Turli tiǵizliqqa iye korbanat taw jinslarini jeke qazip aliw texnolologik sxemelari joba: kirisiw

Turli tiǵizliqqa iye korbanat taw jinslarini jeke qazip aliw texnolologik sxemelari
JOBA:


KIRISIW

1. 
   Bloktı qazib alıwdıń kán-geologik hám kán-texnikalıq shártleri.
   
2. 
   Rawajlanıw sistemasın tańlaw hám tiykarlash.
   
3. 
   Qabıl etilgen rawajlanıw sistemasınıń xarakteristikası.
   
4. 
   Rawajlanıw sisteması parametrlerin esaplaw.
   
5. 
   Bloktı ústin turatuǵın tayarlaw hám kesiw ushın kalendar kestein qurıw.
   
6. 
   Rudani bóleklew parametrlerin esaplaw.
   
7. 
   Tazalaw jumısları ushın kalendar kestein dúziw.
   
8. 
   Qabaqtı saqlaw usılları. Miynetti qorǵaw hám qawipsizlik
   

Paydalanılǵan ádebiyatlar dizimi

Karbonat káni hák taslardı dekalsifikatsiya qılıw ushın dástúriy shaftli pechlarda jandiriliwi múmkin. AQSHda fosfat kánini quwırıw jolı menen boyitiwshi kárxanalarda bul process aylanba pechlarda yamasa 65⁰ den 110⁰ S ge shekem bolǵan temperaturada suyıq qatlamlı reaktorlarda ámelge asıriladı. Quwırıw nátiyjesinde tekǵana karbonatlar bóleklenedi, bálki organikalıq elementlar da janıp ketedi ham shiǵarıladı hám erkin hám kristallanish suwı shiǵarıladı. Sol sebepli quwırıw hátte tómen karbonatlı kánge da qollanıladı.

Karbonatlı kán hám shlaklar quwırıwdı kemeytirmesten juwılıwı múmkin. Marganets karbonat kán hám koncentratlaridan ańsat juwıladı, biraq sulfat kislota tutınıwı hám shıǵındı keklerdiń massası joqarı muǵdarda kaltsiy birikpeleri sebepli joqarı boladı, bul marganets minerallarınan mexanik túrde yamasa flotatsiya menen bayıtıw waqtında ajratilmaydi.
Karbonat káni manganokal-sitokaltsik rodoxrozitdiń izomorf qatarına kiredi.
MeCO₃ karbonat káni ańsatǵana oksidli kánga aylanadı, qızdırılǵanda bóleklenedi. Bul túrdegi kán CaCO₃ - marmar, por, hák tas ; MgCO3 - magnezit, FeCO3 - shpat temir rudası yamasa siderit; CuCO3 - Cu (OH) 2 - malaxit.
Karbonatlı kán hám shlaklarni reduksiyasiz quwırıwsız juwıw múmkin. Marganets karbonat káni hám koncentratlaridan ańsat juwıladı, biraq sulfat kislota tutınıwı hám shıǵındı keklerdiń massası joqarı muǵdarda kaltsiy birikpeleri sebepli joqarı boladı, bul marganets minerallarınan mexanik túrde yamasa flotatsiya menen bayıtıw waqtında ajratilmaydi.
Karbonat káni temir rudası FeCO₃ - siderit menen ańlatpalanadı. Olar temir quramında eń jarlı (30 dan 42% ge shekem ), biraq zıyanlı qospalar quramı boyınsha eń taza.
MeCO₃ karbonat káni ańsatǵana oksidli kánga aylanadı, qızdırılǵanda bóleklenedi. Bul túrdegi kán CaCO₃ - marmar, por, hák tas ; MgCO3 - magnezit; FeC03 - shpatli temir rudası yamasa siderit; CuCO₃ Cu (OH) 2 - malaxit.

MeCO₃ karbonat káni ańsatǵana oksidli kánga aylanadı, qızdırılǵanda bóleklenedi. Bul túrdegi kán CaCO3 - marmar, por, hák tas ; MgCO3 - magnezit; FeCO₃ - shpat temir rudası yamasa siderit; CuCO₃ Cu (OH) 2 - malaxit.

1. Bloktı qazib alıwdıń kán-geologik hám kán-texnikalıq shártleri

Payda bolǵan tereńligi 800 m, jayiliw boylap uzınlıǵı 1400 m, ruda denesiniń tereńligi 240 m. Ruda denesi lentikulyar kán. Kamera ishindegi ruda denesi eki texnologiyalıq túrdegi kán menen ańlatpalanadı : polimetall hám mıs-sink. Polimetall kándiń tarqaq linzalari mıs-sink kánida balshıq jerde hám sistemasız bólistiriwge iye.

