ziynatli libosi, erlarning sarmoyayi ulviyatidur», – demishlar.
Hazrati Luqmon: «Iffat nomusning eng mahkam suyanchig’idur. Nafsning
hujumiga shul quvvat ila muqobala qilinur», – demishlar.
Aflotun hakim: «Iffat xotundan ko’proq erlarga yarashadurgan bir sifatdur.
Xotun iffati adab va nomusini saqlovdur. Erlarning iffati butun insoniyat
adablariga shomildur. If fatsiz inson yalang’och jasad kabidur», – demishlar.
Zotingga ziynat o’lan iffatni dilda saqlagil,
Shahvat nafsing seni bolg’usidur aqlingg’a qul.
Har kishining dunyoda yirtilsa iffat pardasi,
Nafsi shaytondek ani bir kun solur bo’yniga g’ul.
HAYO
Iffat deb nafsimizni gunoh va buzuq ishlardan saqlamoqni aytilur. Bizlarni
gunoh va ma’siyatdan saqlaguvchi, harom-harishdan nafsimizni asraguvchi
faqat iffatimizdur.
Axloq sohibi, iffat egasi qalbini, vijdonini poklab, tilini yolg’on, g’iybat,
bo’hton, moloya’ni kabi yomon so’zlardan saqlar. Chunki insonga if fatidan
ko’proq til iffati lozimdir.
Boshimizga keladurgan kulfat va zahmatlarning aksari yomon tilimizdan,
andozadan ortuq so’ylaganimizdan kelur.
Hayo deb ishda, so’zda adabni rioya qilmakni aytilur. Hayo dilni ravshan
qiladurgan
bir nurdurki, inson har vaqt shul ma’naviy nurning ziyosiga
muhtojdur. Shariat buyurmagan, odamlar suymagan ishlarni ishlamak –
g’iybat, hajv, masxara, safsata, so’kuv
kabi odamlarning nafsiga, iffatiga
tegadurgan adabsiz so’zlarni so’zlamak zo’r hayosizlikdur. Iffatning pardasi,
vijdonning niqobi hayodur.
Shuning uchun har bir harakatimizda, so’zimizda hayoni qo’ldan
bermaslik lozimdur. Hayo pardasi ila o’ralmish
insonlarning iffat pardasi
yirtilmas. Va bu chodir shunday muborakdurki, ancha-muncha sahv-xatolarni
berkitub yo’q qilur.
Ibn Sino hakim: «Insonda doim turadurgan husn va latofat hayo ila
iffatdur. Hayosiz yuz jonsiz jasad kabidur», – demish.
Rasuli akram nabiyyi muhtaram afandimiz: «Alhayo minal imoni» – Hayo
imondandur, «Izo lam tastah faasna’ moshi’ta» – Hayo qilmaz esang, istagan
ishingni ishla», – demishlar. Muhiddin: «Insonning suratidagi qizillik sekin-
sekin ketar, hayo qizilligi aslo ketmas. Yoshlik husnining qizil rangi hayo ila
ziynat-latofatga ega bo’lur», – demishlar.
Suqrot hakim: «Xotunlarning eng go’zali hayo va iffat pardasiga
o’ralganlaridur», – demish.
Hayo nomus, imona dalildur,
Hayosiz doimo xor-u zalildur.
Uyalma ma’rifat hosil qiluvdan,
Maorifsiz kishilar murda dildur.
Do'stlaringiz bilan baham: