Turkmen dilinin

a -  e,  a -  

ä:, y 

-  i, 

y:  -  

i:,  o -  ö,  o:  -  ö:,  u -  ü,  u: 

-  

ü. 

Ene 

dilimiz  sözdäki çekimlilerde  hatarlar taýdan  sazlaşygy iň oňat saklan gadymky 

dilleriň  biri  hasaplanylýar.

A.  Nurmuhammedowyň  hasaplamalaryna  görä  häzirki  türkmen  edebi 

dilinde,  aýratynam  çeper  eserleriň  dilinde  sözleriň  96-97  göteriminde 

çekimlileriň 

ýogyn-inçelik 

sazlaşygy 

oňat 

saklanýar 

(Seret: 

A. 

Nurmuhammedow.  Türkmen  dilinde  ýogyn-inçelik  taýdan  sazlaşýan  sözleriň 

ulanylyşy. -  “Türrkmen dili” gazeti, 31-nji  iýul, 2006 ý).

Türki  dilleriň  deňeşdirme  grammatikasynyň  awtory  gömükli  türkolog 

A.M.Şerbagyň  pikiriçe  singarmonizm  başda  diňe  asyl  sözdäki  çekimli  we 

çekimsiz  sesleriň  özara  sazlaşygy  gömüşinde  ýüze  çykypdyr.  Soňra  ol  diňe 

asyl  sözi  däl,  söz  ýasaýjy  goşulmalary-da,  üýtgediji  goşulmalary-da  tutuş 

sözi  öz  içine  alypdyr.  01  edil  söz 

basymy  ýaly  asyl  we  affiksal 

morfemalary  birleşdirmek  hyzmatyny-da  ýerine  ýetirip  başlapdyr.

Affiksal  morfemalaryň  asyl  sözdäki  çekimliniň  inçe  -  ýogynlygyna  görä 

goşulmagy  goşulmalarymyzda