Urushdan keyingi davrdagi sanoat
Ikkinchi Jahon Urushining oxiriga kelib, avtozavodlarning aksariyati vayron boʻlgan yoki jiddiy zarar koʻrgan edi. Germaniya qarzlarni engillashtirishga muhtoj edi. 1953-yildagi Germaniya tashqi qarzlari boʻyicha London bitimiga asosan, Gʻarbiy Germaniya toʻlovlari muddatli edi, shu paytda u savdo profitsitiga ega edi va toʻlovlar eksport tushumining 3 % bilan cheklangan edi. Bu Germaniya kreditorlariga avtomobil sanoatini qayta tiklashga yordam beradigan nemis tovarlarini import qilishda kuchli ragʻbatlantiruvchi omil boʻldi. Bundan tashqari, Germaniyaning sharqiy qismi Sovet Ittifoqining nazorati ostida edi va u qolgan texnikani demontaj qilib urush zararlarini qoplash sifatida Sovet Ittifoqiga yuborilgan. Baʼzi ishlab chiqaruvchilar, masalan, Maybach va Adler (automobile), yana faoliyatini tikladi, ammo yengil avtomashinalarini ishlab chiqarishni davom ettirmadi. Wolfsburgdagi Volkswagen ishlab chiqarish korxonasi urush-yillari zavod harbiy yuk mashinalarini ishlab chiqarishga oʻtkazilgan edi, shu bilan birga 1945-yilda Volkswagen qoʻngʻizini (1-tip)ini urushga qadar (KdF-Vagen nomi bilan) ishlab chiqarishni rejalashtirgan avtomobilni ishlab chiqarishni davom etdi. 1955-yilga kelib VW bir million Volkswagen qoʻngʻizini ishlab chiqardi, 1965-yilga kelib esa 10 millionchi avtomobil chiqardi, chunki u eksport bozorida ham, ichki bozorda ham mashhur boʻldi. Boshqa avtoulov ishlab chiqaruvchilari zavodlarini tikladilar va asta-sekin ishlab chiqarishni qayta boshladilar, dastlabki modellar esa asosan urushdan oldingi dizaynlarga asoslangan edi. Mersedes-Benz 1946-yilda urushdan oldin ishlab chiqarilgan 170-chi seriyani ishlab chiqarishni qayta boshladi. 1951-yilda ular 220 seriyani yanada zamonaviy dvigatel bilan taqdim etdi, va 300 seriyani ham. Opel urushdan oldingi avtomobili Opel Olympia ni 1947-yil va Opel Kapitanni 1948-yilda qayta tikladi. (Opel Kadett uchun jihozlar va qoliplarni Sovetlar olib ketishgan, Moskvich 400-420 rusumli avtomobillar ishlab chiqarish uchun). Porsche oʻzlarining Porsche 356 rusumli sport avtomobillarini 1948-yilda ishlab chiqarishni boshlagan va 1964-yilda ularni uzoq umr koʻradigan Porsche 911 bilan almashtirgan (50-yildan ortiq ishlab chiqarilmoqda va keyinchalik bir necha bor oʻzgartirilgan). Borgward 1949-yilda ishlab chiqarishni boshladi, va Goliath, Lloyd, Gutbrod va Auto Union (DKW) 1950-yilda boshlashdi. Urushdan keyingi BMW ning birinchi mashinalari 1952-yilda hashamatli BMW 501 va BMW 502 boʻlgan. 1957-yilda NSU Motorenwerke avtomobil bozoriga qaytdi. Sharqiy Germaniyadagi urushdan keyingi avtomobil ishlab chiqaruvchilari keyingilardan iborat edi : Eisenacher Motorenwerk (EMW) Wartburg ishlab chiqargan va VEB Sachsenring Automobilwerke Zwickau IFA F8 (DKW F8 olingan) va Trabantni ishlab chiqargan. Sharqiy Germaniyaning kommunistik mamlakat sifatidagi mavqei ushbu mashinalarning nisbatan sodda dizayni va yangilanishida oʻz aksini topdi, garchi ikkalasi ham 90-yillarning boshlarigacha, kommunistik boshqaruvning qulashi va Germaniyaning birlashuvidan koʻp oʻtmay ishlab chiqarishda davom etishdi. Urushdan keyin EMWning dastlabki ishlab chiqarishi asosan urushgacha boʻlgan BMW 326 va BMW 327 modellari edi, chunki Eisenachdagi zavod ilgari BMWga tegishli edi. 1950-yillarning oʻrtalaridan oxiriga qadar Bubble car avtomobili ommalashib ketdi. BMW eng katta ishlab chiqaruvchi boʻldi, BMW Isetta va BMW 600 si bilan. Boshqalar qatoriga Messerschmitt KR175 va KR200, Heinkel Kabine va Zundapp Yanus kiradi. Glas Goggomobile, BMW 700 va Lloyd 600 kabi mikrokarlar ham mashhur edi. Biroq, „Bubble car“ tushunchasi 1970-yilga qadar yoq boldi. 1950-yillarning oxirida BMW moliyaviy qiyinchiliklarga uchradi va kompaniyani boshqarish Quandt oilasi tomonidan qoʻlga kiritildi. BMW Glasni 1966-yilda sotib olgan. 1961-yilda Borgward Auto Group, shu jumladan Goliath va Lloyd oʻz faoliyatini toʻxtatdi. 1958-yilda Daimler AG Auto Unionni sotib oldi, ammo keyinchalik u 1964-yildan 1966-yilgacha bosqichma-bosqich Volkswagen AG ga sotildi (bu vaqtda DKW markasi tugadi va Audi nomi qayta tirildi). 1969-yilda Volkswagen AG NSU Motorenwerke-ni (Wankel dvigatelini ishlab chiquvchisi) sotib oldi va uni Auto Union bilan birlashtirdi, ammo NSU markasi 1977-yilda Ro80 rotorli dvigatel ishlab chiqarilishi toʻxtaganda (10-yil oldin Yevropa avtomobili) asosan umidsizlikka tushgan savdo-sotiq va ishonchlilikning pastgi tufayli toʻxtatildi. Ford oʻzining Germaniya va Buyuk Britaniyadagi operatsiyalarini 1967-yilda Germaniya va Britaniya fabrikalarida bir xil avtomobil ishlab chiqarish niyatida birlashtirgan. 1963-yilda Ford Genk shahrida (Belgiya) zavod ochdi. 1976-yilda, shuningdek, Ispaniyaning Valensiya shahrida yangi Fiesta supermini (har qanday mamlakatda bunyod etilishi mumkin boʻlgan birinchi Ford) ishlab chiqariladigan zavod ochildi. 1967-yilda ishga tushirilgan Eskort Germaniya va Britaniya zavodlarida ishlab chiqarilgan birinchi yangi Ford edi. 1969-yil boshida Ford Eskort kabi butun Evropa boʻylab ishlab chiqarilgan Capri sport kupesini chiqardi. 1970-yildagi Taunus Britaniya Cortina MK3 bilan bir xil asosiy dizayndan foydalangan, ammo 1976-yilda ishlab chiqarilgan Taunusning ishga tushirilishi bilan bu farqlar olib tashlangan boʻlsa-da, tashqi dizayni biroz boshqacha boʻlgan. Fordning yangi flagman modeli — Granada 1972-yil boshidan Buyuk Britaniya, Germaniya va Ispaniyada qurilgan, ammo Britaniya ishlab chiqarishi bir necha-yildan keyin qaytarib olingan.
Do'stlaringiz bilan baham: |