Tiykarǵı mineral pirit bolıp, mayda donador agregat payda etedi, ol jaǵdayda galen, xalkopirit hám sfalerit tamırlar hám uyalardıń tıǵız tarqalıwı formasında ushraydı ; barit metall bolmaǵan minerallar arasında keń tarqalǵan. Kán dızbek, qayıslı, turaqlı, ruda bekkemligi qatlamı 8-10.
Ruda denesiniń ústki jınısları kvarts porfirlari, diabaz porfiritlari hám kvartsitlar bolıp tabıladı. Porfirlar kameranıń batıs qanatındaǵı kán ústinde jaylasqan, jınıslar turaqlı, taw jınıslarınıń qattılıǵı qatlamı 14.
Kándiń túsiw múyeshi 75˚, ruda denesiniń haqıyqıy qalıńlıǵı 15 m, kán qısıqlıǵı 4, 0 t/m^3.. Rawajlanıw sistemasın tańlaw hám tiykarlaw

Soni aytıw kerek, islep shıǵarıw sistemasın tańlawǵa konstantalar (ruda hám tiykarǵı jınıslardıń turaqlılıǵın, ruda denesiniń qalıńlıǵı hám túsiw múyeshi), hár qanday jaǵdayda esapqa alınatuǵın faktorlar hám ózgeriwshen faktorlar (rudaniń beyimligi) tásir etedi. shógiw, jer maydanın saqlap qalıw zárúrshiligi; ruda denesinde bos taw jınıslarınıń bar ekenligi; ózlestiriwdiń úlken tereńligi; kán kontaktlaridiń tábiyaatı ; rudadiń ma`nisi) ilgeri surilgen unamsız jaǵdaylarda sheklewler retinde. Maleevskoye kánini ózlestiriw sistemasın tańlawdıń tiykarǵı kriteryaları joqarı bahalı ruda rezervlarini qazip alıwdıń maksimal tolıqlıǵın hám operatsiyalar qawipsizligin támiyinlew bolıp tabıladı.

1-keste. Rawajlanıw sistemasın tańlaw

Faktorlar	Emlew maydanın tábiy saqlaw menen	Ruda hám miyman kútiwshi jınıslardıń qulashi menen	Emlew maydanın jasalma saqlaw menen
Turaqlı :
1 Shıdamlı qatlamlar .	Qattı sistemalar.	Qatlamlı qulaw sistemaları.	xatcho'p sistemaları.
2 Shıdamlı zatlar.
3 Quwat 15 m.	Bólme hám ústin.	Er astı qulaw sistemaları.	Dúkan sistemaları.
4 Jatiw , múyeshi 75 gradus.
Ózgeriwshiler:
1 Úlken tereńlik.	Jarılıw kúshi menen rudani jetkiziw menen.	Ústinde jaylasqan jınıslardıń qulawi.	Ornatıw sistemaları.
2 Órt payda bolıwı, pısıwı.		Ruda hám miyman kútiwshi jınıslardıń qulawi menen
3 Kándiń ma`nisi.	Jay kamerası.		Kombinatsiyalanǵan sistemalar.
4 Arzan materiallardıń etiwmasligi. 5. Jer maydanın saqlaw zárúrligi.	Ápiwayılastırılgan.	Qatlamlı qulaw sistemaları.	Emlew maydanın jasalma saqlaw menen

Ústin turatuǵın qazıw maydanın rawajlandırıw ushın toltırıw menen islep shıǵıw sisteması usınıs etildi: kamera -qattı hám úzliksiz qazıw hám tómengi dárejeli kameraǵa iye bolǵan qabat kamerası.

3. Qabıl etilgen rawajlanıw sistemasınıń xarakteristikası
Rezervlerdi óndiristiń tiykraǵı texnologiyalıq sxeması hám úzliksiz tómen dárejedegi kameralı islep shiǵıw sisteması tárepinen islep shıǵıw tártibi tómendegi basqıshlar hám parametrlerdi óz ishine aladı :
blok 20 m keńliktegi kameralarǵa bólingen, ruda denesinińsoqqisi xochda jaylasqan ;
blokdıń keńligi etakchi bóliniw sańlaqların islep shıǵıw jolı menen anıqlanadı (eki basqıshlı qazıw jumıslarında ajıratılǵan sańlaqlar arasındaǵı aralıq keminde 80 m bolıwı usınıs etiledi);
kameralar 10 -15 m biyikliktegi tómengi úst menen toltırıw menen ósiw tártibinde izbe-iz islenedi. Qaqpaqtıń normativ bekkemligi qońsılas ruda dızbekin qazib alıwda tásir qılıw bálentligin esapqa alǵan halda anıqlanadı ;
Tazalaw jumıslarınıń úzliksiz iskerlik tarawı (bir yamasa eki basqıshlı ) aldın islep shıǵılǵan hám jatqızılǵan kesiw tesiklerinen (baslanǵısh kameralar ) kameralardı tómendegi izbe-izlilikde islep shıǵıw arqalı payda boladı : birinshi kamerada eki tómengi qabattı islep shıǵıw hám jatqızıwdan keyin, tómeni dáreje qońsılas kamerada islep shıǵilıwı múmkin. Sol tárzde payda etińan toqtap qalıw operatsiyalarınıń " shatırǵa uqsas" old bólegi turaqlı geomexanik parametrler sheńberinde qáliplesedi hám toqtap qalıw operatsiyalarınıń nátiyjeli rawajlanıwın támiyinleydi (1-súwret);
Tómengi ústti buzıw tereńligi 20 m ge shekem bolǵan kóterilgen qudıqlardıń samallatqısh kompleksin portlatish jolı menen ámelge asıriladı, bul bolsa optimal texnikalıq hám ekonomikalıq kórsetkishlerge iye kóshpeli hám ózi júretuǵın úskenelerden nátiyjeli paydalanıw imkaniyatın beredi.

