Tutash muhitlarning asosiy modellari Reja

Xulosa
Tutash muhitlar mexanikasida absolyut vaqtdan foydalaniladi. Vaqtning absolyutligini uning hamma uchun bir xilligida deb tushunish kerak, ya’ni vaqt poezddagi, samolyotdagi, auditoriyadagi va h.k. kuzatuvchilar uchun bir xil o’tadi. Lekin shuni ta’kidlash lozimki, bu narsa faqat Eynshteynning nisbilik nazariyasini hisobga olmaslik mumkin bo’lgan holdagina o’rinlidir.
Har bir fanning o’ziga xos tekshirish uslublari bo’ladi. Xuddi shunday, tutash muhitlar mexanikasining ham o’ziga xos uslublari mavjud. Bu uslublar matematik analiz, differensial geometriya, funksional analiz va boshqa matematik fanlar qonunlariga tayanadi. Tutash muhitlar mexanikasining hamma uslublari asosida quyidagi konsepsiya yotadi: tutash muhitning harakatini bir qiymatli aniqlovchi va tavsif etuvchi (xarakterlovchi) qator tushunchalar kiritiladi va ular sonlar yoki boshqa matermatik tushunchalar yordamida aniqlanadi. Bunday tushunchalarga misol sifatida tezliklar maydoni, bosimlar maydoni, harakat, muvozanat, zichlik, harorat va boshqalar ko’rsatilishi mumkin.
Tutash muhitlar mexanikasida mexanik masalalarni matematik masalalarga keltiruvchi uslublar ishlab chiqiladi. Bu yslublar yordamida mexanik masala qandaydir sonlarni yoki sonlar funksiyalarini har xil matematik amallar yordamida topishga keltiriladi. Lekin shuni ta’kidlash lozimki, ko’p hollarda matematik masalaga keltirilgan mexanik masala shunday qiyinlashadiki uni echish amri-mahol bo’ladi. Shuning uchun ham matematik ko’rinishga keltirilgan mexanik masalani echish matematikaning yoki matematiklarning ishi emas, balki mexanikaning, xususan mexaniklarning ishi hisoblanadi. Chunki ana shunday masalalar mexanik gipoteza va mulohazalar asosida soddalashtirilib, keyin echilishi mumkin. Shunday qilib, tutash muhitlar mexanikasining uslublari mexanik masalani matematik masalaga keltirish va uni echish uslublaridan iboratdir.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati

1. A.S. Piskunov. Differensial va integral hisob. T. «O’qituvchi», 1974 y ,54 – 100 betlar.
2. L.E.Elsgolts. Differensialnie uravneniya i variatsionnoe ischislenie. M. ,»Nauka» , 1969 g. ,s . 85 – 124 .
3. L.S.Pontryagin. Differentsialnie uravneniya i ix prilojeniya. M., Nauka , 1965 g., s.41 – 66 .
4. M.S. Salohitdinov, O’.N. Nasritdinov. Oddiy differensial tenglamalar. T. «Uzbekiston» , 1994 y., 103 – 155 betlar .
5. V.P. Minorskiy. Oliy matematikadan masalalar to’plami. T. «O’qituvchi», 1977, 234-240 betlar.
5. O’zbekiston Respublikasining ” Kadrlar tayyorlash to’g’risida”gi qonuni –T.:1997. 17-18 b.
6. Salohitdinov M.S., Nasritdinov G’.N. Oddiy differensial tenglamalar. -Т.:O’qituvchi, 1982. 198-264 b.
7. Филиппов A.Ф. Сборник задач по дифференциальным уравнениям.-M.:Наука, 1992. 74-87 cтp.
8. Краснов M.Л., Киселев A.И., Макаренко Г.И. Сборник задач по обыкновенным дифференциалным уравнениям.-M.:Высшая школа, 1978. 78-79 cтр.
9. Матвеев Н.M. Сборник задач и упражнения по обыкновенным, дифференциальным уравнениям. – Минск: Высшая школа, 1987. 69-70 стр.
.-M.:Наука, 1962. 256-258 стр.