U. X. Safarov, N. M. Karakulov

Jahonning yirik paxta yetishtiruvchi davlatlari (mln t)* 38-jadval
Mamlakatlar 
2013 y 
2014 y 
2015 y 
2016 y 
Hindiston 
6,205 
6,750 
6,423 
5,748 
Xitoy 
7,620 
7,131 
6,532 
4,790 
AQSh 
3,770 
2,811 
3,553 
2,806 
Pokiston 
2,025 
2,068 
2,308 
1,524 
Braziliya 
1,306 
1,742 
1,524 
1,285 

---

147 
Avstraliya 
1,002 
893 
501 
621 
O‘zbekiston 
1,002 
893 
849 
827 
*Manba: Amerika Qo‘shma Shtatlari Qishloq xo‘jaligi Departamenti
(United States Department of Agriculture Foreign Agricultural Service) 
https://www,fas,usda,gov/data/grain-world-markets-and-trade 
Texnika ekinlari esa sanoatning turli tarmoqlarida xom-ashyo sifatida 
ishlatiladi. Ular tolali, moyli, tarkibida shakar mavjud, kauchukli, kraxmalli va 
quvvat beruvchi turlarga bo‘linadi. 
Texnik ekinlar orasida asosiy o‘rinni tola beruvchi ekinlar ya’ni paxta, 
kanop, jut singari ekinlar tashkil etadi. XX asrning ikkinchi yarmida sun’iy va 
sintetik tolaning roli oshganligi munosabati bilan ularning roli birmuncha pasaydi. 
Paxta Qadimgi Meksika va Hindistonning asosiy ekin turlaridan edi. Ushbu 
issiqsevar o‘simlik mo‘tadil mintaqada joylashgan ko‘pgina mamlakatlarda ekiladi. 
Paxta tolasini ishlab chiqaruvchi yetakchi davlatlar - AQSh, Xitoy, 
Hindiston, Pokiston va O‘zbekiston hisoblanadi. AQSh paxta eksporti bo‘yicha 
yetakchi davlat sifatida jami jahon paxta eksportining 1/4 qismini yetkazib beradi. 
Keyingi o‘rinlarda O‘zbekiston, Turkmaniston va Avstraliya davlatlari turadi. 
Dunyoda yirik paxta iste’mol qiluvchi mamlakatlar(mln t)* 39-jadval