1-súwret - Kóp basqıshlı úzliksiz toltırıw kán sisteması
Er astı kamerasın islep shıǵıw sisteması ushın tómendegiler názerde tutılǵan : tayarlıq -kesiw hám tazalaw jumısları ushın ózi júretuǵın úskenelerden paydalanıw. Rudani shıǵarıw qaptal jollar arqalı yamasa aqırǵı sxema boyınsha burawlaw -jetkizip beriw liniyasi arqalı ámelge asıriladı.
Kóterilgen rudani qazib alıw hám toltırıw menen úzliksiz pol hám tómengi qabatlı kánlerdi qazib alıw sistemaları.
Bul ózlestiriw sisteması eğimli, qalıń (20 m den artıq ) ruda denesi menen kórsetilgen, úzliksiz ruda qazib alıwdıń kóp basqıshlı texnologiyası menen rezervlarni ózlestiriw ushın mólsherlengen.
Blok parametrleri:
blok bálentligi - ruda denesiniń vertikal qalıńlıǵı boyınsha alınadı, lekin 160 m den aspawı kerek;
blok uzınlıǵı (ruda denesiniń zarbasi boylap ) - 80-100 m;
blok keńligi - ruda denesiniń gorizontal qalıńlıǵı boyınsha alınadı ;
blok daǵı barlıq kameralardıń úshek aralıǵı - 20 m.
Blok tómendegi nomenklatura elementlerin óz ishine aladı : ajıratılǵan uyası (1-basqısh kamerası ), kán basqıshınıń II, III, Iv hám v kameraları. Qabat -kameralardı islep shıǵıw sisteması, qalǵan kameralardıń rezervleri - tómengi qabat -kameralardı islep shıǵıw sisteması menen islep shıǵilıwı kerek.
Blokdıń tómendegi nomenklatura elementleri kán birligi retinde qabıl etiledi:
split uyası (kán qazib alıwdıń 1-basqısh kamerası );
rawajlanıw basqıshınıń II, III, Iv, v kameralarınıń rezervleri.
Blok jıyekler dárejesinde júk tasıw hám ventilyatsiya driftlari, 100 m den keyin tasıw orthlari hám shapaqlardı tasıw hám burawlaw jumıslarında toqtap qalıw jayları menen transport qıyaları menen tayarlanadı.
Tómengi dárejeli jıyekler júk tasıw jıyeki júzesinen blokdıń joqarı shegarasıǵa shekem 12, 5-13 m biyiklikte kesip ótedi hám júk tasıw hám ventilyatsiya driftlarini óz ishine aladı. Taw-kán jumısların ventilyatsiya qılıwdı támiyinlew ushın ventilyatsiya kótergichlari, rudani tasıw jıyekine aylanıp ótiw ushın - eki ruda ótkel, toltırıw qospasın jetkizip beriw ushın - toltırıw jumısları hám qudıqlar.
Tómengi qabatlar daǵı kameralardı qazib alıw, rudani qaptal jollar arqalı shıǵarıw menen aldınan islep shıǵılǵan hám ornatılǵan bóleklerge kesiw arqalı ámelge asıriladı.
Qazib alınǵan maydan qattılastırıwshı qospa menen jatqızıladı hám 1, 0-1, 5 MPa quwatqa iye bolǵandan keyin, tazalaw jumısları joqarıda turǵan tómengi qabatlardıń qońsılas kameralarında kóteriliw tártibinde ámelge asıriladı ; 2, 5-3, 0 MPa qattılashgandan keyin - bir tómengi dárejedegi qońsılas kameralarda. Eki yamasa odan artıq vertikal sızıqlarda bir waqtıniń ózinde qazib alıw jumıslarında hám ruda rezervlarini qazib alıwdıń artıp baratırǵan tártibinde kán ústleri arasındaǵı aralıq keminde tómengi júzediń bálentligi bolıwı kerek. Bul erda sonı atap ótiw kerek, ush qońsılas vertikal lentani (kameralardı ) bir waqtıniń ózinde islep shıǵıw menen qazıw tártibi qosımsha eksperimental tekseriwdi talap etedi. Sonıń menen birge, jatqızılǵan dızbekler arasında jaylasqan aqırǵı basqısh palatasınıń rezervlerin de islep shıǵıw joybarlastırılǵan.
Burawlaw -jetkizip beriw liniyasi arqalı rudadiń aqırǵı shıǵıwınan paydalanıw menen ósiw tártibi.
Kameralardı burawlaw diametri 102-110 mm hám tereńligi 25-30 m ge shekem bolǵan qudıqlar tárepinen Solo tipidagi burawlaw apparatları, LPS-ZU hám basqalar járdeminde támiyinlenedi.
Bloktan rudani jetkiziw aralıqtan basqarıw pulti menen úskenelestirilgen Toro júklew-túsiw mashinalarında ámelge asıriladı.
Tayarlıq hám kesiw jumısları dawamında úskeneni ventilyatsiya qılıw vM-8 tipidagi jergilikli samallatıw fanatları tárepinen ámelge asıriladı ; toqtatuvchi qazıwda - kondiń ulıwma qazib alınıwı sebepli.
Keste 2. Taw-kán hám tayarlıq hám kesiw jumıslarınıń kólemi

