Turkmen dilinin

GEPLEÝIŞ APPARATY WE GEP ORGANLARYNYŇ ÇEKIMLIWE

 

ÇEKIMSIZ SESLERIAÝTMAKDAKY HYZMATY

Sözleýiş  seslerini  hasyl  etmäge  gatnaşýan  synalarymyza 

gep  organlary

 

diýilýär.  Çekimli  we  çekimsiz  seslerimizi  emele  getirmäge  öýken,  bokurdak 

şahalary,  bokurdak,  bogaz,ondaky  owaz  perseleri,  bogazdan  ýokardaky 

boşluklaridamak  boşlugy, agyz boşlugy, burun boşlugy,ýumşak kentlewük ,gaty 

kentlewük,alweolalar,dil,dodaklar,eňek  ýaly  synalarymyz  gatnaşýarlar.  Söleýiş 

seslerini  aýtmak  üçin  ýörite  organ  ýok.  Synalarymyz  bu  hyzmaty  goşmaça 

ýerine  ýetirýärler.  Mysal  üçin,  öýken  -  dem  almak,  dişler  -  çeýnemek,  dil  -  

tagam  duýmak,  burun  -  ys  almak  hyzmatlaryny  ýerine  ýetirýär.  Diýmek,  bu 

synalarymyzyň gep  organlary atlandyrylyşy şertlidir.

Psihologik  hem  jemgyýetçilik  hadysasy  bolmagyna  görä,  sözleýiş 

sesleriniň  döremegine  diňe  gep  organlary  däl,  eýsem  beýni,  gulak  ýaly 

synalarymyz-da  gatnaşýar.  Bularyň  hemmesine  bitewülikde