Tushuntiruv yozuvi

BINO TO‘G‘RISIDA UMUMIY TUSHUNCHALAR
24 xonadonli binosining bosh rejasi belgilangan me’yoriy qoidalari asosida ishlab chiqib loyihalanmoqda.
Bosh reja loyihalanayotgan Nukus shaxrinig «Muqumiy » ko‘chasida shamol yunalishini asosan sharqdan esadi.Rejadagi asosiy va yordamchi binolar shamol yunalishining xisobga olgan xolda kurilishi me'yor va koidalarga asosan loyihalab joylashtirildi.
Loyihalanayotgan 24 ta xonadonli bino kata magistiral avtomobil yuli yonida joylashgan. Bino atrofi ayniksa oldi ko’kalamzorlashtirilgan bosh rejada binodan tashqari maktab binosi, bolalar bog’chasi, magazin, apteka, texnik ustaxona, garaj, restoran, kafe, paynet va boshkalar joylashtirilgan.ko’kalamzorlashtirish talab darajasida bajarilgan.
Bosh reja tasnifi

№	Nomi	Maydoni
1	Asosiy bino	504
2	Do’kon	270
3	Xo’jalik mollari	540
4	Sartaroshxona	270
5	Hovlilar	540
6	Hovlilar	540
7	Hovlilar	540
8	Supermarket	522
9	Mashinalar turar joyi	558
10	Moyka	540
11	ART SOFT Komponiyasi	702
12	O’quv markazi	694.8

Texnik iqtisodiy ko’rsatkichlar
№	Nomlanishi	Yuzi	%
1	Umumiy maydon	13812	100 %
2	Mavjud binolar	6142.6	37,8 %
3	Yo’l va yo’laklar	6414,8	41,2 %
4	Ko’kalamzorlar	16984	21 %

Umumiy ma'lumotlar
Binodan tushadigan yuklarni qabul qilish va uni zaminga uzatish uchun mo‘ljallangan ko‘tarib turuvchi tuzilmalar (konistruksiyalar) poydevorlar deb ataladi.
Poydevorlarga qo‘yiladigan talablar. Poydevorlarga birinchinavbatda ag’darilishga nisbatan puxtalik va ustivorlik xamda poydevor tagi tekisligiga sirpanishga nisbatan talablar qo‘yiladi.Poydevorlarning puxta-mustaxkamligiga tegishli materiallar (tabiiy tosh, beton va temir-beton) ishlatish, ustivorligiga esa poydevorga xisoblashda nazarda tutiladigan xamma kuchlarning (ko‘pincha siquvchi kunlarning) teng ta'sir etuvchi poydevor tagining o‘rtasidan o‘tadigan qilib shakl berish yo‘li bilan erishiladi.
DEVORLAR VA ALOXIDA TAYANCHLAR
Devorlar to‘g‘risida umumiy ma'lumotlar.
Devorlar binolarning asosiy qismi bo‘lib, ko‘tarib turish va to‘sish vazifalarini bajaradi.
Devorlarga qo‘yiladigan asosiy talablar. Devorlarga ko‘tarib turuvchi tuzilmalar kabi mustahkamlik va ustivorlik talablari qo‘yiladi.Devorlar to‘sib turuvchi tuzilma sifatida ovoz va issiqlikni o‘tkazmaslik talablariga javob berishi kerak.Devorlarning uzoqqa va o‘tga chidamliligi bino sinfiga javob berishi zarur.Bundan tashqari, ular yengil bo‘lishi, industirial va tejamli bo‘lishi darkor.
Devor vaznining kamaytirilishi boshqa qismlari (poydevorlari, karkaslari)ning material sig‘imini va transport xarajatlarini keskin kamaytiradi.G‘ishtdan devorlar terishning yo‘l qatori sistemasini qo‘llash, ularni yirik blok va panellardan qurish, ularning industrialligini oshiradi.Devor tuzilmalarining tejamliligiga maxalliy qurilish materiallari va yengillashtirilgan tuzilmalar ishlatish hisobiga erishiladi.