Выработки	Кол-во выработок	Длина, м											S выр-ки в проходке, м2			Объем выр-ток, м3										Запасы руды, т
		1 выр-ки				общая										По руде			По породе			Общая			тонн						% к общим зап. блока
		По руде	По породе	Общая		По руде		По породе		Общая														руды				породы
Нарезные выработки
Буродоставочный орт	2	15	20	35		30		40		70		18.8			1316			0			1316			5264				0		3.5%
Погрузочные заезды №1-3	3	10	0	10		30		0		30		18.8			564			0			564			2256				0		1.5%
Отрезной восстающий	1	12	0	12		12		0		12		5.6			67			0			67			269				0		0.2%
итого:					60		40		100					1880			0			1880			7520				0		5.0%
Подготовительные выработки
Откаточный штрек	1	0	80	80		0		80		80		16.4			0			1312			1312			0				5248		0.0%
Доставочный штрек	1	0	80	80		0		80		80		16.4			0			1312			1312			0				5248		0.0%
Откаточный орт	2	15	20	35		30		40		70		16.4			492			656			1148			1968				2624		1.3%
Наклонный съезд	1	0	50	50		0		50		50		18.8			0			940			940			0				3760		0.0%
Вентиляционный восстающий	2	0	15	15		0		30		30		5.6			0			168			168			0				672		0.0%
Рудоспуск	2	0	15	15		0		30		30		5.6			0			168			168			0				672		0.0%
итого:					30		310		340					492			4556			5048			1968				18224		1.3%

. Rawajlanıw sisteması parametrlerin esaplaw

Blokdıń geologik ruda rezervlari 4. 1-suwretde kórsetilgen tiykarǵı blok parametrleri tiykarında anıqlanadı.

Forma 2. Ruda denesiniń geologik kesimi.

Ruda denesiniń qıyalıq bálentligi tómendegi ańlatpa menen anıqlanadı :

Blok ushın

Bul jerde h - ruda denesiniń bálentligi, h=240 m.

- jatqızıw múyeshi, =75
Kamera ushın

Rudadiń geologik rezervleri tómendegi formula boyınsha anıqlanadı :

Bul jerde m - ruda denesiniń haqıyqıy qalıńlıǵı, m=15 m; blok uzınlıǵı, L=60 m.

- ruda qısıqlıǵı, = 4, 0 t/m3;
Kamera ushın

Sol sıyaqlı sharayatlarda islep shıǵıw sistemasınıń TEP tiykarında biz tómendegilerdi qabıl etemiz: ruda joytıwları P = 4, 4%; rudani suyultirish P = 12, 4%.

Qayta tiklenetuǵın rezervler anıqlanadı :

Qay jerde rudani qayta qayta tiklew koefficiyenti., bul erda P - rudadiń joǵalıp ketiwi, P = 4, 4%.

Satılatuǵın ruda muǵdarı tómendegi formula menen anıqlanadı :

Bul erda P - rudani suyultirish P = 12, 4%.

Ruda kólemleriniń jumıs túrleri boyınsha bólistiriliwi 3-kestede keltirilgen.

3-keste - Ruda kólemlerin jumıs túrleri boyınsha ajıratıw

Islerdiń atı	Hár bir kamera ushın jámi
	Geologik rezervler, bet.	Joytıwlar, %	Suyultirish, %	Sawda rudası, t.
tayarlıq	492	0.5	3	505
mıltıq	1880	0.5	3	1928
Emlew	136588	4.8	12.9	149290
Jámi:	138960	4.4	12.4	151723

Keling, tereń qudıqlarda rudani sındırıw menen, saqlaw menen islew sistemasınıń parametrlerin esaplaylik.

Taw-kán islenbeleri tómendegilerdi óz ishine aladı : júk tasıw drifti ruda denesinde onıń qalıńlıǵınıń ortasında yamasa ayaq diywali menen baylanısda jaylasqan. Joqarı qabattıń júk tasıw drifti samallatıw wazıypasın atqaradı. Kóterilisshiler blok shegaralarında, vertikal túrde hár 5-6 metrde jaylasqan bolıp, kóterilisshiler kameralardan jurediler. Materiallar hám úskenelerdi kameraǵa jetkizip beriwdi ańsatlastırıw hám toqtap qalıw jayların ventilyatsiya qılıwdı jaqsılaw ushın blokdıń ortasından qosımsha kóteriwshi ótedi.
Mıltıqlı jumıslarǵa tómendegiler kiredi: dukkaklar, juretuǵınlar.
Kán qazib alıw hám tayarlaw hám kesiw jumısları kólemi. (1-kestege qarang)
Tayarlıq -kesiw jumıslarınıń ayriqsha kólemi, orınlanǵan jumıslar dawamında tiklengen bloklar rezervleriniń úlesin kórsetedi:

Bul jerda vp. n.- qazib alıw hám kesiw jumısları dawamında bloktan (kameradan ) alınǵan ruda rezervlaridiń kólemi, yaǵnıy.

v - blok daǵı ruda kólemi (qazilgan maydan ), m3
vp. n. = 2372 tonna (kamera ushın )
Bloktı qazıw ushın tayarlanǵan 1000 tonna ruda rezervine tayarlıq hám kesiw jumıslarınıń ulıwma uzınlıǵın kórsetetuǵın bloktı tayarlaw hám kesiw koefficiyenti:
bul erda tayarlıq hám tishli qayta islewdiń ulıwma uzınlıǵı, m.
B - blok daǵı ruda rezervlari, yaǵnıy.
Bp-n - tayarlıq hám tishli qayta islew processinde qazib alınǵan ruda rezervlari, yaǵnıy.
Bo - stope qazıw ushın tayarlanǵan rezervlar, yaǵnıy.. Bloktı ústin turatuǵın tayarlaw hám kesiw ushın kalendar kestein qurıw

Tazalaw baslanıwınan aldın kán blokınıń bir bólegin tayarlaw ústin turatuǵın dep ataladı, ol tazalawdıń baslanıwın belgileydi. Usınıń sebepinen, ústin turatuǵın oqıtıwdı ámelge asırıwda tiykarǵı talap eń qısqa waqıt ishinde tayarlıq jumısların orınlaw bolıp tabıladı.

Bloktı tayarlaw hám kesiw ushın kalendar jobası tunnel jumısların izbe-iz orınlawdı názerde tutadı.
Jumıs tezligi SNiP boyınsha alınadı hám tómendegilerden ibarat : ózi júretuǵın úskeneler ushın - ayına 110 m; temir jol transportı ushın gorizontal islerdiń shógiwi - ayına 100 m; páta qasındaǵı háwliler hám kameralı ishlovlarni cho'ktirish - ayına 550 m3; vertikal islerdiń shógiwi - 50 m / ay.
Bloktı tayarlaw hám kesiwdi shólkemlestiriwde kán jumıslarınıń bir bólegin bir waqtıniń ózinde ótkeriw múmkin, bul bolsa bloktı qazıw ushın tayarlaw waqtın qısqartiradi.
Qazib alıw tezligin hám biz tańlaǵan tunnel operatsiyaları izbe-izligin esapqa alǵan halda, biz kestede kórsetilgen bloktı ústin turatuǵın tayarlaw hám kesiw ushın kalendar kestein dúzemiz.

Keste 4. Tunnel qazıw úskeneleri hám islep shıǵarıw tezligi.

Jumıslar	Kese kesim maydanı, m2	Tunnel úskeneleri	Bir smenada jumısshılar sanı.	Belgilengen islep shıǵarıw tezligi, m3 / kisi. sm
Burodostavochny ort	18. 8	" BUMER"-282, DINO, PDM (TORO-400)	3	18,04
№ 1-3 júklew jayları	18. 8	" BUMER"-282, DINO, PDM (TORO-400)	3	18,04
Kesetuǵın kótergish	5,6	KPV-1,PT-48,PDM(TORO-400)	3	2,8
Júk tasıw drifti	16,4	"BUMER"-282, DINO, PDM (TORO-400)	3	18,04
Jetkiziw drifti	16,4	"BUMER"-282, DINO, PDM (TORO-400)	3	18,04
Júk tasıw or	16,4	"BUMER"-282, DINO, PDM (TORO-400)	3	18,04
rampa	18,8	"BUMER"-282, DINO, PDM (TORO-400)	3	18,04
Samallatıw úskenesi	5,6	KPV-1,PT-48,PDM(TORO-400)	3	2,8
ruda ótiwi	5,6	KPV-1,PT-48,PDM(TORO-400)	3	2,8

Keste 5. Tayarlıq hám kesiw jumısların orınlaw kestesi.

Jumıslar	Jumıs kólemi, m3	Islep shıǵarıw dárejesi, m3 / kisi sm	Jumıstıń miynet intensivligi, adamlar sani	Jumıstıń minimal dawam etiw waqti, kún.
Burodostavochny ort	1316	18	73	24
№ 1-3 júklew jayları	564	18	31	10
Kesetuǵın kótergish	67,2	7	9,6	4
Júk tasıw drifti	1312	18	73	24
Jetkiziw drifti	1312	18	73	24
Júk tasıw or	1148	18	64	21
rampa	940	18	52	17
Samallatıw úskenesi	168	7	24	8
ruda ótiwi	168	7	24	8

. Rudani bóleklew parametrlerin esaplaw

Keling, rudani úzliksiz qazib alıw menen pol-kameranı islep shıǵıw sisteması ushın tereńliktegi kánni sındırıw hám burawlaw hám burawlaw kórsetkishlerin esaplaylik.

