Turizm asoslari



Download 6,79 Mb.
Pdf ko'rish
bet52/61
Sana13.02.2022
Hajmi6,79 Mb.
#446936
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   61
Bog'liq
Turizm asoslari (Murodjon Mirzayev, Mahbuba Aliyeva)

V a U o m a
m a d ra sa si; 
C h iro q ch id a Eski Langar m asjidi, K atta va kichik x o n aq o h lar; 
Q am ashida Langar ota masjidi va maqbarasi; Kosonda B andi Kushon 
m asjidi, H usam o ta m ajm uyi, Q o ‘rg‘on m asjidi, P o ‘lo ti masjidi — 
xonaqohi; K asbida X o‘ja K arlik, Sulton M irh ay d ar m ajm u alari, 
P a n d r o n , T o ‘ra m a sjid m a s jid la ri, N a m o z g o h , S a r d o b a , 
Q o'shgum bazli m aqbara; Jo 'yn ov d ag i Ayvon m asjidi; N ishonda 
H azrati Im om M o ‘yin va Q o vch in d a H azrati Shayx m ajm ualari.
Surxondaryo viloyati yodgorlik resurslari
S u rx o n d ary o ta rix i. 
A rx e o lo g ik y o d g o rlik la ri v a k o ‘h n a
m anzilgohlar: Teshik tosh g ‘ori, M achay g‘o ri, Z ara u tso y , Sopolli 
tep a, D alvarzin tepa, X otin R ab ot, Ayritom.
Surxon m e’morchiligi: Im o m at-T erm iziy m aq b arasi. M ash hu r 
m uhaddis(hadis ilmi olim i)lardan biri — Abu Iso M u h a m m a d ibn 
Savra ibn M uso ibn ad -D ah h o k as-Sullam iy at-T erm iziy hoki ustiga 
bunyod etilgan. Im om T erm iziy IX asrda yashab, u zo q yillar Iroq, 
Isfaxon (Erondagi shahar), X uroson (Erondagi viloy at), M akka va 
M adinada b o ‘lgan. Ilm a l-q iro a t, ilm al-bayon, fiq h , ta rix va eng 
asosiysi hadis ilmini puxta egallagan. Unga Im om al-B uxoriy, Im om
M uslim , Im om Abu D ovud, Q utayba ibn Sayyid, Is’h o q ibn M uso, 
M ahm u d ibn G ayxon kabi m ash h u r m uhaddislar ustozlik qilishgan. 
U ning asarlari ichida «Al-jomiy» («Jam lovchi») asari m ashhurdir. 
(Jnda payg‘am barim iz M u h am m ad alay h issalo m n in g hayoti va 
faoliyatiga oid m uhim m a n b a la r m ujassam . Im o m at-T erm iziy
m aqbarasi Sherobod tu m an in in g Bug1 qishlog‘ida joylashgan.
www.ziyouz.com kutubxonasi


H akim at-T erm iziy majmui. 
1 X -X I a s rla rd a Shayx Abu 
A bdulloh ibn M uham m ad hakim at-Term iziy qabri ustiga qurilgan. 
Ichida oq m arm ardan q ab rto sh i va mahorat bilan bezatilgan mehrob 
bor. Toshga o ‘yib o ‘sim liklar tasviri solingan va Q u r’oni Karim 
suralari bitilgan. M ajm uada m aqbaradan tashqari masjid (XI asr), 
x o naqoh (XV asr) mujassam.
Sulton Saodat majmui. 
X -X V II asrlarga oid. Term izlik sayyidlar 
avlodlari dafn etilgan m aqbaralardan iborat. M aqbaraning asosiy 
peshtoqi sharqqa qaratilgan. M aqbaralar peshtoq va gumbazli chorsi 
x onalardan iborat.
Zurm ala minorasi. 
T erm izdan 10 km. masofadagi 12 m etrli 
m in o ra b o ‘lib, shu xaroba h olatida ham ulug‘vordir. Xom g‘ishtdan 
terilgan. M inora eram izning dastlabki yillarida qurilgan.
Qirqqiz qal’asi. 
M azkur xaroba yodgorlik T erm izdan 6 km. 
m asofada b o ‘lib, ikki qavatli saroydir. H ordiq chiqarish va yozgi 
issiq kunlarda saqlanish u ch u n IX asrda qurilgan. Birinchi qavatda 
17 ta k atta xona, 3 ta zal bor. Ikkinchi qavatda h am ushbu reja 
takrorlangan. U ni o ‘zbek xalqining XVIII asrdagi «Qirq qiz» dostoni 
bilan bog‘liqligi haqida ham fikrlar bor.
J a rq o ‘rg ‘on minorasi. 
Ja rq o ‘rg‘on tum anida 
XVIII 
asrda qurilgan 
ushbu m inora archa uslubida pishiq g‘ishtlardan terilgan. Sokoli 
sakkiz yoqli. Sakkiz yoqning yettitasi yuzasida tokcha va g‘ishtdan 
terilgan yozuvlar bor. Sakkizinchi yoqning eshigidan aylanm a zinaga 
chiqiladi. Balandligi 30 m etrga yaqin. Aylanasi 17 m etrga yaqin, 
g‘ishtdan turli shakllar berilgan.
Z aro v u tso y q o ‘riq x o n asi. 
T erm izd a n 100 km . m asofada. 
K o‘h itan g to g‘ida joylashgan. U ndagi 200 dan ortiq suratlardan 30 
ga yaqini yaxshi saqlanib qolgan. U larda ibtidoiy kishilam ing ov 
qilish jarayoni tasvirlangan.
Toshkent shahri va viloyati yodgorlik resurslari
Toshkent (Shosh, Choch) tarixi. 
Qang‘ davlatchiligi. Arxeologik 
yodgorliklari, ilm -fani, hu n arm an d chiligi, san ’ati. Savdogarlik. 
T oshk entn in g 4 dahasi va 12 darvozasi. Mustaqillik yillari qurilgan 
m adaniy-m aishiy inshootlar.
M e’m orchilik: X o‘ja A lam bard or maqbarasi. X o‘ja A lam bardor
www.ziyouz.com kutubxonasi


(X asr) — M ovaro un nahrd a islom ning ilk d a ’v a tc h ila rid a n bo'lgan
— Im o m A bu Bakr M u h a m m a d ibn Ali ibn Ism o il al-Q affo l al- 
S hoshiyning safdoshi a la m b a rd o r (b ay ro q d o r) sh a ra fig a qurilgan. 
U n in g ta x m in q ilin g a n q a b r i s h a h a rn in g e sk i B esh y o g ‘och 
qism ida, K am olon d arvozasi o rtid a b o ‘lib, z iy o ra tg o h m em orial 
m ajm u aga asos b o ig a n . U n in g y er osti c h illa x o n a si h ozirgacha 
saqlangan. X o ‘ja A lam b ard o r m aqbarasi q a b risto n n in g m arkazida 
joylashgan.
Q affo l S h o sh iy m a q b a r a s i. U n in g t o ‘liq ism i A b u Bakr 
M uham m ad ibn Ali ibn Ismoil al Qaffol ash-Shoshiy b o ‘lib, yashagan 
davri X asrdir. T oshkentning yetuk olim laridan b iri hisoblanib, 
shofi’iya (suniylikdagi oq im ) m azhabining rivojlanishiga k atta hissa 
q o ‘shgan. Q u r’on , hadis, sh ariat ilmi bilim doni b o ‘Igan. Uning 
«Odob ul-qozi» («Qozo odobi») asari m ashhurdir. M aq b ara xalq 
tilida H azrati Im om (H astim o m ) deyiladi. U 0 ,5 gram m gacha 
og‘irlikdagi qulf-kalitlami yasaganligi uchun «Al-Qaffol» («Qulfchi») 
nisbati berilgan. U nga atab qurilgan dastlabki m a q b a ra saqlanib 
qolm agan. G ‘ulom H usayn nom li m e ’m o r k ey in ro q uni qayta 
qurgan. Eshikning tepasidagi kitoba saqlanib qolgan. M aqbaraning 
o ‘rtasida kattagina xona bor. XVI asrda m aqbara y o n id a B oboxo‘ja 
m aqbarasi h am bunyod b o ‘lgan.
Shayx Zayniddin bobo O rifon m aqbarasi. Shayx Z ay n id d in bobo 
(X III a sr) asli Bag‘d o d ( I r o q ) iik b o ‘lib, u k is h in in g o ta lari 
Shahobiddin Orifon Bag‘d o d n in g eng katta m utassavvuflaridan biri 
b o ‘lg an lar. 1214 -y ild a tu g ‘ilg a n Z a y n id d in b o b o k e y in c h a lik
Toshkentga ko‘chib kelganlar. M azk u r m aqbaraning chillaxonasida 
hayot kechirib, ta sa w u f tariqatin i rivojlantirishga hissa q o ‘shganlar. 
Rivoyat qilishlaricha, u kishi H asti Im om da yotgan Qaffol Shoshiyga 
juda ixlosm and b o ‘lgan ekanlar. Shu bois, ushbu m a q b a ra d a n Hasti 
Im om ga yer osti yo'Ii bo‘lgan ekan. M aqbara so h ib q iro n Am ir 
T em ur farm oni bilan qurilgan, — deyiladi.
Zangi o ta himmatiy yodgorlik majmui. Zangi o ta (X III asr) ning 
asl ism lari O yxo‘ja ibn Toj X o ‘ja d ir. Zangi (a ra b c h a s o ‘z) o ta 
deyilishiga sabab, u kishi q o ra tan li boMganlar. S h u n in g uch u n 
Zangi ota nisbati berilgan. T urkiston islom olam ida ulug‘ m utafakkir 
va m u ta sa w u f donishm andlardan hisoblanadilar. U sto zlari H akim
www.ziyouz.com kutubxonasi


