U. I. Inoyatov

t/r	Muomalalar mazmuni
Schyotlar aloqasi
D	K
1	Xaridorlardan pul, valuta mablag‘lari kelib tushdi	5210	4010
2	Valuta kursi bo‘yicha ijobiy farq summasi kirimga olindi	5210	9540
3	Markaziy bank kursi bo‘yicha xorijiy valutaning valuta schyotiga o‘tkazilishi	5210	5530
4	Sotilgan tovarlar uchun pul mablag‘lari valuta schyotiga kelib tushganda	5210	4010
5	Safar xarajatlari uchun valuta berildi	4220	5210
6	Valuta schyotidan mol yetkazib beruvchilarga pul mablag‘lari o‘tkazildi	6010	5210
7	Bankdan kassaga valuta mablag‘larining kelib tushushi	5010	5210
8	Bankning uzoq va qisqa muddatli qarzlarining uzilishi	7810 6810	5210

4. BANKDAGI MAXSUS SCHYOTLARDA BAJARILADIGAN PUL MUOMALALARINING HISOBI

Akkreditiv – bu mol yetkazib beruvchi korxonaga xizmat qiluvchi bankning xaridor korxonaga xizmat qiluvchi bank tomonidan qarzni to‘lash haqidagi topshirig‘i.
Hisob-kitobning akkreditiv shakli asosan shaharlararo hisob- kitoblarda qo‘llaniladi.
Akkreditiv mol yetkazib beruvchi korxona joylashgan joydagi bankda joylashadi.
Xaridor korxona o‘zining bankiga akkreditiv ochish haqida ariza topshiradi. Bank xaridor korxonaning ma’lum miqdordagi mablag‘ini deponentlashtiradi va bu haqida mol yetkazib beruvchi bankka ma’lum qiladi. Akkreditivni korxona o‘z mablag‘lari yoki bank qarzi hisobidan ajratishi mumkin.
Akkreditivlar bo‘yicha hisob-kitob muomalalari amalga oshirilganda quyidagicha schyotlar aloqasi belgilanadi:

t/r	Muomalalar mazmuni	Schyotlar aloqasi
		D	K
1	Korxona o‘z mablag‘i hisobidan akkreditiv ochildi	5510	5110
2	Bank krediti hisobidan akkreditiv ochildi	5510	6810
3	Akkreditiv hisobidan mol yetkazib beruvchining qarzi to‘landi	6010	5510
4	Akkreditiv yopildi yoki qaytarildi	5110 6810	5510

Maxsus schyotlarni korxona o‘z vakili orqali uzoq muddat ichida xo‘jalik faoliyatini qaysi ma’muriy hududda olib boradigan bo‘lsa o‘sha joyning bankida ochadi.
Akkreditiv va maxsus schyotlar bo‘yicha hisob-kitoblar 5510-
«Akkreditivlar» degan schyotda hisobga olinadi. Bu hisob-kitoblarning sintetik va analitik hisobi 3- jurnal orderda yuritiladi.
Rejalik to‘lovlar – korxonalar orasida muttasil tovar-material qiymatliklar jo‘natilib yoki xizmatlar ko‘rsatilib turilsa, amalga oshiriladi. Rejali to‘lovlar orqali olib boriladigan hisob-kitoblar hisobi mol
yuboruvchining balansida 4010-«Xaridor va buyurtmachilardan olinadigan schyotlar» bunda «Rejali to‘lovlar hisob-kitobi» analitik schyotida yuritiladi.
Analitik hisob 7 vedomostda har bir debetor bo‘yicha yuritilsa, olib borilsa, sintetik hisob 11-jurnal orderda yuritiladi.
Cheklar bo‘yicha hisob-kitob bir shahar ichida amalga oshiriladi. Hisob-kitob cheki orqali schyot egasi o‘z schyotidan ma’lum summani chek olgan korxona schotiga o‘tkazish haqida ko‘rsatma beradi. Chek mol yetkazib beruvchi vakiliga berilgan kundan boshlab 10 kun davomida haqiqiy bo‘lib, so‘ngra o‘z kuchini yo‘qotadi.
5520-«Chek daftarchalari» schyoti bo‘yicha 3-jurnal order yuritiladi. Cheklar bo‘yicha muomalalarga quyidagicha schyotlar aloqasi beriladi.