Туризм, таълим ва и қ тисодиёт тармо қ лар

2-chizma. 
AQSHda franchayzilar soning o`sishi. 
Ushbu omillar natijasida franchayzing dunyoning 80 dan ortiq mamlakatiga 
tarqaldi. 
Turizmda 
franchayzing 
boshqa 
sohalarda 
bo'lgani 
kabi, 
biznesni 
rivojlantirishning har bir bosqichida franchayzini qo'llab-quvvatlashni o'z ichiga oladi. 
Turizm sohasidagi qo'llab-quvvatlash yuridik va buxgalteriya hisobi, xizmatni qo'llab-
quvvatlashni (buyurtma mehmonxona, transfer, havo safarlari, turli mamlakatlardagi 
o'z hosting kompaniyalari), marketing kampaniyalarini va mijozlar oqimini o'z ichiga 
oladi. Mijozlar franchayzing tarmog'ining xizmatlaridan faol foydalanmoqda, bu esa 
kompaniyaning muvaffaqiyatlarini 30 foizga oshiradi.
 
Sayyohlik sohasidagi har 
qanday yangi boshlang'ich tadbirkor nafaqat biznesni qanday qilib tez o'rganishni balki 
savdolarning nozik tomonlarini ham ko'rib chiqishi zarur. Turistik mahsulotlarni 
qanday qilib to'g'ri sotish kerakligini, biznesni boshlash uchun va tayyor tizimda 
ishlash 
uchun 
menejerlarni 
qanday 
tayyorlashni 
tuShunish 
maqsadga 
muvofiqdir. Bularning barchasi franchayzer tomonidan o’qitiladi. So'nggi yillarda 
Rossiya sayyohlik bozori jadal rivojlandi. Ichki sayyohlikka e'tibor qaratilgan va 
xalqaro turoperatorlar bozorga kelganligi sababli, xorijiy sayyohlar keng 
tarqalgan. Ko'pgina kompaniyalar franchayzingni ularning rivojlanish usuli deb 
hisoblashadi. Sayohat agentliklari uchun bu biznesni boshlaganidan so'ng darhol 
mijozlarning oqimini olish imkoniyatidir. Turizmda franchayzing juda jadal 
rivojlanmoqda, sayyohlik agentliklarining yarmi franchayzing ostida faoliyat yuritadi 
va buning bir qator sabablari bor.Hozirgi vaqtda turistik bozorda franchayzingning ikki 
tur turi mavjud: hududlarda rivojlangan tarmoqlar bo'lgan mustaqil idoralar, masalan, 
„Pegas“, „Coral“ kabi muvaffaqiyatli sayyohlik kompaniyalari uchun Birinchi holda, 
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
1998
2008
2014
2017
1200
2150
2697
2843
Franchayzerlar

---

404 
franchayzer doimo kuzatib boriladigan (bu tur operatori tomonidan taqdim etiladigan 
yo'nalishlardir) o'z safarlarining ustuvor savdosiga yo'naltirilgan. 
Ikkinchidan - tarmoq franchayzerga asosiy mahalliy turoperatorlarga qo'shimcha 
komissiya“%“ beradi. 
Ko'pgina sayohat agentliklari uchun taniqli brend muvaffaqiyatli agentlikni 
rivojlantirish uchun yagona imkoniyat hisoblanadi. Turizm bozori bu jihatdan boshqa 
bozorlardan farq qilmaydi. Markalar tobora mashhur bo'lib, iste'molchilar tomonidan 
ishonchli hisoblanadi. Shuning uchun iste'molchilar yuzlab boshqa mijozlar tomonidan 
ishonchli bo'lgan kompaniyalar xizmatini afzal ko'rishadi. Iste'molchi sotuvchiga 
ishonishni xohlaydi va brend mijozning sotib olgan xizmatinig kafolatidir. Rossiya 
sayyohlik 
bozori 
faqat 
uning 
rivojlanishi 
uchun 
franchayzadan 
foydalanmaydi. Sayohat agentliklarining yarmi bir yoki bir nechta franchayzing 
tarmoqlariga tegishli. Chunki mashhur tovar darhol mijozlar oqimini 30% ga oshiradi. 
Yuqorida aytilganlarning barchasini umumlashtirib, 
XIX asr o'rtalarida 
tug'ilgan xalqaro franchayzing biznesi XX asrning boshlarida keng tarqalgan va 
bugungi kunda juda tez sur'atlar bilan rivojlanib borayotgan va yuqori salohiyatga 
ega bo'lgan
degan xulosaga kelish mumkin. Turizm bozori kengaytirish va integratsiya 
jarayonlarini mukammallashtirish, marketing tizimlarini tashkil qilish, xizmatlar 
sifatini oshirish hozirgi kunda juda muhim ahamyatga ega. Franchayzing biznes 
shaklini hamkorlik imkoniyatlarining mexanizmlaridan biri sifatida qo`llash munkin.