o ta (S ulaym on Boqirg‘oniy), zavjalari Anbar otindir. U1 zot q o ‘y 
boqib o ‘stirganlari uchun c h o ‘pon!arning p in , — deyishgan. A m ir 
T em u r ushbu obidani bunyod etgan. M ajmua darvozaxona, m inora, 
m a sjid , m a d ra s a , x o n a q o h , s h iy p o n , h o v u z, A n b a r o tin
m aqbaralaridan iborat.
C h o ‘pon o ta majmui. M a zk u r m ajm uaning qurilishi M irzo 
U lug‘b ek nom i bilan bog‘liq (XV asr). Q o‘ychivon c h o ‘p o n lar 
hom iysi C h o ‘pon otaga atab qurilgan. U masjid, m aqbara, hujralar, 
darvozaxonadan iborat.
Shayh Hovandi Tohur majmui. M ajmuada asosan uchta maqbara 
bor: S hayh H ovandi T ohur, Y unusxon, Qaldirg‘ochbiy.
Shayh Hovandi Tohur m aqbarasi. Shayh XIV asrda yashab o ‘tgan 
diniy arboblardan, ilohiyot va tariq at ilmi nam oyondalaridan biri 
bo‘lib, valiulloh darajasiga yetgan. Otasi Shayh U m ar Bog‘istoniydir. 
X o‘ja A h ro r valiy ularning qarindoshi bo‘lgan. Shayh m aqbarasi bir 
n ech a b o r qurilgan va u n ch a k a tta b o ‘lmagan. Ikki xo nadan iborat: 
b irinch i — katta xona 12 qirrali gumbazli ziyoratxona; ikkinchi — 
kichik xo na 8 qirrali gum bazli go‘rxonadir. M aqbarani yonida ikkita 
chillaxo n a b o ‘lgan. U larni X o ‘ja A hror qurdirgan, atrofi m ozor 
b o ‘lgan. M asjid ham b o'lgan. M aqbara XIV—XV asr obidasidir.
Y unusxon m aqbarasi. Y unusxon Chingizxonning ikkinchi o sg‘li 
C hig‘atoyning naslidan hisoblanadi. XV asrda yashab o ‘tgan. U 
B ob um in g onasi Q utlug‘ N igorxonim ning otasidir. Y a’ni, Boburga 
buva hisoblanadi. T oshkentning 1485—1487-yilIaridagi hokim idir. 
M aq b ara Yunusxonning o ‘g‘li A hm adxon to m on id an qurdirilgan. 
T arxi t o ‘g ‘ri to ‘rtburchak, o ‘rtasida xonaqoh b o ‘lib, gum bazli. 
Z alning burchaklarida ikki qavatli hujralar bor. G um baz keyinchalik 
buzilib ketgan.
Q aldirg‘ochbiy maqbarasi. M aqbara XV asming birinchi yarmida 
b u n y o d b o ‘lib, kim to m o n id a n q u rd irilg a n lig i n o m a ’lum . 
R iy o y a tla rg a k o ‘ra , b u y e rg a Q a ld irg ‘o c h b iy ism li q o z o q
shahzo dalard an yoki biylardan biri dafn etilgan. K ubik shaklidagi 
m aq bara 12 qirrali piram idalik gum baz bilan yopilgan.
B aro q x o n m aq b arasi. B aroqxon (XVI asr) — shayboniylar 
sulolasidagi xon boMib, o ‘z davrida M ovarounnahrni boshqargan. 
U n ing nom i bilan tanga p u llar zarb etilgan. O bodonchilik ishlari
www.ziyouz.com kutubxonasi


q ilg an . X u s u s a n , m a d ra sa q u r d ir g a n . H o z ir u s h b u b in o d a
0 ‘zbekiston m usulm onlari d in iy ishlari idorasi joylashgan.
Ko‘kaldosh inadrasasi. U shbu m adrasa XVI asrga o id b o iib , 
uni T o sh k en t xonlaridan b irin in g vaziri K o‘kaldosh q u rd irg an. 
M uqim iy, F u rq at, Hamza, X islat kabi shoirlar ushbu m ad rasad a 
b o ‘lish g a n , y ash ash g an , ilm o lish g a n . M a d ra sa 0 ‘z b e k is to n
m usulm onlari diniy ishlari idorasi tasarrufldadir.
H ofiz K o‘hakiy inadrasasi. H ofiz K o‘hakiy (XVI asr) — S ulton 
M uham m ad Hofiz Toshkandiy tarix chi, h uquqshunos, ta ijim o n
b o ‘lib , M irz o U lu g ‘b ek n in g sev im li sh o g ird i A liq u s h c h in in g
nabirasidir. U H indistonga 1528-yili B obur M irzo va 1569-yili 
A kbarshoh huzuriga elchi b o ‘lib borgan. U shbu n om b ilan m adrasa 
qurdirgan va talabalarga ilm o ‘rgatgan. 0 ‘zbekiston m ustaqillikka 
erishgach, uni qayta tiklashga erishildi. H ozir m asjid vazifasini 
o ‘tam oqda.
Abdulqosim Shayh inadrasasi. A bdulqosim (XIX asr) T o sh k en t 
shahrida m a ’rifatparvarlik ishlari b ilan nom qozongan b o ‘lib, ilmi 
toliblarga bepul ilm o‘rgatgan. U shbu m adrasa ham uning to m o n id an
b unyod b o ‘lgan. H ovlida g ir a y la n a ikki qavatli h u jra la r b o r. 
«H onaqoi M o ‘yi Muborak» ichidagi ravoqli m ehrobi te p asid a arab
tilida «Bu ark kabi binoda Rasulning latif m o‘yi bor», — deb yozilgan 
so‘zlar bor.
M ustaqillik yillarida o‘zbek xalqining milliy q a h ra m o n i — A m ir 
Tem ur va m illatim iz donishm andi — A lisher N avoiyga a ta b ajoyib 
haykallar bunyod etildi.
Farg‘ona vodiysi yodgorlik resurslari
V o diy ta rix i. A rx e o lo g iy a si, ilm fa n i va m a d a n iy a ti. 
H u narm an d chilik va savdogarlik.
Farg‘o n a viloyatidagi m e’m oriy yodgorliklar.
Q o‘qo n sh ahri b o ‘yicha:
0 ‘rda — X udoyorxon saroyi. X IX asrning ikkinchi y arm id a 
qurilgan. 4 g ek tar maydonni egallagan. D arvozaxona pesh to qig a 
«Arki oliy Sayyid M uham m ad X udoyorxon» deb bitilgan. 100 ga 
yaqin x on alar bor. Asosan gMshtdan qurilib zeb berilgan.
Jom e m asjidi va minorasi. X IX asr boshlarida Q o ‘q o n xoni
www.ziyouz.com kutubxonasi


