Turizmda axborot texnologiyalari

6.4. Veb-saytlar va ularning turlari
Veb-sayt WWW axborot makonida noyob URL bilan 
belgilangan virtual joy. Mazkur URL asosan veb-saytning bosh 
sahifasi manzilini ko‘rsatadi. 0 ‘z navbatida, bosh sahifada veb- 
saytning boshqa sahifalari yoki boshqa saytlarga murojaatlar 
boiadi. Veb-sayt sahifalari HTML, ASP, PHP va boshqa 
fayllardan tashkil topgan boiishi mumkin. Veb-saytni ochish 
uchun brauzer dasturidan foydalaniladi.
238

---

Veb-sayt (boshqa variantlari: vebsayt, veb sayt, website, web 
site yoki 
shunchaki sayt; ingl. Web- 
,,to‘r“ 
va site- 
,joy“) 
deb kompyuter tarmog‘idagi bir elektron manzilda joylashgan 
elektron hujjatlar majmuiga aytiladi. Elektron manzil do­
men yoki IP shaklida bo‘ladi. Veb-saytni veb sahifadan farqlash 
lozim: veb-sahifa vebsaytdagi sahifalardan biri, xolos.
Veb-sahifa - veb-saytning tarkibiy qismi bo‘lib, mantiqiy 
birlik hisoblanadi, ya’ni u boshqa birlikni o‘z ichiga olmaydi. 
Demak, veb-sayt - bu veb-sahifalar to‘plamidir.
Brauzeming sarlavha qatorida aks ettiriladigan matn - veb- 
sahifaning nomi hisoblanadi.
Veb-sahifalarni loyihalashtirish, yaratish va bezash bilan 
shug‘ullanuvchi shaxs - bu veb-ustadir.
“0 ‘zbekiston Respublikasida axborot-kommunikatsiya texno­
logiyalarini rivojlantirish holatini baholash tizimini joriy etish 
chora-tadbirlari tag‘risida” gi 0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar 
Mahkamasining 31.12.2013-yildagi 355-sonli qarorida mahalliy 
davlat hokimiyati organlarining rasmiy veb-saytiga qo‘yiladigan 
asosiy talablar ishlab chiqilgan.
Veb-saytlami tasniflashda quyidagi asosiy turlarini ajratib 
ko‘rsatish mumkin:
Maqsadi bo‘yicha saytlar quyidagilarga bo‘linadi:
• Notijoratli 
. Tijoratli
Foydalanuvchilarga nisbatan ochiqligi bo‘yicha saytlar
quyidagilarga bo‘linadi:
• Yopiq (faqatgina aniq foydalanuvchilar uchun mo‘ljallangan 
sayt)
• Yarim 
yopiq 
(foydalanuvchi 
saytga 
kirish 
uchun 
avtorizatsiyadan o‘tishi talab etiladigan sayt)
• Ochiq (barcha uchun ochiq sayt)
Qo‘llanilgan texnologiyasi bo‘yicha saytlar quyidagilarga 
bo‘linadi:
Statik saytlar 
. 
Dinamik saytlar . 
Flesh saytlar
Taqdim etgan axborot resurslari bo‘yicha saytlar quyidagilarga 
bo‘linadi:
239

---

• Mavzuli saytlar
• Internet portallar 
. Bloglar
. Kataloglar
Joylashuvi bo‘yicha saytlar quyidagilarga bo‘linadi:
. Lokal saytlar 
. Global umumiy saytlar
Taqdim etgan veb-xizmatlari bo‘yicha saytlar quyidagilarga 
boiinadi:
. Qidiruv tizimlari 
. Pochta tizimlari
• Forumlar
• Xosting
. E’lonlar taxtasi 
. Ijtimoiy tamoqlar
Foydalanuvchi nuqtayi nazar veb-saytlami quyidagicha 
tasniflash mumkin: