Tushintirish xati

 
Rele. 
Elektr jixozlar chizmalaridagi rele startyorni, signallarni, faralardagi 
uzoqni va yaqinni yorituvchi chiroqlarni dvigatelning sovitish tizimidagi 
shamolparrakni (VAZ-2103 va boshqa avtomobillar), orqa oynak qizdirgichini, 
isitgichini, fara tozalagichlarni, ulash va generatorning uyg’otish cho’lg’amining 
uzib qo’yish uchun (KamAZ) hamda dvigatelning yurgazish oldi isitgichlarining 
chizmalarida (KamAZ) qo’llaniladi. Rele oynatozalagich, qo’l tormozining nazorat 
lampasi chizmalarida, shuningdek, batareyani zaryadlanishini bildiruvchi nazorat 
lampaning zanjirida va boshqa holatlarda ishlatiladi.
Ishlash rejimiga qarab relelar rejimi qisqa muddatli va uzoq muddatli relelarga 
ajratiladi. Releni ishlash muddati kuchlanishga bog’liq holda 25 ming dan 200 
ming gacha ulanishni tashkil qiladi. Yig’ishga va almashtirishga qulay bo’lishi 
uchun yangi avtomobillarda rele shtekerli chiqishlarga ega va barcha relelar 
saqlagichlar bilan birgalikda yagona blokka o’rnatilgan (VAZ-2105). 
Burilish ko’rsatgich
ning rele-uzgichi, avtomobilning burilishlarda 
lipillovchi yorug’lik signallari olish uchun mo’ljallangan. Uzgich burilishni 

---

38 
daraklovchi lampa zanjiriga ketma-ket qilib ulanadi. RS 57 turidagi uzgich har 
birining quvvati 21 Vt bo’lgan ikkita lampani va quvvati 1 Vt bo’lgan bitta 
lampani ulashga mo’ljallangan. Ushbu holatda lipillashlar chastotasi daqiqada 
90±30 gacha bo’lishi ta’minlanadi. Quvvati boshqacha bo’lgan lampalar 
ishlatilganda yoki lampalardan birortasi kuyib qolgan bo’lsa, lipillashlar chastotasi 
o’zgarib ketadi. Bu esa ushbu turdagi uzgichlarning kamchiligidir.
RS950 va RS951 turidagi rele-uzgichlar, konstruktsiyalarida elektronika 
elementlari ishlatilganligi bois, lampalar sonidan qathiy nazar, lipillashlar 
chastotasini o’zgarmas bo’lishini ta’minlaydi. Bu esa bunday uzgichlarni 
avtomobil va tirkamaning barcha daraklovchi chiroqlari ulangan vaziyatida ham 
ularni avariyani daraklash rejimida ishlatish imkonini beradi. 

---

39