U m arxo n qurdirgan. U n d a xonaqoh va 98 yog‘och ustunli ayvon 
m avjud. Masjid 97,5 x 25,5 m etrga teng. U ning yonidagi m inora 
22 m e tr balandlikda.
Kamol qozi m ad rasasi. X IX asr o‘rtalarida qurilgan. U nda 
darsxona, hujralar va ayvonli masjid boMgan.
M iyon hazrat (M iyon Ahmad) m adrasasi. XVIII asr oxirida 
qurilgan. M adrasani xon h u zu rid a maslahatchi lavozim ida ishlagan 
M iyon A hm ad ismli kishi qurdirgan. U nda darvozaxona, hujra 
(d a rsx o n a )la r, m asjid, h o v li va m in o ralar b o r. M u qim iy shu 
m adrasada ta ’lim olgan.
Dahmayi Shohon va M o d arix o n dahmalari. Bu ikkala yodgoriik 
h am XIX asrga oid. D ahm ayi Shohon hazirasi - Q o‘qon xonlarining 
qabristonidir. U qubba - peshtoqli kirish yoMak, ikki ustunli masjid 
va ayvondan iborat. M odarixon «Xon onasi» hazirasida esa xonzoda 
ayollar k o ‘milgan. M ajm u ad a peshtoq, gum baz va ikki m inora 
saqlanib qolgan.
N orbo‘tabiy m adrasasi. X V III asming ikkinchi yarm ida qurilgan. 
U b ir qavatli hovlili b in o d a n iborat, tarxi to ‘rtburchak. (52 m. x 72 
m .). T o ‘rt burchagida m inoralar ishlangan. U nda masjid va darsxona 
bor.
G ‘ishtli masjid. M a h a lla masjidi b o ‘lib, XX asr boshlarida 
qurilgan. X onaqoh va ay vondan iborat. Ixcham tarxli va go‘zal 
qilib bezatilgan.
Shuningdek, M ulkobod masjidi (XX asr), Ayubboy, O lim xon 
xoji, A bdurahm on qozi, S a’dixon qozi nom li XX asr boshlarida 
qurilgan uylar ham alo h id a tarixiy qim matga ega.
Buvayda tum ani b o ‘yicha:
Podshoh Pirim m ajm uyi. U ning o'zagini Shoh Jalil dahm asi 
tashki! etadi. Shoh Jalil avliyo sifatida tan olingan. M ajm ua ikki 
hovlidan iborat: XV asrga o id peshtoqli — gumbazli darvozaxona va
XX asrga oid ochiq masjid. X V -X V I asrga oid q abr va dahm alar.
B o ‘stonbuva m äq b arasi. Bu yerda Shoh Jalilning otasi dafn 
etilgan. O bida X V -X V I asrlarga tegishli ekanligi aniqlangan.
Bibi Buvayda d ahm asi. Bu ayollar dahm asidir. U nda shoh 
Jalilning onasi va xotini k o cm ilgan. G um bazli ikki xonadan iborat. 
Buvayda tum ani shu n o m b ilan saqlanib qolgan.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Shuningdek, Rishton tum anidagi Jah o n o b o d masjidi, X o ‘ja Ilg‘or 
m asjidi, Q o rix o n a xonaqohi. O ltia riq tu m a n id a g i X alfa T illo
majmuyi (bularning barí XX asr boshlariga oid); M arg‘ilondagi Pir 
Siddiq m ajm uyi, X o‘ja mag‘iz m aqbarasi (bularning ikkalasi X V III 
asrga o id ), C h a q a r masjidi (XX asr), Sayyid A hm ad x o ‘ja m adrasasi 
(X IX a s r o x iri), T u ro n b o z o r m a sjid i (X IX a sr) h a m ta rix iy
aham iyatga egadir.
Andijon viloyatidagi me’m oriy yodgorliklar
A ndijon sh ah ri b o ‘yicha:
Jom e majmuyi. U madrasa, masjid va m inoradan iborat. M adrasa 
XIX asr oxirlarida katta va h ash am atli qilib qurilgan. D arsx o n alari 
va hujralari b o r. Ikki qavatli. Tarxi P shaklida. M asjid Farg‘o n ad ag i 
eng yirik o bida hisoblanadi. M in o raning balandligi 32 m etr.
Shuningdek, tum andagi savdogar A hm adbek hoji to m o n id a n
qurdirilgan uy, Paxtaobod tum anidagi O taqo‘zi madrasasi (bularning 
ikkalasi ham XX asrboshlarida qurilgan), N am angan shahridagi M ullo 
Qirg‘iz m adrasasi (XX asr), O ta V alixonto‘ra masjidi (XX asr), 
M avlonbuva majmuyi (XIX asr), X o‘ja A m in qabri (X V III asr), 
N am angan tum anidagi Sirli masjid (X IX asr), Yusufboy Xoji uyi (XX 
asr), Kosonsoy tumanidagi jo m e ’ masjid (XVIII asr), Yusufxon E shon 
majmuyi (XVIII asr), To‘raqo‘ig‘on tum anidagi G ‘oyibnazar madrasasi 
(XIX asr), C hust tumanidagi Lutfullo M avlono majmuyi (XX asr), 
Pop tum anidagi C hodak madrasasi, Boy H am adoniy maqbarasi (X IX
asr) ham alohida tarixiy, estetik va turistik e ’tiborga loyiq.
Vodiyda M ustaqillik yillarda A h m ad al-F a rg ‘oniy, B u rh o n u d d in
al-M arg‘inoniy yubileylari m unosabati bilan o ‘m ati!gan yodgorliklar, 
Andijondagi B obur M irzo xotirasiga ata b qurdirilgan obidalar tu rizm
m arkazlari sifatida qad rostlab turibdi.
Boshqa hududlardagi yodgorlik re s u rs la r
K arm ana tarix i.
K arm ana m e’moriy yodgorliklari. Q osim shayx Azizon m ajm uasi.
XVI asr islom dini m utafakkirlaridan biri — piri komil Q osim shayx 
Azizon b o 'lib , Buxoro xoni A bdullaxonning ustozi b o ‘lgan. U n in g
to ‘rt to m o n id an quduq bo‘lgan. Bu yerda m asjid h am bor.
205
www.ziyouz.com kutubxonasi


M ir Sayyid 
B ahroni 
maqbarasi. 
X -X I asrga oid bo‘lib, uni 
som oniylar sulolasi vakiliaridan birining qabri, — deb kelinadi. 
M aqbara pishiq g‘ish td a n , gum bazli, to ‘rtb u rch ak shaklidadir. 
O crtada qabr, uning yonida ikkita qabr toshi bor.
Raboti Malik va Sardoba. 
Bularni XI asrda qoraxoniylar davrida 
Sham sulm ulk N osir Ibn Ibrohim qurdirgan. M ajm ua «Buyuk Ipak 
yo‘li»da karvonsaroy — m ehm onxona vazifasini bajargan. A m ur 
T em ur, Alisher N avoiylar h am bu yerda b o ‘lishgan.
Shuningdek, K am pir devoli, tarixiy chorbog* va saroylar ham
K a rm a n a ta rix id a a lo h id a a h a m iy a tg a eg a. A sq a ro b o d , 
C h o rg a rc h o rb o g 1, X o n c h o rb o g ‘, J a rc h o rb o g ‘, G u lc h o rb o g 4, 
Bog‘lochin, M irza ch o rb o g ‘lar shular jum lasidandir.
Buxoro am iri A b d u llo A hm adxonning 1894— 1910-y illard a 
yashagan uyi X onchorbog‘dadir. C hargarchorbog‘da esa Buxoro 
am irining saroyi (qarorgohi) boMgan.
Jizzax-S am arqan d y o ‘lidagi «Temur darvozasi» h am turizm
m anzillaridandir.
2-iIova
Xalqaro turizm markazlari 
Yevropa mamlakatlari turizm markazlari
Buyuk Britaniya. Poytaxti London shahri. Iqlimi — m o ‘tadil 
dengiz iqlimi. Davlat tu zu m i — Parlam ente M onarxiya (qirollik). 
M aydoni — 244,1 m ing kv. km , aholisi — 58,5 m in. kishi (1990- 
yillar oxiri), tili — ingliz, dini — xristian, pul birligi — funt sterling. 
Tarixan tarkib topgan va milliy jihatdan h ar xil bo'lgan 4 m a’m uriy- 
siyosiy qism (Angliya, Uels, Shotlandiya va unga yondosh orollar 
Shimoliy Irlandiya)dan iborat. Yirik shaharlari: London, Birmingem, 
G lazgo, Liverpul, M an ch ester, Sheffild, Lids. Milliy bayram i — 
Q iro lich a tu g ‘ilgan k u n (iyun oyining ikkinchi yoki u ch in ch i 
shanbasi).
Sayyohlik yo‘nalishlari va turlari: London. Bukingems saroyi. 
Parlam ent binosi. A vliyolar sobori. Milliy dengiz muzeyi. Britan 
dengiz sohili kurortlari. Biznes turizm , m adaniy turizm . Xorijiy 
tu rizm n ing asosan t a ’tillarga, biznes turizm ga, qarindoshlar va 
d o ‘stlar tashrifiga (tu rizm ning 50%, shulardan 40% ta ’tillar uchun,
www.ziyouz.com kutubxonasi


