Tuzlar gidrolizi. Ion almashinish reaksiyalari

Tuzlar gidrolizi. Ion almashinish reaksiyalari.

Laboratoriya ishi-5

“Gidroliz” so’zi yunoncha “gidro”– suv, “lizis”- parchalayman degan ma’noni anglatadi.

• “Gidroliz” so’zi yunoncha “gidro”– suv, “lizis”- parchalayman degan ma’noni anglatadi.
• Agar erituvchi suv bo’lsa, erigan modda bilan suv orasida almashinuv reaksiyalari sodir bo’ladi va moddalar parchalanadi. Bu jarayon gidroliz deyiladi.
• Erigan modda malekulasi parchalanib, suv ionlari bilan yani [H+] yo [OH-] bilan yoki [H+] ham [OH-] reaksiyaga kirishadi natijada muvozanat buziladi. Suvning dissotsilanishi ancha davom etadi

Tuzlar girolizi -- tuz ionlari bilan suv orasida bo’ladigan odatda kuchsiz elektirolit hosil bo’lishiga olib keladigan o’zaro ta’sirga aytiladi.

• Tuzlar girolizi -- tuz ionlari bilan suv orasida bo’ladigan odatda kuchsiz elektirolit hosil bo’lishiga olib keladigan o’zaro ta’sirga aytiladi.
• Tuzlar gidrolizi kislata kuchiga va asos kuchiga bog’liq bo’ladi.
• Kuchsiz kislota va kuchli asos: CH3COONa, Na2CO3
• Kuchli kislota va kuchsiz asos: (NH4)SO4 Al(NO3)3
• Kuchsiz kislota va kuchsiz asos: CH3COONH4 ,(NH4)2 CO3
• Kuchli kislota va kuchli asos: Na2SO4 , KNO3

[H+] = [OH-] - Neytral muhit

[H+] > [OH-] - Kislotali muhit

[H+] < [OH-] - Ishqoriy muhit.

Laboratoriya ishi- 5

• Ishdan maqsad: Tuzlar gidroliziga doir tajribalar bajarish.
• Kerakli asbob va reaktivlar: prabirka, stakan, tarozi, shtativ, pipetka, o’lchov silindri, distirlangan suv, fenolftalein, natriy karbonat, metil qizili, temir(III) xlorid, sulfat kislota, bariy xlorid, kerak bo’ladi.

Ishning borishi:

• 1- Tajriba : Tajribani boshlashdan avval kerakli asbob va reaktivlarni ko’zdan kechiring. Shtativga probirkani o’rnating va probirkaga 2ml suv quying. Suvning ustiga 2 tomchi fenolftalein tomizing. Natriy karbonat kristallaridan bir nechta qo’shing. Keyin yaxshilab aralashtiring.
• Eritma qanday rangga bo’yaladi? Nima uchun? Natriy karbonat gidrolizing ionli tenglamasini yozing.

2- va 3- Tajriba:

• 2- va 3- Tajriba:
• 2. Probirkaga 2ml suv quying, ustiga 2 tomchi metil qizilini tomizing. 2%li temir (III)xlorid eritmasidan 2 ml qo’shing. Keyin yaxshilab aralashtiring. Eritma qanday rangga bo’yaladi? Nima uchun? Temir (III) xlorid gidrolizining ionli tenglamasini yozing?

3. Probirkaga 2ml suv quying, ustiga 2 tomchi

fenolftalein tomizing. Unga ammoniy karbonat eritmasidan 2ml qo’shing. Keyin yaxshilab aralashtiring.

Eritma qanday rangga bo’yaladi? Nima uchun? Ammoniy karbonat gidrolizining ionli tenglamasini yozing?

4 - Tajriba:

• - Probirkaga bariy xlorid eritmasidan 2ml soling va uning ustiga sulfat kislotaning 1nli eritmasidan 2ml quying. Nu holda nima kuzatiladi? Reaksiya tenglamasini molekulyar, to’liq va qisqartirilgan ion tenglamasini yozing ?

Yangi mavzuni mustahkamlash.

• Yangi mavzuni mustahkamlash.
• Savollar:
• 1. Gidroliz so’zining ma’nosi qanday?
• 2. Tuzlar gidrolizi deb nimaga aytiladi?
• 3. Gidrolizga uchrashiga qarab tuzlar necha xil bo’ladi?

4. Ishqoriy muhitda [H+] ioni ko’p bo’ladimi yoki [OH-] ionlar ko’p bo’ladimi.

5. pishiriq ayyorlashda istemol sodasi solayotganizda nima uchun ko’pincha sirka kislotasidan ozmiqdorda istemol soda ustiga solamiz?

Uyga vazifa:

• 1. Har bir tajribadagi savollarga javob yozish va oxirida umumiy xulosa yozish va yozganlarizni rasmga olib guruhga tashlanglar. 2. Mavzuni o’qish.

E’tiboringiz uchun raxmat!