Turizmda axborot texnologiyalari

6.10.Giperbog‘lanish
Giperbogianish (ingl. 
hyperlink )
- gipermatnli hujjatning bir 
qismi boiib, ushbu yoki boshqa bir hujjatning elementiga 
(masalan. fayl, matn, sarlavha, rasm va b.) o‘tishni bajaradi.
Bu yerda uchraydigan tushunchalar bitta ma’noga ega, bular: 
Giperbogianish; Giperaloqa; Gipermurojaat; Giperhavola;
Giperbogianish html-hujjatning istalgan elementi orqali 
amalga oshirilishi mumkin va odatda uni brauzer boshqa 
elemendan farqliroq qilib tasvirlaydi (masalan, rangi bilan ajratadi). 
Ushbu element faolligi bilan boshqalaridan ajralib turadi, ya’ni 
kursor unda o‘z shaklini o‘zgartiradi. Agar giperbogianish orqali 
foydalanuvchi oldinroq o‘tgan boisa, unda uning ham rangi 
boshqacha tasvirlanadi.
Agar giperbogianish Intemetda joylashgan obyektga o‘tishni 
belgilash kerak boisa, unda giperbogianishda uning to iiq URL 
manzili ко‘rsatilgan boiishi kerak.
Agar ko‘rsatilgan manzilda obyekt mavjud boimasa, u holda 
brauzer xatolik borligini m aium qiladi.
. Misol sifatida, html-hujjatdan namunalar keltiramiz:
!)
1-Matn 
- hujjatning o‘zida ”#manzil” joyiga o'tishni bajaradi, 
faqatgina ushbu manzil hujjatda quyiudagicha ko‘rsatilishi lozim:
1 -Matn
2
)
 
- hujjatning o‘zida ”#l-bob” joyiga o‘tishni rasm orqali 
bajaradi.
3)
”http://uza.uz/”> 0 ‘zbekiston Milliy axborot 
agentligi 
- hujjatdan 
http://iiza.uz/vt
b-saytiga o‘tishni bajaradi.
262

---

6.11.Domen tushunchasi
Domen nomlar tizimiga (DNS - Domain Name Systems -
Domen nomlari xizmati) binoan kompyuter tarmog‘i bog‘lamasiga 
berilgan noyob belgili nom.
Domen - tarmoq ichida umumiy qoidalar va tartiblar asosida 
yaxlit shaklda idora etiluvchi kompyuterlar va qurilmalar guruhi.
Internet tarmog‘ida bu doimiy IP-manzilga ega bo‘lgan qurilma 
nomidir. Kompyuter nomi bo‘yicha uninig IP manzilini aniqlashni 
amalga oshiruvchi Internet xizmati. .
Har bir domen nomi tarmoqda ro‘yxatdan o‘tkazilib, alohida 
kompyuter yoki funksional guruh (domen)ga birlashtirilgan 
identifikator