26% b iz n e s tu ristla r u c h u n ) te g ish li ekanlig i. X o rijiy tu c iz m
rivojlangan. Bir yilda 12 mln. turist kelib ketadi. Ikki — besh yulduzli 
otellari. M asalan: ST Jom es Coust****, H oliday Inn****.
0 ‘zbekiston - Buyuk Britaniya m unosabatlari. 0 ‘zbekiston bilan 
Buyuk B ritaniya o ‘rtasidagi sav d o -iq tiso d iy h am k orlik 1993-yiI 
noyabrda 0 ‘zbekiston Respublikasi P rezidenti I.A. K arim ovning 
Buyuk B ritaniyaga qilgan tashrifi ch o g ‘ida im zolangan «Savdo- 
iqtisodiy ham korlik to ‘g‘risida», «K apital q o ‘yilm alar sarflanishini 
rag‘batlantirish va o ‘zarohim oya qilish haqida» ham da «Ikki yoqlam a 
soliq so lin ish ig a y o ‘l q o ‘ym aslik t o ‘g ‘risida»gi s h a rtn o m a la rg a
asoslanadi. «British Eyrvey» kom paniyasi bilan tuzilgan shartnom aga 
binoan 1992-yil 31-dekabrdan bo sh lab « 0 ‘zbekiston havo y o ‘llari» 
milliy aviatsiya kom paniyasining sam olyotlari haflasiga 4 m a rta
Londonga q atn ab turibdi. 1994-yilda « 0 ‘zbekiston havo yo‘llari» 
milliy aviatsiya kompaniyasi Buyuk B ritaniya transport d ep artam en ti 
bilan kelish ib , T oshkent - M a n c h e s te r - T o sh k en t o ‘rta s id a
m untazam reyslar bajarish huquqini olgan. 0 ‘zbekiston Respublikasi 
Tashqi iqtisodiy faoliyat milliy b an k i b ilan «Barklayz Bank» (salkam
32 m in. A Q S H dollari m iq d o rid a ) q o ‘sh m a faoliyat y o ‘nalish i 
sifatidagi kreditni «Sosete Jenerel» b anki bilan birgalikda «M etropol» 
m ehm onxonasi qurilishi uchun 10 yil m uddatga ajratdi.
Fransiya. Poytaxti Parij shahri. Iqlim i — m o ‘tad il d en g iz iqlim i, 
Davlat tuzum i — Respublika. M aydoni — 551,6 m ing kv. k m ., aholisi
— 60,424 m ln. kishi (2004-yiI), sh u lard an 98% fransuzlar, tili — 
fransuz, dini — xristian (80%) va islom (5% ), pul birligi — fran su z 
franki ed i, 2002-yil 1-yanvardan bo sh lab yevro. Y irik sh ah arlari: 
Parij, M arsel, Lion, Tuluza, N itstsa , N a n t, Strasburg, B o rd o va 
boshqalar. M illiy bayrami - 14-iyul — Bastiliya ishg‘ol qilingan 
kun (1789-yil).
Sayyohlik yo‘nalishIari va turlari: Parij. Luvr, Versal m uzeylari. 
Eyfel minorasi. D ’orse vokzali zallari. P om pidu markazi. Disneylend. 
K urortlar: A rkashon, Biarits, L u k an a, M oliets, S am ov , P alava, 
K am arg, La — G ran d — M ot, S et, M eze, M arsel. T u k o ‘lidagi suv 
sp o rtin in g rivojlanganligi. A vto m o b il y o ‘llarining yaxshi y o ‘lga 
q o ‘yiIganligi. D oim iy rojdestvo (Iso payg‘am b am in g tu g ‘ilganiga 
bag‘ishlangan xristianlar bayram i, m ilo d n in g boshlanishi) b ay ram i.
www.ziyouz.com kutubxonasi


K urortlar, otel va turistik lagerlar: Riveri (yiliga 35 min. tur. kun), 
Parij (yiliga 1,5 m in. tu r. k un ), Akvitaniya, Langedsk, Russilon 
(h a rb iri yiliga 6 min. tur. kun). Ikki — besh yulduzli otellar. Masalan, 
L eonard de Vincy**, Panaram a***.
0 ‘zbekiston — Fransiya m unosabatlari. Fransiya qiroli Karl VI 
de Valua (XIV asr) va A m ir T em ur davridagi savdo-iqtisodiy va 
m adaniy aloqalar. 1992-yilda Fransiyada 0 ‘zbekiston Respublikasi 
elchixonasi, 1995-yilda 0 ‘zbekistonda Fransiya elchixonasining 
ochilishi. 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti l. A K arim ovning 
1993-yilda Fransiyaga tashrifi. Temuriylar san’ati va tarixini o‘rganish 
h am d a o ‘zbek - fransuz m adaniy aloqalari assotsiyatsiyasining 
«Tem urid» jurnali.
G erm aniya. Poytaxti Berlin shahri. Iqlimi - m o ‘tadil dengiz 
iqlimi. Davlat tuzum i — F ederativ Respublika. M aydoni — 357 
m ing kv. km., aholisi — 82,160 min. kishi (1999 -yil), tili - nemis, 
dini — protestant va katolik, pul birligi — G erm aniya markasi edi, 
2002-yil 1-yanvardan b o sh la b yevro. Yirik sh ah arlari: B erlin, 
G am b u rg , K yoln, F ra n k fu rt - M ayn, D o rtm u n d , G an n o v er, 
N y um berg, Leypsig, D rezd en , Dyusseldorf, S htutgart, M yunxen, 
Baden - Baden. Milliy bayram i - 3 -o k ta b r- G erm aniya birlashgan 
k u n (1990-yil).
Sayyohlik yo‘nalishlari va turlari: Shop tu rizm uchun asosan 
P o ls h a d a n , s h u n in g d e k , A n g liy a, F ra n siy a , S h v e tsa riy a va 
Y aponiyadan tashrif. G erm an iy a Alp tog‘i, Fransiya va 0 ‘rta dengiz 
so h illari y o ‘n alish id a joy lashganligi sabab, tra n z it tu rizm n in g
rivojlanganligi. Savdo k o ‘rgazm alari, konferensiyalarning yaxshi 
y o ‘lga q o ‘y ilg an lig i. K u r o r tla r i, sh ifo b ax sh ta b ia ti, g o 'z a l 
m anzilgohlari, qadim iy tarixi va madaniyati.
0 ‘z b e k is to n -G e rm a n iy a m u n o sab atlari. 1993-yil a p re ld a
0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti 1. A. Karimovning Germaniyaga 
ta sh rifi. 1993-yil B o n n sh a h rid a 0 ‘zbekiston elch ix o n asin ing
ochilishi. 1995-yil Shtutgart shahrida Linden muzeyda « 0 ‘zbekiston 
Buyuk ipak yo‘li merosi» ko'rgazm asining ochilishi.
Italiya. Poytaxti R im shahri. Iqlimi - m o ‘tadil dengiz iqlimi. 
D avlat tuzum i - Respublika. Maydoni - 301,2 m ing kv. km., aholisi
— 57,679 min. kishi (2001 -yil), tili - italyan, dini — katolik, pul
www.ziyouz.com kutubxonasi


