш ;
• ахборот туплаш ва уни гуркумлаш;
• дастлаб берилгандан сунг х,исобланганларни тахдил 
килиш;
• тавсияномаларни ишлаб чикиш.
Вазифа (масала)
Дастлабки вазифа
1. Бозор талабини тула \исобга 
олиш
М аркетинг изланиш и
2. Иш лаб чикариладиган мах,- 
сулотнинг мукобил асеорти- 
ментнни аниклаш
Мах,сулот чикариш ва махсулот 
турини режалаш тириш буйича 
сиёсат ишлаб чикиш
3. Харидор учун махсулот нар­
хини аникташ
Нарх сиёсати, нарх белгилаш
4. Махсулотни етказиб бериш
Таксимлаш . Таксимлаш йулла- 
рини танлаш ва бошк,ариш
1.2. раем. М аркетингнинг кичик вазифалари
М аркетинг тадкикотларининг асосий йуналиш ла­
р и — бозорни урганиш ва маркетинг мажмуасининг 
асосий элементларини, махсулотни, унинг нархини, 
харажатини ва сотишни рагбатлантириш натижалари- 
ни тахдил килиш. М аркетинг тадкикотлари натижаси­
да олинган ахборот тадбиркорлар учун хужалик истик- 
болини ишлаб чикиш да ва амалга ош ириш да мух,им 
ахдмиятга эга. У маркетинг бош карувчисининг вазиф а­
лари асосида ишлатилиши А. Хоскинг томонидан бир 
неча омилларни \исобга олиб кенг тасвирланган, яъни:
• харидорлар талабини бир хилга келтириш;
• харидор бозорини тавсифлаш;
9


• харидорнинг хулк,и ва харажат имкониятларини урга­
ниш;
• сотиш ва пуллаш нинг узгариши;
• реклама харажатлари ва уларнинг узгариш йуналиш - 
лари;
• махсулотни х,аракатлантириш тадбирлари;
• бозорни кенгайтириш имкониятлари;
• харидорни кенгрок, ва аникрок, тавсифлаш (яъни ёши, 
оила таркиби, даромадлар савияси, маълумоти, жуг­
роф ий так,симланиши, узок, мудцат иш латиладиган 
махсулотга эгалиги, улар кдерда ва к,андай сотиб 
олинади, ахборот к,андай воситалар билан олинган 
ва бошк,алар);
• асосий рак,обатчилар томонидан эгалланган бозор 
к,исми;
• так,симланиш таркиби;
• бозор холатига таъсир курсатадиган асосий ижтимо- 
ий-ик,тисодий кучларни аникдаш;
• махсулотлар ва уларнинг сезилиш ини урганиш;
• мах,сулот белгиси (маркаси);
• мах;сулотни жойлаштириш;
• ш акли, улчамлари, х,имояланиш хусусияти, ёрлик,- 
лари ва этикеткаларининг турлари;
• хизматлар, реклама, алок,а йуллари, сотиш борасида 
изланиш лар;
• таксимлаш , нарх ва сотиб олишга к,изик,тириш;
• экспорт бозорлари.
Тадбиркор томонидан к,абул кдлинадиган марке­
тинг к,арорларининг купчилиги келажакда пайдо була­
диган хддисаларни ба\олаш га асосланган. Уларни тула- 
рок, х,исобга олиш учун маркетингда узок, муддатли (3 
дан 5 йилгача), урта (1 дан 3 йилгача) ва к,иск,а муд­
датли (1 йилгача) ^исобланган прогнозлар мавжуд.
М аркетинг бошк,арилиши — бу маркетинг мажмуа- 
сининг элементларига таъсир курсатиш жараёни булиб, 
бунда харидорлар билан белгиланган мак,садли алма- 
шув шахсий ёки икки томонлама фойда олиш учун 
кулланади.
М аркетинг фаолиятида самарали натижаларга эри ­
шиш махсулотни белгилаш нархи, бозорда жойлаш ти­
риш ва х,аракатлантириш чоралари билан боглик,-
М аркетинг бошк,арувчи таш килий таркиби идора- 
ларининг яхлит тизими булиб, иш чи-хизматчиларнинг 
самарали иш лаш ини, хужалик юритувчи субъектнинг
ю


мак,садига эриш иш ини таъминлайди. У куйидаги тур- 
лардан ташкил топган булиши мумкин: функционал, 
махсулот-функционал ва бозор-ф ункционал.
М аркетинг бош кдрувнинг ф ункционал таш килий 
таркибий булинмалари жавобгарлигини ва уларнинг 
ихтисослашувини уз вазифаси буйича аникдаш ни кузда 
тутади. Яъни: ассортиментни режалаш тириш ва янги 
махсулотни ишлаб чик,ариш, маркетингда изланишлар 
олиб бориш , махсулот харакатини таш кил этиш, рек­
лама ва сотувни рагбатлантириш, хизматлар ва савдо 
хизматини ташкил к,илиш.
М аркетинг бошк,арувининг махсулот-функционал 
таш килий таркиби махсулотга мулжалланган ва тарки­
бий булинмаларнинг бир к,исми ихтисослашиши мах­
сулот ассортиментларининг алохида rypyx/iapn буйича 
курил ган.
М аркетинг бошк,арувининг бозор-функционал ёки 
регионал таш килий тизими булимлари функционал бу- 
линмаларини кушимча-ташкил к,илиш регионал бозор- 
ларига ёки истеъмолчилар турларига йуналтирилган.
Ш ундай кдлиб, маркетинг бош ^арувининг таш ки­
лий таркиби ф аолият турларини тадбиркор-менежер- 
лар ёки фирманинг алохида таркибий булинмалари ора- 
сида аник, так,симланишини белгилайди. (1.З.—1.6. раем).
Махсулот
М арке­
Реклама
Махсулот
Чакана
Хизмат-
ассорти­
тинг
ва сотув­
^аракатини
сотувни
чиларни
ментным
буйича
ни рагбат­
таш кил
таш кил
бажариб
режалаш ­
тириш.
Янги
махсулот
ишлаб
чикариш
изланиш ­
лар олиб 
бориш
лантириш
КДЛИ1И
Килиш
бориш
1.3. раем. М аркетинг бош карувининг ташкилий таркиби


Ассортимент гурухи буйича 
бошк,арувчи
М аркетинг директорлари
М аркетингнинг умумий 
вазифалари буйича бошк,арув-
________ 
. ' . Ш
_ ______
«А» махсулоти 
буйича бошцарувчи
М оделлар,
махсулот
маркалари
М оделлар,
Махсулот харакати-
махсулот
ни ташкил к,илиш,
маркалари
реклама
1.4. раем. М аркетинг бошк,арувининг махсулот-функционал 
таш килий таркиби
М а р к е т и н г маж - 
муаси элементлари
М аркетинг мажмуаси элементларига таъсир 
этувчи тадбирлар
Махсулот
Махсулот ишлаб чикариш сиёсатини яратиш, 
махсулотнинг ассортим ентини аниклаш ва 
кенгайтириш . Махсулотлар тавсифини истеъ­
молчи талабига биноан яхшилаш. Янги мах­
сулот яратиш
Нарх
Нарх сиёсатини аниклаш ва хизмат курсатиш. 
Нарх сеткасини сотув бозорининг ахволини 
хисобга олиб, махсулот хаёти даври учун яра­
тиш . М ахсулотнинг ракрбатб ардош лигини 
ош ириш чора-тадбирларини куриш
\а р ак атл ан и ш
Махсулот ва хизматларнинг так,симланиш сиё­
сатини ишлаб чик,иш. Таксимланиш канали- 
ни бош кариш . Так,симланиш хажмини реж а­
лаштириш ва назорат к,илиш. Махсулотни ом- 
борга жойлаш , упаковкалаш, етказиш
Сотувни рагбатлантириш сиёсатини шакллан­
тириш. Сотув натижаларини та\лил цилиш. 
Савдо агентлари фаолиятини мувофиклашти- 
риш , реклама фаолиятини амалга ошириш
1.5. раем. Махсулотни сотиш мак,садидаги тадбирларнинг 
бошк,арув чизмаси
12


1.6. раем. Маркетинг бошк,арувининг бозор-функционал 
таш килий тизими
Исти^болли назорат хужалик юритувчи маркетинг 
субъектлари фаолиятининг бозордаги х а к ^ и й жараён- 
лар ок,имига тугри келиш ини текш ириб туришдир. Д а­
ромад олиниш и буйича назорат к,илиш тадбиркорлик 
таркиби фаолиятидан олинган даромадни ва курган 
зарарларни, харажат ва натижаларни солиш тириш асо­
сида тахдил кдлишдир: йиллик режа назорати — бу 
амалдаги назорат булиб, куйилган масалаларнинг ечи- 
ми ва кузланган максадга эришишдир.
Тадбиркорликнинг самарадорлигини оширишда му- 
\и м уринни маркетинг назорати эгаллайди (1.7. раем).
1.7. раем. М аркетинг назоратининг асосий шакллари
13


М ахсулотингизнинг юк^ори сифати унинг муваффа- 
к,ият крзониш ига олиб келади, деган анъанавий фикр 
тижорат ишлари учун асос булолмайди. Ш унинг учун 
м а\сулот чик,арилмасдан олдин дастлабки боск,ичда 
шундай бозорни танлаш керакки, токи унда хозирги 
вазият учун ф ирманинг номи хаммага маълум булсин. 
Ш унда сиз етарли даражада муваффа^ият билан бо­
зорда махсулот сотиш ингиз мумкин.
Тадбиркорликнинг оммавий т а р а н и й этиш и дав­
рида хамда вак;т ва ахборот та^чиллиги шароитида уз 
давлатингизда, мусга^ил республикаларда ва балки хо­
рижда хам потенциал бозорлар топиш зарур (1.1, 1.2. 
жадваллар). Ш унинг учун иккинчи боск,ичда потенци­
ал бозорларни тез фурсатда маълум (хозирча потенци­
ал махсулот учун) тижорат муваффакиятини кафолат- 
лайдиган диагностика килиш тавсия этилади.
1.1. ж а д в а л

Download 6,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   181




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish