Tushintirishxat I

Nanoolmoslar olinishi

Hozirgi kunda olmos nanozarralarini olishning bir qancha usullari mavjud. Ular orasida keng tarqalganlari quyidagilar:

tabiiy olmosdan fizik usullarda nanozarralar olish;

o'ta yuqori bosim va temperaturalarda sintez qilish yo'li bilan olish;

elektron - va ion - nurli usullar bilan olish, bunda uglerodli material elektron yoki argon ionlari oqimi bilan nurlantiriladi;

yuqori temperatura va bosimli uglerod bug'ini kimyoviy cho'ktirish bilan olish.

• 
  Quyidagi rasmda 1000°S li gaz holatidagi ugleroddan olmos nanozarrasining tug'ilish va o'sish jarayonlari tasvirlangan.
  

Mis taglikka joylashtirilgan o'zak olmos kristallarining a) 0 min, b)15min, v) 30 min, g) 60 min vaqtdan so'nggi holatlari.

• 
  

• 
  Nanoolmoslar yana detonatsion usulda olinadi, chunki, portlash vaqtida hosil bo'ladigan bosim va temperatura nanoolmoslar paydo bo'lishi uchun yetarlidir. Lekin, bunday portlovchi moddalar qimmat turadi. Rossiya davlati halqaro shartnomalarga muvofiq million tonnadan ortiq portlovchi moddalarini yo'q qilishi zarur, ularning har bir tonnasini yo'q qilish 1500 dollarga tushadi.
  
• 
  Akademik V.M.Loborev ularni nanoolmoslar olish uchun ishlatishni taklif qildi, lekin, bu ish amalga oshishgacha borib etmadi. Natijada portlovchi modda ham, nanoolmos ham, pul ham yo'q.
  
• 
  Murakkab almazoid nanostrukturalarni olish uchun avtomatlashgan mexanosintez g'oyasi istiqbolga ega bo'lib, u aniq nanomanipulyatorlar paydo bo'lishi bilan amalga oshadi.
  

• 
  Bir nechta metal atomlari klasterda kovalent bog'lanish ham, metal bog'lanish ham hosil qilishi mumkin. Metalning nanozarrasi kuchli reaksion qobilyatga ega va ko'p hollarda katalizator sifatida foydalaniladi.
  

• 
  

• 
  4.11 — rasm. Metal nanozarrachasi Metal nanozarrasi odatda muntazam shakllarni - to'g'ri oktaedr, ikosaedr yoki tetrodekaedr shaklini qabul qiladi.
  

4.12 — rasm. Metal nanozarrachasining imkoniy shakillari

Fullerenlar
Yuqorida aytilganidek, fullerenlar uglerod atomlarining olti qirrali kovalent bog'laridan tashkil topgan ichi bo'sh, g'ovak zarralardir.
Bu uglerodning mavjud bo'lgan, taniqli, grafit va olmos shakllari bilan bir qatorda mavjud bo'lgan, yaqinda ochilgan tabiiy shaklidir. Fullerenlar orasida muhimi mikroskopik futbol to'pini eslatadigan
60 ta uglerod atomi joylashgan С60 zarradir.
Fullerenlar yangi moylar ishlab chiqarishda, antifriksion qoplamalarda, yoqilg'ilarning yangi turlarida, yuqori qattiqlikdagi olmossimon birikmalarda, datchiklar va bo'yoqlarda keng ko'lamda qo'llaniladi.
Nanonaychalar
Nanonaycha - uglerodning 1000000 chamasidagi atomlaridan tuzilgan ichi bo'sh, bir qatlamli, diametri bir nanometr atrofida va uzunligi bir necha o'n mikron bo'lgan ulkan naychasimon molekuladan iborat. Uning qobig'ida uglerod atomlari to'g'ri olti burchak shaklida birikkan bo'ladi.
Nanonaychaning bir qatlamli molekulasi