birligi - Italiya iirasi edi, 2002-yiI 1-yanvardan boshlab yevro. Yirik 
shaharlari: Rim, M ilan, N eapol, Turin, G e n u y a , Palerm o. Milliy 
bayrami - 2-iyun — Respublika e ’lon qilingan kun (1946-yiI).
Sayyohlik yo‘nalishlari va turlari. Klassik tu rizm — Rim, Vatikan, 
N eapol, Pom pey, Florensiya, Piza, V enetsiya, M ilan. H ar yili 30 
mln. atrofida turistlarning tashrifi. T ur resurslari: to g 'lar, k o lla r va 
tarixiy obidalar. X alqaro turizm markazlarining asosiy qismi shimoliy 
hududlarda ekanligi va unda Venetto sh ah rin in g birinchi o ‘rinda 
turishi (har yili turistlarning 20%). Keyingi o ‘rin lard a Toskano va 
A lto - Adidje (h a r biriga 13%). Shop tu r. R ojdestvo bayram i, 
plyajlar, to g ‘ c h a n g ‘isiga 
m o lja lla n g a n k u r o rlla r, a n ’anav iy
oshxonalar. Rimdagi m e ’moriy obidalar. V enetsiya shahridagi San- 
M arko sobori, F lorensiyadagi Santa M ariy a del F ore sobori, 
cherkovlar. T uristlarning asosan qo'shni d a v latla r — G erm aniya, 
Fransiya, Avstriya, Shvetsariyadan tashrifi va u larning bir kunlik 
yoki tranzit passajirlar ekanligi. Rim, F lorensiya va Venetsiya kabi 
shaharlarga asosan A Q SH va Y aponiyadan ta s h rif buyurishi. H ar 
yili Italiya jnehm onxonalari va boshqa tu ra rjo y lard a 60 mln. atrofida 
turistlarning joylashuvi. Bularning 35% xorijiy tu ristla r ekanligi. 1
- 5 yulduzli otellari.
0 ‘zbekiston — Italiya m unosabatlari. 1996-yil Florensiyada 
imzolangan « 0 ‘zbekiston bilan Yevropa Ittifoqi o ‘rtasida sheriklik 
va hamkorlik to ‘g‘risida»gibitim. 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti 
I. A. Karimovning 1996 — va 2000-yilIarda Italiyaga tashrifi. Turizm
sohasida ikki tom o nlam a hamkorlikning yo‘lga q o ‘yilishi.
lspaniya. Poytaxti M adrid shahri. Iqlimi — q u ru q subtropik iqlim. 
Davlat tuzum i - qirollik. Maydoni - 504,75 m in g kv. km., aholisi
- 40 mln. kishi (2001-yil), tili - ispan, dini — k ato lik, pul birligi — 
peseta edi, 2002-yil l-yanv ardan boshlab yevro. Jah o n turizm
m arkazlaridan biri. Yirik shaharlari: M adrid, B arselona, Valensiya, 
Sevilya, Saragosa, Bilbao, Malaga. Milliy b ay ram i — 12-oktabr — 
Ispan Milliy Kuni (1492-yiI).
Sayyohlik yo'nalishlari va turlari: Ispaniyaga h a r yili 52 m ln. 
turistlarning kelib ketishi va 20 mlrd. d o llargach a darom ad berishi 
(AQSHdan keyin 2 -o‘rin). Turistlarga 6 mln. kishining xizmat qilishi. 
Kataloniya, Barselona, Lerida, Kosta Brava, V alensiya, M ursiya,
www.ziyouz.com kutubxonasi


Andalusiya, R ioxa, K astilya-La-M ancha, Estrem adura, M adrid. 
«Ispaniya m adaniyati» mavzusidagi ekskursiya: Malaga, G ran ad a, 
Sevilya, M adrid, Toledo, Kordorado, Kosta-del-So!. 0 ‘rta dengiz 
sohilidagi B enidorm , Salou, Torrem olinos kurortlari, Balear orollari, 
plyajlari, m illiy istirohat bogMari, chang‘i stansiyalari, golf o ‘yinlari, 
ovchiíik, ot sporti. Otellari. Masalan, Augusta Club***, Reymar****.
0 ‘zbek iston — Ispaniya m unosabatlari. XV asrda K astiliya 
qirolining elchisi Klavixoning Samarqandga Amir Tem ur saltanatiga 
tashrifi. M ustaqillik yillaridagi savdo-iqtisodiy va m adaniy-m a’rifiy 
aloqalam ing kuchayishi.
G retsiy a. P oy tax ti Afina shahri. Iqlim i - subtropik iqlim . 
Y evropaning jan ub i-sh arq iy qismida joylashgan qadim iy davlat. 
Davlat tuzum i — Parlam entli Respublika. Maydoni - 131,9 ming 
kv. km ., aholisi —10,6 min. kishi (2000-yil), tili — grek, dini — 
pravoslav, pu l birligi — draxm a edi, 2002-yil 1-yanvardan boshlab 
yevro. Yirik shaharlari: Afina, Saloniki, Patri. Milliy bayram i —
25-m art — M ustaqillik kuni (1821-yil).
Q adim iy grek afsonalari, antik faylasuflar, teatrlar, m e’m oriy va 
haykaltaroshlik yodgorliklari.
Sayyohlik yo‘nalishlari va turlari: tarixiy ahamiyatga ega — Afina 
(Attika), Peloponnes, Fessaliya, Epir, Makedoniya, Frakiya. Ko‘plab 
o ro lla r, p ly a jla r. A fin a n in g q a d im iy m a d a n iy a ti va ta rix iy
yodgorliklari. Afinadagi Parfenon m e’morchiligi, Akropol va Likabet 
tarixiy tepaliklari. Perikl davri yodgorliklari, avliyo Georgiy cherkovi, 
Birinchi grek shohi O ttoning sobiq saroyi. Krit oroli - Zevs xudosi 
v a tan i. T a r ix iy - m a d a n iy tu riz m m a q sa d id a - is p a n la r va 
am erikaliklarning, orollarga esa nem islar, anglichanlar, shvedlar va 
gollandlarning tashrifi. Otellar: Park *****, Titania****.
0 ‘zbekiston — Gretsiya m unosabatlari. 1992-yil 16-m artdan 
yo‘lga q o ‘yilganligi. 1995-yil yanvardan havo yo‘llar orqali oyiga 2 
m arta A finaga sam olyotlarning qatnovi. 0 ‘zbekiston Respublikasi 
Prezidentining 1997-yili Gretsiyaga tashrifi.
Turkiya. Poytaxti Anqara shahri. Iqlimi - asosan subtropik, 
b a’zi h u d u d la rd a 0 ‘rta dengiz va kontinental iqlim. Davlat tuzum i
— Respublika. M aydoni — 814,578 kv. km ., aholisi — 69,6 mln. 
kishi (2003-yil), tili - turk, dini - islom, pul birligi - lira. Yirik
www.ziyouz.com kutubxonasi


shaharlari: Istam bul, A nq ara, Izm ir, A dana, B ursa, G azian tep , 
Eski shahar, Ko‘nya, D iyorbakir, A ntaliya, E dirna. M illiy bayram i
— 29-oktabr — Rcspublika kuni (1923-yil).
T urkiya atrofini Q ora, M arm ar, Egey, O q d e n g iz la r bilan 
o ‘ralganligi ham da Suriya, Iro q , E ron, A rm a n is to n , G ru ziy a, 
Bolgariya, G retsiya bilan ch egaradosh ekanligi.
Sayyohlik yo‘nalishlari va turlari: Turkiyaning x alq aro turizm
markazlaridan biri hisoblanishi. Antaliyaning «Turkiya kurortlarining 
poytaxti» ekanligi. Sog‘lom lashtirish turizmi, tarixiy tu rizm (Andrian 
darvozasi). Bu yo‘nalishda d am oluvchilarning aso san Yevropa, 
Amerika va Yaqin Sharq m am lakatlaridan tashrifi. Plyajlarga alohida 
e ’tib o r qaratilganligi. 2002-yil Turkiyani 13 m ln. xorijiy sayyohlar 
ziyorat qilgani va turizm d an tushgan d arom ad 10 m lrd. AQSH 
dollariga yetgani.
Pomukkale — bu olam ning sakkizinchi m o ‘jizasi, — deyilishi. 
lining sog‘lomlashtirish m arkazi hisoblanishi. Q adim iy inshootlam ing 
mujassamligi. A nqara — savdo m arkazi, muzeylari. D oguboyazit — 
Is’hoqposha saroyi. Istam bul — porti, istirohat b o g ‘lari, T o ‘pkapa 
saroyi, Sultonahmad maydoni va majmuyi, muzeylari, Sultonm ahm ud 
k o ‘prigi. Trabzon m onastri. Izm irdagi q u shlar m a k o n i. D alyan 
qoyalaridagi qabristonlar. S h op -tu r, diniy turizm , yaxta tu r, m adaniy- 
tarixiy turizm , rafting (havo urilgan rezina lodka) tu r, jip tu r, Akva 
park. Otellaming ko‘pligi va ularda servisning oliy d arajad a yo‘lga 
qo'yilganligi: G olden Lotus*****, Club M arko polo*****.
0 ‘zbekiston - Turkiya m unosabatlari. 1992-yil Turkiyaning 
Toshkentdagi elchixonasi, 1993-yil 0 ‘zbekiston R espublikasining 
A nqaradagi elchixonasi vakolatxonasi va Istam b u ld a 0 ‘zbekiston 
R espublikasining Bosh k o nsu lx o n asi o ch ilg an lig i. 0 ‘zb ek isto n
Respublikasi Prezidenti I. A. K arim ovning 1991, 1994, 1997- 
yillarda Turkiyaga borishi. T urkiya P rezidentlari T . 0 ‘zal va S. 
D em irellarning 0 ‘zbekistonga tashrifi.
Shveysariya. Poytaxti B ern shahri. Davlat tu z u m i — F ederal 
parlam entli respublika. M arkaziy Yevropadagi davlat. Iqlim i — nam
iqlim. M aydoni - 41,3 m ing kv. km ., aholisi — 7 ,3 m ln. kishi 
(2002-yil), tili - nem is, fransuz va italyan, dini 
— P ro testan t va 
katolik, pul birligi - Shveysariya franki. M uhim sh ah arlari: Syurix,
www.ziyouz.com kutubxonasi


B azel, Je n e v a , Bern, L o za n n a. Milliy bayram i - 1-avgust — 
K onfederatsiya tashkil etilgan kun (1291-yil) b o ‘lib, 1899-yildan 
beri nishonlanishi.
Sayyohlik yo‘nalishlari va turlari: Serm att, Sankt-M orits tog‘li 
kurortlaridagi sog‘lom lashtirish, alpinizm , tog‘ ch ang ‘i turizm i. 
M anzarali 
daryolari. 57% turizm ning asosan yoz faslida b o ‘lib 
o ‘tishi. H a r yili turizm orqali 13 mlrd. Shveysariya franki m iqdorida 
d aro m ad olinishi va bu milliy darom adning 8% ni tashkil etishi. 
M am lakat aholisining 14% ini turizm sohasida faoliyat ko‘rsatishi. 
Bern U niversiteti va S an k t-G allen iqtisodiyot m aktabida turizm
so h a sin in g ta d q iq etilishi. 60% xorijiy tu ristlarn in g o te llard a 
joylashishi.
Avstriya. Poytaxti Vena shahri. Iqlimi - m o‘tadil iqlim. Markaziy 
Y evropadagi m am lakat. D avlat tuzum i - Federativ Respublika. 
M aydoni — 83,8 ming kv. km ., aholisi 10 min. kishi, tili - nem is, 
dini — katolik, pul birligi - shilling edi, 2002-yil 1-yanvardan boshlab 
yevro. Y irik shaharlari: Vena, G rats, Zaltsburg. Milliy bayram i -
2 6 -o k tab r — betaraflik kuni (1955-yiI).
Sayyohlik yo‘nalishlari va turlari: M am lakatning qishki sport 
o ‘yinlari b o ‘yicha turizm m arkazi ekanligi. X alqaro turizm ning 
asosan m am lakat tog‘li qismi (g‘arb)da olib borilishi. H ar yili 70% 
m e h m o n lar o ‘z ta ’tillarini poytaxtdan olis, chekka provinsiyalarda
— V orarlberg, Tirol va Zaltsbergda o‘tkazishlari. Asosiy turistlarning 
G erm an iy a, N iderlandiya va Angliyadan tashrifi. Jam i turistlarning 
80% tu r. kunlarini shu m am lakatlar hisobiga yo‘lga q o ‘yilganligi. 
T u rizm n in g qizg‘in (pik) davrini yozda - avgustda va qishda -
fevralda b o ‘lishi. Zam onaviy otellarga ega ekanligi.
Belgiya. Poytaxti Bryussel shahri. Iqlimi — dengiz iqlimi. Davlat 
tuzum i — K onstitutsion m onarxiya (qirollik). M aydoni — 30,528 
m ing kv. km ., aholisi - 11 m ln. kishi (2000-yil), tili - fransuz, dini
— asosan katolik, ozgina qism i Protestant, pul birligi — Belgiya 
franki edi, 2002-yil 1-yanvardan boshlab yevro. Yirik shaharlari: 
Bryussel, G e n t, Lej. Milliy bayram lari: 21-iyul — Qirol Leopold I 
ning K onstitutsiyaga sodiqligi haqida qasamyod qilgan kuni (1831- 
yil) va 1 5 -n o y ab r - Q iro! sulolasi kuni ( 1866-yil). Y evropa 
ittifoqchilarining va boshqa k o ‘plab transm illiy kom paniyalarning
www.ziyouz.com kutubxonasi


bosh ofislarini Bryussel shahrida joylashganligi. M am lak atga asosan 
yuqori m artabali am aldorlar, ishbilarm onlarning tashrifi.
Sayyohlik yo‘nalishlari va turlari: tarix iy -m ad an iy yodgorliklar 
b o ‘ylab sayohat. 0 ‘rta asrlar tarixi aks etgan A n tv erp en , Bryugge 
va G e n t shaharlarida jam i tu r. kunlarning 85% ini o ‘tkazilishi. 
M uzeylarga boy A n tv erp en d a , sh un in g d ek , o im o s bizn esin in g 
m ashhurligi. U m u m a n , m a m la k a td a aso san ta rix iy va biznes 
turizm ning rivojlanganligi.
0 ‘zbekiston - Belgiya m unosabatlari. 1993-yil Bryussel shahrida 
0 ‘zbekiston elchixonasiningochilishi. 1996-yil noyabrda 0 ‘zbekiston 
Respublikasi P rezidentining Belgiya qirolligida b o ‘lishi. Savdo- 
iqtisodiy va m adaniy alo q alam in g yo‘lga q o ‘yilishi.
Niderlandiya. Poytaxti A m sterdam shahri. Iqlimi — dengiz iqlimi. 
Davlat tuzum i - konstitutsion m onarxiya (qirollik). M aydoni —
41,5 ming kv. km., aholisi — 16 m in. kishi (2002-yil), tili - golland, 
dini — protestant va katolik, pul birligi - gulden e d i, 2002-yil 1- 
yanvardan boshlab yevro. Yirik shaharlari: A m sterd am , R o tterdam , 
G aaga, Utrext. Milliy bayram i — 30-aprel (Q iro lich a kuni).
Turizm i: A m sterdam , R o tterd am va G aaga sh ah arlarid a xalqaro 
turizm ning biznes tu ri rivojlanganligi. A m sterdam tarixiy obidalari 
(tarixiy turizm ), unda Y evropaning yirik dengiz p o rti mavjudligi.
Lyuksemburg. Poytaxti Lyuksem burg shahri. Iqlim i — m o ‘tadil 
iqlim. Davlat tuzum i - konstitutsion m onarxiya (buyuk gersog). 
M aydoni - 2586 kv. km., aholisi - yarim m illio n d an ortiq kishi 
(2001-yil), rasmiy tili — nem is va fransuz tillari b o ‘lsa-d a, aholining 
aksariyat qismi Lyuksemburg tilid a so‘ziashishi, d in i — katolik, 
protestant, yahudiy. Pul birligi — Lyuksemburg franki edi, 2002-yil
1-yanvardan boshlab yevro. Yirik shaharlari: Lyuksemburg, Esh. Milliy 
bayram i — 23-iyun — Buyuk G ersog tu g‘ilgan ku n (1921-yil).
Turizmi: Lyuksemburg Belgiya va N iderlandiya singari turistlam i 
qabul qila olm asa-da, m am lakat iqtisodiy salohiyatida turizm ning 
uchinchi 
0
‘rinda turishi. Biznes turizm ning rivojlanganligi. Yevropa 
Ittifo q i b an k i s h ta b -k v a rtira s i 
va q a to r x o rijiy b a n k la rn in g
joylashganligi. D am olish u c h u n turistlam ing asosan A rdennaxga 
tashrifi.
Skandinaviya m am lakatlari: Finlyandiya, N orvegiya, D aniya va
www.ziyouz.com kutubxonasi


Shvetsiyada biznes turizm , eko turizm , tarixiy turizm , m adaniy 
turizm ning rivojlanganligi. Istirohat boglari, o‘rmonlarining ko‘pligi, 
m uzeylari faoliyatining yaxshi yo‘lga q o ‘yilganligi.
Sharqiy Y evropa m am lakatlari: Chexiya, Slovakiya, Vengriya, 
Polsha, R um iniya, Bolgariyada iqlimning m o‘tadilligi. Balaton ko'li 
atrofidagj balneologik kurortlar, shifobaxsh ham m om lar. Xeviz issiq 
suv c h iq a ru v c h i k o ‘l. S au n alar, balchiqli vannalar. M uzeylar. 
M e’moriy obidalar. Biznes turizm , pokedj tu r (plyajda dam oluvchilar 
uch un )larn ing o ‘ziga xosligi.
Kipr. Poytaxti Nikosiya shahri. Iqlimi - subtropik 0 ‘rta dengiz 
iqlimi. D avlat tuzum i - Respublika. Kipr orolida joylashgan davlat. 
M aydoni — 9251 kv. km., aholisi — 762,8 ming kishi (2001-yil), tili
— grek va tu rk tili, dini — pravoslav va musulmon, pul birligi — Kipr 
funti. M illiy bayram i - 1-oktabr — Mustaqillik kuni (1960-yil).
T urizm i: K urort shaharlari — Trodos, Limakol, Larnak, Pafos. 
M ehm onxona xizm atining, biznes turizm , plyaj va tog ‘ hududlarida 
dam olish, m ad aniy-m a’rifiy turizm ning yaxshi yo‘lga qo‘yilganligi.
Amerika mamlakatlari turizm markazlari 
Shimoliy Amerika mamlakatlari turizm markazlari
A m erika Q o‘shm a Shtatlari (AQSH). Poytaxti Vashington shahri. 
Iqlimi — asosan kontinental iqlim. Davlat tuzum i — Federativ 
Respublika. M aydoni - 9373000 ming kv. km., aholisi — 271,6 
min. kishi (1999-yil), tili - ingliz, dini - xristian, pul birligi — 
A QSH dollari. Jahondagi eng rivojlangan davlatlardan biri. U 50 ta 
shtat va Kolumbiya federal okrugidan tashkil topgan. Yirik shaharlari: 
N yu-Y ork, Chikago, Los-Anjeles, Filadelfiya, Xyuston, D etroyt, 
S an -F ransisko, Vashington, Boston, Dallas, Klivlend, Baitimor. 
Milliy b ayram i - 4-iyul - M ustaqillik kuni (1776-yil).
Sayyohlik yo‘nalishlari va turlari: xalqaro turizm markazlari 
asosan u c h ta h u d u d (F lo rid a , K aliforniya va sh im oli-sh arq iy
shtatlar)ga taalluqli ekanligi. Qishda - sport turizmi, yozda — dengiz 
b o'ylari plyajlari. N yu-Y orkning zamonaviy madaniyat va biznes 
bilan m ashhurligi. Plyaj va kurort shaharlari - K eyp-K od, Keyp - 
X atteras, Virjiniya — Bich, Oshn — Siti, Uildud, Atlantik-Siti, Long- 
Aylend. D avlatm and turistlarning xususiy plyajlardagi dam olishlari.
www.ziyouz.com kutubxonasi


M en shtati milliy istirohat bog‘i. F lo rid a qishki dam olish m askani. 
A tlantikaning Florida qirg‘oqlaridagi M ayam i-B ichdan to D ey to n - 
B ic h g a ch a boMgan ko‘plab k u r o r tla r i, o te lla ri. O rla n d o d a g i 
disneylend, Kanaveral burnidagi K osm ik tadqiqotlar m a rk azin in g
m a s h h u rlig i. M ayam i p o r ti. L o s -A n je le s tu r is tik m a r k a z i. 
G ollivudning m ashhur kino stud iy alarig a ekskursiya. D isneylend. 
S an -D ieg o , San-Fransisko, L as-V egas q im o r b izneslari. G r a n -
K anon milliy istirohat bog‘i. T ex as plyajlari, tog‘li — V ayom ing, 
K olorado, M o n tano shtatlaridagi rekreatsion turizm . K em bridj, 
Oksford, Sarbon madaniy turizm i. O tellarx izm atining o liy d a ra ja d a
rivojlanganligi. M asalan, S h e ra to n A eroportda 
(F ila d elfiy a ) — 
beysbol o ‘yinining yaxshi yo‘lga q o ‘yilganligi. N yu-Y ork, M G M
(Las-Vegas) otellari.
0 ‘zbekiston - AQSH m u n o sab atlari. 1996-yilda 0 ‘zb ek isto n
Respublikasi Prezidenti I.A. K arim ovning A QSH ga rasm iy tashrifl. 
1997-yilda A Q SH P rezid e n tin in g rafiq asi X illari K lin to n n in g
resp ub lik am izg a tashrifl. 1 9 9 9 -y ild a 0 ‘zbekiston b ila n A Q S H
o ‘rtasida to v ar aylanmasi 282 m ln. A Q S H dollarini tashkil etdi.
K anada. Poytaxti Ottava sh ah ri. Iqlim i — m o‘tad il k o n tin e n ta l 
iqlim. D avlat tuzum i - F ederativ Respublika. M aydoni — 9971 
m ing kv. km ., aholisi - 31,59 m ln. kishi (2001-yil), tili — ingliz va 
fransuz, dini - xristian, pul birligi — K anada dollari. Yirik shaharlari: 
M onreal, K algari, Toronto, V an kuver, Vinnipeg, G am ilto n . M illiy 
bayram i — 1-iyul — Kanada ku n i (1867-yil).
Sayyohlik yo‘nalishlari va tu rlari:
O n tario , Kvebek, A lberta p ro v in siy alari tu rizm m a rk a z la ri. 
Angliya, Fransiya, G erm aniya va Y aponiyadagi q arin d o sh la r va 
d o ‘stlarning qisqa t a ’tillarda, y ak sh an b a kunlari av to m obillardagi 
sayohati. Plyaj turizm. Otellar. X alqaro port. Aeroportlar. 0 ‘rm onlar.
O ttava xalqaro aeroporti, m u z ey lari, milliy san ’a t m a rk a z i, 
O ntario o rq ali trans - K anada y o ‘llari, Buyuk ko'llardagi k e m a la r 
qatnovi. A lbertaning E dm onton m ark aziy m aydoni, nefl bizn esi, 
te m iry o ‘llari, E d m onton — F e rb e n k s av to strad asin in g A lyaska 
(A Q SH ) bilan bogManishi. V ankuver porti. M onreal N a ils s a n ’at 
muzeyi. M e’m oriy yodgorliklari, cherkovlar.
0 ‘zbekiston - K anada m u n o sab atlari 1996-yildan am alg a o sh a
www.ziyouz.com kutubxonasi


boshladi. 1999-yil yakuni b o ‘yicha m am lakatlar o ‘rtasidagi tovar 
aylanm asi 15,68 min. A Q SH dollarini tashkil etdi.
M eksika. Poytaxti M exiko shahri. Iqlimi — tropik, shim olda 
subtropik iqlim. Davlat tu z u m i - Federativ Respublika. M aydoni
— 1958,2 ming kv. km., aholisi — 101,9 min. kishi (2001-yil), tili — 
ispan, dini - katolik, pul birligi - peso. Yirik shaharlari: Mexiko, 
G vadalaxara, M onterrey, L eon, Syudad-Xuares. Milliy bayrami — 
1 6 -s e n ta b r— M ustaqillik kuni (1 8 10-yil).
T u rizm : bir kunlik ekskursiyalarning ch eg ara shah ariarid a 
K aliforniya (A QSH ) b ilan chegaradosh T iuana shahrida (dam
oluv ch ilar uchun) olib borilishi. Sovg‘alar savdosi, q im or biznesi. 
U zo q m uddatga kelgan turistlarning dengiz sohillarida, tarixiy 
o b y e k tla r d a b o 'lis h i. A so siy tu ris tla rn in g a m e rik a lik la r va 
yevropaliklar ekanligi. T urizm ning davlat g‘aznasini toMdirishda 
ikkinchi o ‘rinda turishi va m e h n at bozoridagi yetakchiligi.
K osta-R ika. Poytaxti San-X ose shahri. iqlim i — subekvatorial 
iqlim . Davlat tuzum i - Respublika. Maydoni — 51,1 m ing kv. km., 
aholisi - 3,77 min. kishi (2001-yil), tili - ispan, dini - katolik, pul 
birligi — kolon. Yirik shaharlari: San-Xose, Lim on, Turrialba. Milliy 
bayram i — 15-sentabr — M ustaqillik kuni (1821-yil).
Turizm i: Asosiy d a ro m a d manbayi - turizm va tropik mevalar, 
k o fe , k a k ao e k s p o r tid a n ek an lig i. K o s ta -R ik a n in g L o tin
A m erikasidagi eng boy m am lakat ekanligi. K ordilera tog ‘laridagi 
m an zaralar. Orxidey m anzaralari. Yog‘ingarchilikning ko‘pligi. 
Q ovurilgan bananlar, an an as pecheniylar. Turizm ning qishda avj 
olishi. San-Xosedagi plyajlar, changalzorlar, milliy istirohat bog‘lari, 
zam onaviy otellar.
Janubiy Amerika mamlakatlari turizm markazlari
A rgentina. Poytaxti B uenos-A yres shahri. Iqlim i — tropik, 
subtropik, m o‘tadil iqlim. D avlat tuzumi — Federativ Respublika. 
M aydoni — 2767 ming kv. km ., aholisi - 37 m in. kishi (2001-yil), 
tili - ispan, dini - katolik, pul birligi - peso. Yirik shaharlari: 
Buenos-Ayres, Rosario, K ordova, La-Plata, S an ta-F e, Tukum an.
Turizmi: mahalliy xalq — hindulaming m e’moriy yodgorliklarini 
saqlab qolganligi. Buenos-Ayresdagi Milliy Kongress binosi, ibodatxonasi
www.ziyouz.com kutubxonasi


