Тузувчилар: т

ҚАЙТАРУВЧИ ҚАНДЛАРНИ БЕРТРАН УСУЛИДА АНИҚЛАШ 
Ишнинг максади – Буғдой, маккажўҳори, бошыа турдаги 
биоматериаллар 
уни 
таркибидаги 
глюкоза 
миқдорини аниқлаш.
Юқорида эркин альдегид ва кетон группалари бўлган кандлар қайтариш 
хусусиятига эга эканлиги тасдиқланади. Бундай қандларга барча 
моносахаридлар ва айрим дисахаридлар киради. Қандларни Бертран усулида 
аниқлаш уларнинг ишқорий муҳитда икки валентли мисни бир валентли мис 
оксидигача қайтаришига аниқланган. Бу усулда Феленг-1 ва Феленг-2 
эритмаларидан фойдаланиб, Феленг реактиви тайёрланади. 
Феленг-1 эритмаси: 
Феленг-1 эритмаси: (сигнет тузи вино кислотанинг натрий ва калий тузи 
эритмаси)
30 

---

HO - CH - COOK
HO - CH - COONa
Фелининг реактиви Фелининг-1 ва Фелининг-2 эритмаларини бир хил 
ҳажмдаги аралашмасидан ҳосил қилинади. Бунда ҳосил бўлган мис(II)-
гидроксид сигнет тузи билан реакцияга киришиб комплекс бирикма ҳосил 
қилади: 
Фелинг реактиви қанд таркибидаги альдегид ва кетон группаларини
оксидлайди, реактив таркибидаги икки валентли мис эса мис (I)-оксид (Cu
2
O) 
га қадар қайтарилади ва қизил чўкма ҳосил бўлади: 
Реакция натижасида ҳосил бўладиган қизил рангли чўкма 
 
(Сu
2
О) аниқланмоқчи бўлган маҳсулот таркибидаги қанд миқдорига 
пропорционал равишда тушади. Ҳосил бўладиган чўкма миқдорини аниқлаш 
учун, унга кислота муҳитида темир (III)-сульфат Fe
2
(SO
4
)
3
ёки темир(III)-
сульфатнинг аммонийли тузи–аччиқтош NH
4
Fe(SO
4
)
2
*12H
2
O 
таъсир 
эттирилади.