Turkmen dilinin

ýo:l-ýoldaş, i:l-ilik, gu:rt-gurçuk,

 

gu:ry-gurak, ga:p-gapçyk, to:z-tozamak).

Çekimlileriň  hil  taýdan  toparlara  bölünişi

Çekimli  fonemalarymyz  dilimiziň  öňe-yza,  aşak-ýokary  hereket  edip, 

agyz  boşlugynyň 

göwrümini, 

formasyny  üýtgetmegi, 

dodaklarymyzyň 

gatnaşyp-gatnaşmazlygy  (goşmaça  artikulýasiýa)  netijesinde  biri-birlerinden 

hil  taýdanam  tapawutlanýarlar.

Dil  alyn  dişlere tarap  uzanda,  ses  inçelýär: 

i,  ü, ö,  e, ä: 

sesler^i  emele 

gelýär.  Bulara  akusyik  alamatlary  boýunça 

inçe  çekimliler, 

anatomiýa- 

fiziologik  alamatlary  boýunça 

alynky  hatar  çekimliler 

diýilýär.

Dil  yza  çekilip,  alyn  dişlerden  uzaklaşanda,  ses  ýognalýar: 

y, y:,  u,

 

u:, o, o:, a, a: 

sesleri  emele  gelýär. Bulara  anatomiýa-fiziologik  taýdan