У. Юлдашев, М. Мамаражабов, С. К. Турсунов

29.1 - расм. 216 хил ранглар палитраси.


Контур рангини танлаш ойнаси
Расмларнинг катта элементлари ва қалин контурларини бўяшда олдиндан жараённи объектив баҳолаш керак. Агар бунда фақат дастлабки кўриниш соҳасидан фойдаланилса, барибир бўлмайди бунинг учун жуда озлик қилади. Лекин у ортиқ контур ёки унча катта бўлмаган соҳаларни бўяшда қўлланилади. Бундай йўл билан фақат «ҳавфсиз» палитрага кирадиган рангларни танлаш мумкин. Агар қандайдир бошқа ранг танлаш керак бўлса, бунинг учун шу рангни танлаб тугмани босилади.
Шундан кейин Windows операцион системаси учун ранг танлаш стандарт ойнаси очилади. Бу ерда 16 миллион True Color ранглардан иборат ихтиёрийсини танлаш мумкин. Визуал танлаш ранг майдонида крест шаклидаги маркер орқали танланади: горизонтал сурилиш тонни аниқлайди, вертикал эса туйинтиради. Бундан ташқари ўнгда рангларни оч ёки тўқлигини белгиловчи чизғич мавжуд. Шунингдек рангнинг сонли параметрларини ҳам бериш ёки «тур – тўйинганлик – оч ёки тўқлиги» (шундай номланадиган шкала HSB: Hue Saturation, Brightness), ёки компьютердаги RGB «стандарт» форматида, қизил, яшил, кўк рангларни ташкил қиладиган катталикларни кўрсатади.
Масалан, қизил рангларни ташкил қиладиган 255 (максимум), яшил ва кўк дан – 0 (бўларни қисқача шундай ёзиш мумкин: RGB 255,0,0), натижада фақат қизил рангга эга бўламиз. RGB 0, 255,0 яшилни, RGB 0, 0, 255 кўк рангни беради.
Ҳар рангнинг очиқлиги 0 дан 255 гача ўзгаради. Масалан, RGB 0,0,127 ифодани кўрсатиб биз тўқ-кўк рангга эга бўламиз. Қизил ва яшил рангларни тенг пропорцияларда аралаштириб (RGB 255,255,0), биз сариқ рангга эга бўламиз. RGB шкала билан ишлаш жуда нозик бўлганлиги учун кўпгина компьютер дизайнерлари ва рассомлари HSB шкаладан фойдаланишади.

30.1–расм. Қўшимча ранглар панели.

Windows операцион системасининг стандарт ранглар танлаш ойнаси одатда тус бурчак ифодасига эга (0⁰ дан 360⁰), рангнинг тўқлиги эса 0 дан 1 оралиқдаги диапозонда ўзгаради. Лекин Windows мулоқот ойнасида бу параметрлар 0 дан 240 оралиғида ўзгаради.

1-ифодада рангли тусни беради, 0 ифода қизил рангга тўғри келади, 80-яшил, 160-кўк ранг. Бу ифодалар орасида барча оралиқ туслар жойлашган. HSB даги 2-ифода рангнинг тўйинганлиги билан боғлиқ. 3-ифода оч ёки тўқлигига боғлиқ, агар ифода 240 га тенг бўлса, у ҳолда ҳар доим оқ ранг бўлади, 0 га тенг бўлса қора ранг. «Аниқ» ранглар ўртача оч ёки тўқлигида (120) юзага келади. Масалан, HSB ифода 0,240,120 аниқ қизил ранг беради, HSB 200, 240,60 - қора пушти (фиолитовой) ранг беради. RGB форматдаги ихтиёрий ранг ифодасини киритиш учун ойнани тарк этмасдан бажариш мумкин. Бунинг учун сичқонча тугмасини қўлда ишлаш соҳасига олиб бориб боссангиз ва талаб қилинган рангни клавиатурадан киритамиз. Бу ерда Windows стандарт ойнасидан фарқли равишда RGB ранг ифодасини 169 системасида киритиш керак. (масалан, 00FF00 ўрнига 0,255,0) қайсики бу HTML атрибутларидагидек бўлади. (масалан,
)
Қуйиладиган рангни танлаш
Демак, юқори сифатли ранг танлаш ойнаси ёрдамида янги контур рангларини ҳам ҳосил қилиш мумкин. Объект ичига қуйиладиган рангини танлаш учун (Fill color), «заливка» белгиси ёнида сичқонча тугмасини босилади. Бунда деярли шундай ранг танлаш ойнаси чиқади. Ранг танлаш худди юқоридагидек амалга оширилади.