Tuzuvchi: katta o’qituvchi N. X. Isayeva

Tuzuvchi: katta o’qituvchi N.X.Isayeva

• Tuzuvchi: katta o’qituvchi N.X.Isayeva

• 1. Iqtisodiy o’sishning mazmuni va turlari

• Iqtisodiy o’sish

• Bu bevosita yalpi ichki mahsulot miqdorining mutloq va axoli jon boshiga hamda iqtisodiy resurs harajatlari birligi hisobiga ko’payishi hamda sifatining yaxshilanishi va tarkibining takomillashi tushuniladi.

• Iqtisodiy o’sish sur’atini hisoblash formulasi

• Bu yerda:
• US – iqtisodiy o’sish sur’ati, % да;
• YAIMbazis davr –taqqoslanayotgan davrdagi real YAIM hajmi;
• YAIMjoriy davr – joriy davrdagi real YAIM hajmi.

• Iqtisodiy o’sishning ekstensiv turi

• Bunda iqtisodiy o’sishga ishlab chiqarishning avvalgi texnikaviy asosi saqlanib qolgan holda ishlab chiqarish omillari miqdorining ko’payishi tufayli erishiladi.

• Iqtisodiy o’sishning intensiv turi

• Samaradorlik keskin oshadi

• Iqtisodiy o’sishning omillari va ko’rsatgichlari.

• Iqtisodiy o’sish omillari

• Iqtisodiy o’sishning qiymat ko’rsatgichlari

• 2. Milliy boylik tushunchasi va uning tarkibiy tuzilishi

• Milliy boylik insoniyat jamiyati taraqqiyoti davomida ajdodlar tomonidan yaratilgan va avlodlar tomonidan jamg’arilgan moddiy, nomoddiy, intellek tual va tabiiy boyliklardan iboratdir.

• Milliy boylik tarkibi

• Moddiy boyliklar

• Nomoddiy boyliklar

• Tabiiy boyliklar

• bular

• bular

• bular

• Milliy boylikning xususiyatlari

• Iqtisodiyotnong siklli rivojlanishi

• Bu vaqti-vaqti bilan ob’yektiv qonunlar ta’siri ostida takror ishlab chiqarish jarayonida uzilishlar paydo bo’lishi va bu uzilish iqtisodiyotda nomutanosibliklarning keskin shaklda namoyon bo’lishi hamda iqtisodiy o’sish ketidan doimo tanazzulning namoyon bo’lib turish jarayonidir.

• Iqtisodiy sikl

• Bu iqtisodiyot rivojlanishining bir holatdan boshlanib, birin ketin bir necha fazalarni bosib o’tib, o’zining dastlabki holatiga qaytib kelgunga qadar o’tgan davrdir.

• Iqtisodiy sikl fazalari

• Sikllarning asosiy turlari

Sikl turlari	Siklning davomiyligi	Asosiy xususiyatlari
Kitchin sikli	2–4 yil	Zahiralar miqdori  YAMM, inflyatsiya, bandlikning tebranishi, tijorat sikllari
Juglar sikli	7–12 yil	Investitsion sikl  YAMM, inflyatsiya va bandlikning tebranishi
Kuznets sikli	16-25 yil	Daromad immigratsiya  uy-joy qurilishi  yalpi talab  daromad
Kondrat’yev sikli	40-60 yil	Texnika taraqqiyoti, tarkibiy o’zgarishlar
Forrester sikli	200 yil	Energiya va materiallar
Toffler sikli	1000-2000 yil	Sivilizatsiyalarning rivojlanishi

• Inqirozning mazmuni va turlari.

• Iqtisodiy inqiroz bu ishlab chiqarish hajmining keskin tushib ketishidir.

• Inqiroz sabablari

• Ishchi kuchi

• Ishchi kuchini takror hosil qilish

• Bu insonning aqliy va jismoniy qobiliyatlarining yig’indisi bo’lib, jamiyatning asosiy ishlab chiqaruvchi kuchi hisoblanadi.

• Bu aqliy va jismoniy kuch-quvvatini ishlatib, charchagan ishchining qobiliyatini qayta tiklashi, ya’ni uning ovqatlanishi, kiyinishi, dam olishi va madaniy hordiq chiqarishidir.

• Ishchi kuchi resurslari

• Bu mamlakat aholisining mehnat faoliyatiga layoqatli bo’lgan qismidir.

• erkaklar

• ayollar

• 16 yoshdan 60 yoshgacha bo’lganlar

• 16 yoshdan 55 yoshgacha bo’lganlari

• Ishsizlik va uning turlari. Ishsizlik darajasini aniqlash.

• Ular mehnatga layoqatli bo’lib, ishlashni hohlagan, lekin ish bilan ta’minlanmaganlar.

• Ishsizlik turlari

• Ishsizlik darajasi

• Bu ishsizlar sonining ishchi kuchi tarkibidagi ulushidir.

• O’zbekistonda ishchi kuchi bandligini ta’minlash va ishsizlarni ijtimoiy himoyalash borasidagi davlat siyosatining asosiy yo’nalishlari.