Rudani sındırıw 13 m biyikliktegi qudıqlardıń eki yarım samallatqıshı tárepinen ámelge asıriladı.
Esap -kitaplar ushın dáslepki maǵlıwmatlar :
Professor M. M. klassifikaciyası boyınsha rudadiń qattılıq koefficiyenti. Protodyakonova f=12;
ruda qısıqlıǵı  = 4, 0 t/m3;
tayaqlanǵan ruda qatlamınıń keńligi B = 15 m;
ruda qatlamı bálentligi h1 = 13 m;
burawlaw jumıslarınıń qıyallar maydanı Sb = 16, 4 m2;
qudıqlardıń jaylasıwı tuwrı ;
burawlaw úskenesi Solo - 1509 ZR;
qudıq diametri - d=102 mm;
isletiletuǵın portlaytuǵın - granulit;- W.-q0 = 0, 8 kg / t dıń salıstırma tutınıwı ;
Zaryaddıń massası v.1.m qudıq ushın :

Bul erda d - qudıqtıń salıstırmalı júklew qısıqlıǵı = 1, 1.

Qudıq pániniń eń kem qarsılıgı sızıǵı :

bu yerda P - quduqdiń 1 m masofasida joylashgan portlovchi moddalardiń massasi, kg/m;

q0 - a.v.diń solishtirma iste'moli. sindirish uchun, kg/t;
 - rudadiń zichligi, t/m3;
m = 0,8 - quduqlardiń yaqinlashuv koeffitsienti.
Fandagi quduqlardiń uchlari orasidagi masofa:а = W* m, м;
а = 2* 0,8= 1,6.
q_в.д = 0,3 - 0,4 кг/т- Arnawlı tutınıw w. m. ekilemshi usaqlaw ushın.
Pán tesiklerindegi zaryaddıń uzınlıǵı grafik tárzde anıqlanadı.
Blok shegaraları boylap 0, 5 a aralıqta burawlanǵan qudıqlar daǵı zaryadlar eń joqarı toltırıw koefficiyentine ıyelewi kerek hám artıqsha sarplanmaslik ushın qudıq yamasa ashıq tegislikke v ga teń aralıqqa etip barmasligi kerek.



Forma 3. Qudıq samallatqıshınıń grafik konstruktsiyasi.. Tazalaw jumısları ushın kalendar kestein dúziw

Shamalıq maǵlıwmatlar :

Koef. qudıq uzınlıǵınan paydalanıw - e = 0, 8.
Rb=80 m/smenali burawlaw úskenesi " Solo" 1 kisige xızmet etedi.
Qudıqlardı zaryadlaw quwatı Rz = 6000 kg / smena.
Rudani jetkiziw ushın Pp = 600 tonna / smenalı Toro-400 júklew mashinası isletiledi. Kameranı qáliplestiriw waqtında qudıqlardıń uzınlıǵı :

1000 tonna rezervga - Qudıqtı burawlaw múddeti:

Qudıqlardı burawlawdıń quramalılıǵı :

Qudıqtı júklew waqıtı :

Qudıqlardı zaryadlaw boyınsha islerdiń quramalılıǵı :

Rudani júklew waqıtı :

Rudalarin júklewdiń miynet qısıqlıǵı:



Alınǵan esap -kitaplarǵa tıykarlanıp, biz tazalaw operatsiyaları ushın kalendar kestein dúzemiz.

Keste 6. Tazalaw jumıs kestesi.

Islerdiń atı	Jumıstıń dawam etiw waqti, kún
	10	20	30	40	50	60	70	80	90	110	120	130	140	150	160	170	180	190
Qudıqlardı burawlaw
Qudıqlardı júklew hám portlatish
Rudani jetkiziw

. Qabaqtı saqlaw usılları

Malevskiy konida goafni toltırıw ushın eki túrdegi plomba qollanıladı : qattılashuv (67%) hám qurǵaqlay tas (33%).

Kameralardı toltırıwda xatcho'pdiń bekkemligine tómendegi talaplar qóyıladı :
sebebi 2-kameranı hám keyingi basqıshlardı islep shıǵıwda bir tómengi qabat urıladı, keyin toltırıwdıń bekkemligi tómengi júzediń bálentligine teń bolǵan aralıq menen shıǵıwdıń turaqlılıǵındı támiyinlewi kerek, yaǵnıy. 10 -15 m. toltırıw toltırıw dızbekine tutasǵan tómengi ústte 110 mm burawlaw qudıqları jarılıwınıń seysmik tásirine shıdam bere alatuǵın dárejede maslasıwshı bolıwı kerek. Toltırıwdıń mayısqaqlıǵı tsement muǵdarı artpaqtası menen azayadı. Biraq xatcho'pdiń " a" bandini qandiradigan qısıqlıǵı menen, xatcho'pdiń sáykes keliwi múmkin bolǵan shegaradan bir az joqarılaw. qanaatlanǵan dep esaplań. Usınıń menen birge, quwattıń negizsiz qısqarıwı menen baylanıslı qáwip rezerv toltırıwdıń seysmik zaqım aliw qáwipi menen baylanıslı qáwipti asıradı.
kameranıń tómengi bólegindegi toltırıwdıń bekkemligi, tómengi qabat daǵı ústinler tómende jaylasqan islerdiń joqarısında qazilganda, toltırıw massasınıń turaqlılıǵındı támiyinlew ushın etarlicha úlken bolıwı kerek. sebebi jıynaw massası tómengi júzeden joqarı topıraq retinde isletiledi hám ózi júretuǵın úskeneler onıń boylap háreketlenedi, jıynaw massası qulap túspewligi hám rudadiń suyultirilishini asırıwı kerek, ásirese bul mineraldı bayıtıw processinde qazib alıwdı keskin jamanlastıradı.. Bul jaǵdayda kúsh mashinalardıń túri hám salmaǵına, dóńgeleklerdiń ólshemine, shinalardagi hawa basımına, protektordiń forması hám túrine, sonıń menen birge júklew waqtında qazıw kúshine baylanıslı. tolıqlawıshdıń bekkemligi kán jumıslarınıń pútkil múddeti dawamında islerdiń uzaq múddetli turaqlılıǵındı támiyinlew ushın etarli bolıwı kerek.
Qabıl etilgen rawajlanıw sistemaları hám geomexanik parametrlerge qaray Malevskiy konidiń normativ toltırıw kúshi 7-kestede kórsetilgen.

