У збеки стон респ убликаси о лий ва урта махсус таълим вазирлиги


Б О Б ТОВАР АЙЛАНМАСИ ВА УНИНГ АСОСИЙ



Download 6,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/181
Sana06.07.2022
Hajmi6,22 Mb.
#749501
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   181
Bog'liq
Маркетинг асослари. Ғуломов С.С

6 Б О Б
ТОВАР АЙЛАНМАСИ ВА УНИНГ АСОСИЙ
КАНАЛЛАРИ
6.1. Сотув каналларининг таркиби, кулами, вазифаси
ва тушунчаси
Сотув капали —
бу корхона ва ташкилотларнинг 
(кутара ва чакана) хамда алохида тадбиркорларнинг 
товарлар харакатида ва уларнинг мулкка эгалик ху- 
кукини ишловчидан истеъмолчига беришда катнашув- 
чиларнинг мажмуасидир.
Сотув каналининг асосий вазифаларига куйидаги- 
лар киради: товарларни туплаш ва таркатиш, йигиш, 
саралаш ва жойлаштириш, товарга эгаликнинг сотув-
5.5. Махсулотнинг хаётий жараёни
70


чидан олувчига утиши, товар сакданиши ва химояла- 
нишини таъминлаш, олувчи ва сотувчи орасидаги му- 
лохазаларини ва битимларни олиб бориш, товарга эга­
лик хукукини сотувчидан олувчига утказиш.
Маркетинг амалиётида сотув каналининг икки тури 
ажратиб курсатилади: бевосита ва билвосита. Фирма 
сотув каналини танлашда куйидаги омилларни хисобга 
олиш зарур: фирма чикддиган бозор тури, эхтимол 
тутилган сотилиш хджми, корхонанинг ва эхтимолли 
воситачиларни молиявий тургунлиги, етказиб берила- 
диган энг кичик махсулот тупламининг хажми, потен­
циал истеъмолчиларнинг жугрофий тупланиши, ис- 
теъмолни хусусияти, одати ва руйхати, махсулот си- 
фатига ва унинг ностандартлигига куйиладиган талаб, 
товарларга куйилган нархнинг тургунлиги, сервис 
Хажми, сифати ва тури, фойда меъёри.
Сотув каналининг савияси (сотув каналининг даво- 
мийлиги) воситачилар сони билан аникданади, чунки 
ишлаб чикувчи махсул'отни 
бевосита истеъмолчига 
шартнома ва контракт асосида сотади. Бевосита сотув 
канали турларига куйидагилар киради: директор-мар­
кетинг, телефон-маркетинг хамда газета ва журнал- 
лардаги эълонлар. Бевосита сотиш ишлаб чикдриш тех- 
никавий вазифасидаги махсулотларни сотишда купрок, 
ва кенгрок,, кенг истеъмол молларини сотишда эса 
камрок, ишлатилади.
Билвосита сотув канали ишлаб чик,арувчининг во­
ситачилар орк,али товар сотиши. Бу канал куп савияли 
Хисобланади: битта, иккита ва куп савияли сотув ка- 
наллари булиши мумкин. Бир савияли канал битта во- 
ситачини уз ичига олади. Бу ерда кенг истеъмол това- 
рини сотиш учун к,оида буйича, хар хил дуконлар, 
магазинлар ва сотувчилар ишлатилади. Ишлаб чик,а- 
риш техник вазифасидаги товарлар махсус агенти ёки 
брокер орк,али сотилиши мумкин.
Икки савияли канал иккита воситачини уз ичига 
олади. Масалан, канцелярия молларини ишлаб чик,а- 
рувчи фирма махсулотни бевосита йирик компаниялар- 
га ва билвосита канал билан сунгги истеъмолчиларга 
сотиши мумкин. Уч савияли сотув каналида учта восита- 
чи жалб к,илинади: кутара, майда кутара ва чакана.
Сотув каналининг сон тавсифи сифатида узунлиги 
билан бир кдторда унинг кенглиги, яъни махсулотни хар 
к,андай сотилиш боск,ичида воситачилар сони (кутара ва 
чакана) хам хисобланади. Масалан, барча ишлаб чик,а-
71


рувчидан ма\сулот сотиб олувчи кутара фирмаларнинг 
сони билвосита сотув каналининг турлари куйидагича: 
интенсив, селектив (сараловчи) ва эксклюзив.
Фирма товар \аёт циклининг утишига караб экс­
клюзив сотувдан сараловчи сотувга, сунгра интенсив 
сотувга утиши мумкин. Масалан, джинси эксклюзив 
сотувдан тезда магазинларга, сунгра барча савдо пеш- 
тахталарига утган.

Download 6,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   181




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish