Tushintirishxat I

Нанотрубка ёки нанонайчалар

Нанотрубка ёки нанонайчалар

Nanonaychalar bir qator noyob xossalarga ega. SHu tufayli nanonaycha juda ko'p joylarda, yangi materiallar yaratishda, elektronikada, skanerlovchi mikroskopiyada keng qo'llaniladi. Nanonaychaning noyob xossalari, ya'ni yuqori darajadagi solishtirma sirtiy elektrik o'tkazuvchanligi, chidamliligi ular asosida turli jarayonlar uchun samarali katalizator tashuvchilarini yaratish imkonini beradi. Masalan, nanonaychadan shunday o'lchamli oddiy elektrik batareykalarga nisbatan 3 marta uzoq ishlaydigan yangi elektr manbalari - yoqilg'i yacheykalari yaratildi.

G'ovak(a) va tekis(b) kremniy taglikda o'stirilgan uglerodli nanonaychalar matritsasi

YOqilg'i yacheykasi metil spirti bilan to'ldiriladi, spirt reaksiya paytida vodorod va kislorodga ajraladi, natijada issiqlik va elektr energiyasi ajralib chiqadi. Bu jarayonning samarasi katalizator o'lchamiga bog'liq, shuning uchun nanonaychani sirtiga qoplangan platina nanozarralari juda yaxshi katalizator xizmatini o'taydi.
2005-yil boshida NEC kompaniyasi yoqilg'i yacheykasi o'rnatilgan noutbuklar ishlab chiqara boshladi. Hozircha bu noutbuklarning avtonom ishlash vaqti taxminan 5 soatni tashkil qiladi. Lekin, injenerlar uni 40soatga uzaytirishni rejalashtirmoqda. Hozirgi vaqtda yoqilg'i yacheykasi ishlab chiqarish bilan ko'p kompaniyalar shug'illanishmoqda. Bular Motorola, Casio, Sony, Hitachi va Samsung kabilardir.
Bu nanonaychalarning xayratlanarli xossalari kelajak avtomashinalariga ekologik toza yoqilg'i bo'luvchi vodorodni to'plash va saqlash imkonini beradi. YOqilg'i yacheykasida ishlaydigan dvigatellarda elektr energiya ishlab chiqarish uchun vodorod N2 va kislororod O2 reaksiyasidan foydalaniladi. SHuning uchun avtomobildan tutun o'rniga suv bug'i (N2O) chiqadi. Oldin avtomobil ishlab chiqaruvchilar bunday avtomabilni xayollariga ham keltirmaganlar, chunki vodorod dunyodagi eng engil gaz va bir necha kilogramm vodorod bu katta ballon demakdir. Hech qanday avtomashina qiziquvchilari bahaybat ballonni mashinalariga o'rnatib, benzokolonkaga olib borishni hoqlamagan bo'lar edi. Lekin, palladiy nanozarrali nanonaychada vodorodni o'zining normal holatdagi sig'imidan yuz marta zich holatda saqlasa bo'ladi, bu degani mashinalar yanada quvvatli, arzon va ekologik toza bo'lishi mumkin.