7-keste - toltırıwdıń normativ kúshi

Rawajlanıw sistemaları	Vertikal ekspozitsiya bálentligi	Xatcho'pdiń normativ kúshi, MPa.
Kóp basqıshlı úzliksiz tómengi qabat kamerası	12-30	2,5-3,0
Kóp basqıshlı úzliksiz pol kamerası	70 ke shekem	4,0
Palata-ústin 4-basqısh	70 ke shekem	5,0
Rudani vertikal sızıqlar menen úzliksiz qatlamlı qazib alıw	8 ke shekem	1,5-2,0

9. Miynetti qorǵaw hám qawipsizlik

Er maydanına mexanizatsiyalasqan shıǵıwlar " Maleevskaya", " ventilyatsionnaya", " vozduxovychayushchaya" pátalaridiń katek kótergichlari menen úskenelestirilgen pátalari bolıp tabıladı.

Shapaqlar arasındaǵı adamlardıń mexanizatsiyalasqan háreketi ushın liftler bar.
Suwıq hawada " Maleevskaya", " ventilyatsionnaya" kánleri pátalari arqalı jetkizip beriletuǵın taza hawa +2 ˚S temperaturaǵa shekem isitiladi.
Kúshli shań payda bolǵan orınlarda (túsiriw, júklew kameraları, mólsherlew kameraları ) kán jumısların aparıwda shańnı tazalaw sistemaların ornatıw, shańnı suw menen bastırıw joybarlastırılǵan. Jumısshı shapaqlarda standartlarǵa muwapıq úskenelestirilgen órtga qarsı bazalardıń órtga qarsı qapıların ornatıw názerde tutılǵan.
Taw-maylaw kameraları, er astı portlaytuǵın elementlar bazaları, ózi júretuǵın úskenelerdi remontlaw punkti hám garaj bólek ventilyatsiyaga iye. Terbelislerdi kemeytiw maqsetinde burawlaw stanoklarında júk artısh mashinalarınıń ayaq pánjelerinde terbelislerdi toqtatuvchi vagonlar hám zarbani yutuvchi prokladkalardan paydalanıw názerde tutılǵan.
vibratsiyaga qarsı tómendegi jeke qorǵaw qurallarından paydalanıw usınıs etiledi: qolǵaplar, kaftda eki ret toldırılǵan. kóbikli prokladkalar menen ayaq kiyim. Mashinalar hám elektr motorlardıń kirisiw múmkin bolǵan háreketleniwshi bólimleri metall tosıqlar menen qorǵawlanǵan. Qorqınıshlı bálentligi keminde 1 metr menen támiyinlenedi. Barlıq kanallar hám tereńler gofrirovka etilgen qatlam menen oralǵan.
Waǵırlınıń zıyanlı tásirin kemeytiw maqsetinde jergilikli ventilyatsiya samallatqıshları ushın GSh-3 susturuculari ushın sintetik materialdan tayarlanǵan pısenli burawlaw tireklerinen paydalanıw joybarlastırılǵan.
Operatsion úskenelerge xizmet kórsetiwde aydawshılar jeke qorǵaw qurallarından (vilkalar, naushniklar) paydalanıwları kerek. Profilaktikalıq hám ayrıqsha qutqaruv jumısların aparıw ushın Zyryanovsk qalasında jaylasqan vGSCH Zyryanovskiy otryadiga boysunatuǵın kondiń sanaat maydanshasında áskeriylestirilgen mina-qutqaruv stanciyası jaylasqan.
Maleevskoye konidiń jarılıw qáwpiniń 3-qatlamına kiritiliwi munasábeti menen taw-kán jumıslarınıń qawipsizligin asırıw maqsetinde kán jumısların prognoz qılıw boyınsha ilajlardı ámelge asırıw joybarlastırılǵan. Waqıyalardıń mánisi tómendegishe:
- vNIITsvetmet qánigeleri menen birgelikte kondiń geologik-markdyorlik xızmeti tárepinen kernewlengen jınıslar massasın udayı tákirarlanatuǵın monıtorıń hám bahalawdı ámelge asırıw zárúr;
- qazib alıw jumısları joybar tárepinen qabıl etilgen kánni qazib alıw hám qazıw texnologiyasına muwapıq normativ hújjetler talaplarına muwapıq ámelge asırılıwı kerek;
Portlatish qawipsizligin asırıw, altıngugurt muǵdarı joqarı bolǵan (35% ten artıq ) orınlarda sulfidli shańdıń jarılıwın aldın alıw, órt hám jarılıwlardıń aldın alıw. Ammiakli selitraga tiykarlanǵan portlaytuǵın elementlar, joybar bir qatar arnawlı ilajlardı ámelge asırıwdı názerde tutadı. Burawlaw hám portlatish ámeldegi kórsetpelerge muwapıq ámelge asırılıwı kerek.
Konda kán jumısları ámeldegi tarmaq normativ-texnikalıq hújjetleri, qawipsizlik hám texnikalıq paydalanıw qaǵıydaları, ayırım túrdegi islerdi orınlaw boyınsha jollamalar, norma hám qaǵıydalar, qóllanbalar, jollamalar, usınıslar hám basqalarǵa muwapıq ámelge asırılıwı joybarlastırılǵan.
Bosanqı granulit AS-8 qudıqlar hám qudıqlardı zaryad qılıw ushın, suw basqan qudıqlar (qudıqlar ) ushın bolsa - qabıqlar daǵı patronlar: ammonit 6 Zhv, ammonal.
Zaryadlardı baslawdıń tiykarǵı usılı elektr bolıp tabıladı. kózqarasınan potentsial qáwipli dep atız bólek uchastkaları bahalaw esapqa alǵan halda Pirit altıngugurt muǵdarı 35% ten artıq bolǵan kánda sulfidli shańdıń jarılıwı, portlatish qawipsizligin asırıw ushın tómendegi sharalar kóriledi:
- ammiakli selitrali portlaytuǵın elementlardıń qudıqlarda (tesiklerde) turıw waqtın 24 saatǵa shekem sheklew;
- elektr órt ornına elektr portlatish usılına ótiw;
- zaryadlanǵan qudıqlardı (jarılıw tesiklerin) gidravlik soqqı urıw qılıw.
ETA - 50/60 " vNIITsvetmet" tipidagi standart búrkegishler járdeminde DO - 1, DO - 2 " vNIITsvetmet" tipidagi uzaq aralıqlı búrkegishlerden paydalanǵan halda tesiklerdi portlatishdan aldın yuzadagi hám jumıs jayları diywallarınan shańnı juwıw.
“Nonel” elektrsız portlatish sistemasın sınaqtan ótkeriw túrli maqsetler degi jumıslarda tesiklerdi portlatish hám kerekli keshigiw aralıǵı bolǵan kameralardaǵı qudıqlar. kondiń ayırım aymaqlarında rudada altıngugurt (35% ten artıq ), “past” bar. " rudadiń ammiakli selitraga tiykarlanǵan portlaytuǵın elementlarǵa salıstırǵanda agressivlik dárejesi, bul olardıń óz-ózinen janıwı hám jarılıwına alıp keliwi múmkin.
Qudıqlar hám qudıqlardı zaryadlaw Ulba C 1 A, Ulba - 400, ZP 2, 5/2, 5 túrdegi zaryadlovchilar tárepinen ámelge asırılıwı, vMni arnawlı mashinada júzege etkazish joybarlastırılǵan.
Blok kameralarında ǵalabalıq jarılıwlar jumıs háptesi aqırında, tunnellarda jarılıwlar hám qatlamlı toqtap qalıwlar jumıs smenasınıń aqırında ámelge asırılıwı joybarlastırılǵan.геологический разработка руда горный

Bibliografiya

1. Metalllı, rudasiz hám allyuvial kánlerdi jer astı qazib alıw jolı menen ózlestiriwdiń birden-bir qawipsizlik qaǵıydaları.- M. Nedra, 1977 jıl.. Taw kenshilik tiykarları. " Kazzinc" OAJ kán ustaları ushın sabaqlıq, Úst-Kamenogorsk, 2007.- 273 b.. Taw kenshilik boyınsha qóllanba.- M.: Nedra, 1983 514 bet.. Tsoy S. v., Yun R. B., Suleymenov B. E. Kánlerdi proektlestiriwdiń stilistik tiykarları.- Almaota, 2001 jıl 248 bet.. Agoshkov M. I., Malaxov G. I. Ruda kánlerin jer astı ózlestiriw.- M.: Nedra, 1969, 358 bet.. Baykonurov O. A. Er astı qazib alıw usılların klassifikaciyalaw hám tańlaw.- Alma -Áke: Pán, 1969 384 bet.. Imenitov v. D. Ruda hám allyuvial kánlerdi ózlestiriwde jer astı qazib alıw processleri - M.: Nedra, 1970 288 pp.. Taw jınısların qózǵawdıń úyrenilmagan procesi menen reńli metallar rudası kánlerin er astı qazib alıwdıń zıyanlı tásirinen imaratlar hám tábiy ob'ektlerdi qorǵawdıń waqtınshalıq qaǵıydaları. L., VNIMI, 1986 jıl