va h ukum at saroyi «Kasa Rosada» («P ushti uy»), K o rdo v ad ag i 
Kompaniya cherkovi. muzeylari va xalqaro aeroporti, otellari.
Braziliya. Poytaxti Braziliya sh ah ri. Iqlim i - ekvatorial iqlim . 
Davlat tu zum i — Federativ R espublika. M aydoni - 8512 m in g kv. 
km ., aholisi - 164 min. kishi (20 0 1 -y il), tili - portugal, d in i — 
katolik, pul birligi — kruzeyro. Y irik shaharlari: S an -P au lu , R io - 
d e-Janeyro, Belu - O rizonti, Resifi, P o rtu - Alegri, S alv ad o r, 
Fortaleza, K uritiba, Belen, Braziliya, K am pus, N iteroy, M an au s. 
Milliy bayram i - 7-sentabr - M ustaqillik kuni (1822-yil).
Turizm i: R io -d e -Ja n e y ro sh ah rin in g ta b iiy g o ‘zalligi, K o rkovado 
tog‘¡, plyajlar, Itam arati saroyi. O te lla r va klublardagi k arn av allar. 
Ekzotik tu r, ibodatxonalar. B elen sh ah rid ag i M ira teatri. O tellar: 
Sheraton*****, South American****.
Osiyo mamlakatiari turizm niarkazlari
Birlashgan Arab Amirliklari. P oytaxti A bu-D abi shahri. Iq lim i
- quruq tro p ik iqlim. Davlat tu z u m i — Federatsiya. M ay d o n i —
83,6 m ing kv. km ., aholisi — 3 m ln. kishi (2001-yil), tili — a ra b , 
dini — islom , pul birligi — d irh am . M illiy bayram i — 2 -d e k a b r — 
M ustaqillik kuni (1971-yil).
Turizm i: 1971-yili yetti am irlik lard an tashkil topgan davlat: A bu 
D abi, D ubay, Shaija, Ajman, U m m ul-Q ayvayn, R a’s u l-X ay m a , 
A l-Fujayra turizm markazlari. Yilning xohlangan vaqtida quyoshning 
chiqib turishi, oliy darajadagi o te lla r, m o ‘jizaviy plyajlar, a rz ó n
bahodagi savdo, c h o ‘l sayohati, suv sp o rti turlari, jin o y atch ilik n in g
ozligi — tu rizm uchun m uhim a h am iy atg a ega ekanligi. O tellar: 
D ubaydagi - Koral Bich, Sim a, G ra n d , Shaijadagi - N o v a P ark.
Y aponiya. Poytaxti Tokio sh ah ri. Iqlim i — m o ‘tadil, su b tro p ik
va tro pik iqlim. Tinch okeani o ro llarid a joylashgan. D avlat tu z u m i
- K onstitutsion monarxiya (im p e ra to r). M aydoni — 377,8 m in g
kv. km ., aholisi - 127,8 m ln. kishi (20 0 4 -yil), tili — yapon, d in i — 
sintoizm va buddizm , konfutsiylik va daosizm , pul birligi — iy ena. 
Y irik o r o lla r i: X o kk ay d o, X o n s y u , S e k o k u , K y u sy u . Y ir ik
shaharlari: T okio, Osaka, Y okoxam a, N agaya. Milliy b a y ra m i — 
23-dekabr — im perator tu g ‘ilgan k u n (1933-yil).
Sayyohlik yo‘nalishlari va turlari. Osiyo, AQSH va Y evropadan
www.ziyouz.com kutubxonasi


biznes turizm, ko‘plab shaharlardagi aeroportlar, mehmonxonalar. 
Dzyomon madaniyati, budda ibodatxonasi, N ara shahridagi Yakusidan 
monastiri, Xoryudzi ibodatxonasi. Nikko shahrining tabiiy go‘zalligi, 
madaniy-tarixiy obidalari. N antay tog‘idagi qadimiy vulqon qoldiqlari. 
R inno-dzi budda ibodatxonasi, avliyo F utara — san ziyoratgohi. 
Shaham ing «M uqaddas shahar», - deb e ’lon qilinganligi. Hayvonot 
dunyosi. Otellari. Oshxonalaridagi ajoyibtaomlari. Baliq ovlash. Kegon 
sharsharasi, tog‘ gullari. Kiotodagi Ryoandzitosh bog‘i, ibodatxonalari. 
K asim a shahridagi tab iiy g o ‘zallik, plyajlar. O kinava shahridagi 
«Busana Terras Bich» kurorti, a ’lo baholi otellari, aeroporti, eko 
turizm (Iriom ote orolida), baliq ovlash, hunarm andchilik, muzeylar. 
Asuka qishlog‘i qadim iy budda ibodatxonalari, m aqbaralar, tosh 
haykallar, haykaltaroshlik, velosiped turizmi.
0 ‘zbekiston - Y aponiya munosabatlari. Y aponiyaning birinchi 
poytaxti N ara shahridagi Xorudzi ibodatxonasi xazinasida V III asrga 
oid Sam arqand va T o sh k en td a tayyorlangan osori-atiqalar, IX -X
asrlarga oid ud m usiqa asbobining saqlanishi. Afrosiyobdan topilgan 
(X II asrga oid) yap o n lam in g nafis chinni idishlari. 1880-yilning 
yozida yapon diplom ati N isi Tokudzironing o ‘lkamiz bo‘ylab sayohat 
qilishi va Toshkent, S am arq an d , Buxoro shaharlari va Farg‘ona 
v o d iy sid a b o ‘lishi. X u su sa n , Buxoroda a m ir M u zaffar b ilan
uchrashishi. 1886-yilda uning «Turkiston sayohatnomasi» kitobining 
yapo n tilida chop etilishi. XIX asr oxiri va XX asr boshlarida 0 ‘rta 
Osiyoga Yasumasi F ukusim a, Kadzuo O tani, Masaji Inoue, Zuicho 
Toshibina kabi yapon tadqiqotchilarining sayohat qilishi. 1992-yilda 
Y a p o n iy a n in g
T o s h k e n td a g i 
e lc h ix o n a s i, 
1 99 6 -y ild a 
0 ‘zbekistonning Yaponiyadagi elchixonasining ochilishi. 0 ‘zbekiston 
Respublikasi Prezidenti I. A. Karimovning 1994- va 2002-yillarda 
Y aponiyaga tashrifl.
Koreya Respublikasi. Poytaxti Seul shahri. Iqlim i - mussonli 
iqlim. Davlat tuzum i — P arlam entli Respublika. M aydoni — 98,48 
m ing kv. km., aholisi — 47, 904 mln. kishi (2001-yil), tili - koreys, 
d in i - buddizm , konfutsiylik, qisman xristianlik, pul birligi - von. 
Y irik shaharlari — Seul, P u san, Techjon, Inchxon, Kvanju, Ulsan. 
M illiy bayram lari: 15-avgust — Koreya ozodligi kuni (1945-yil) va 
3 -o ktabr - Davlatga asos solingan kun.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Turizmi: Seuldagi Xyonmyotxal ibodatxonasi, 8 darvozali s h a h a r 
devori qoldiqlari, Kyonbokkun saroyi m ajm uyi, Vongak ibodatxonasi 
iqlimi, m uzeylari, O lim piada o ‘yinlari qishlog‘i, biznes tu riz m , 
akvarium , ta ’tillarda Y aponiyadan d o ‘stla r va q a rin d o sh la rta sh rifi. 
X alqaro aeroporti va otellari.
0 ‘zbekiston — Koreya Respublikasi m unosabatlari. 0 ‘zb ek isto n
Respublikasi Prezidentining 1992, 1995, 1999-yillardagi K o re y a
respublikasiga va Koreya R espublikasi P rezidentining 1994-yildagi 
0 ‘zbekistonga tashrifi.
Xitoy. Poytaxti Pekin shahri. Iqlimi — mussonli iqlim. D unyodagi 
eng qadimiy millatlardan va davlatlardan biri ekanligi. Davlat tu z u m i
- Xalq Respublikasi. Davlat h ok im iy atin in g Oliy organi — B u tu n
Xitoy xalq vakillari Kengashi. M aydoni — 9,6 m ln. kv. k m ., a h o lisi
- 1 mlrd. 292 m ln. 750 ming kishi (2003-yil), tili - xitoy, d in i — 
buddizm , daosizm , konfutsiylik, pul birligi — yuan. Y irik sh ah arlari: 
Pekin, Shanxay, Tyan-szin, Lyuyda, U xan, Chunsin. M illiybayram i
- 1 oktabr — Respublika e ’lon qilingan k u n (1949-yil).
S ay y o h lik
y o ‘n a lis h la ri 
va 
tu r l a r i :
X ito y
in s o n iy a t
sivilizatsiyasining qadim iy m adaniyat besh ik larid an biri b o ‘lganligi 
sabab, asosiy turistlarning shu m aqsaddagi tashrifi. A rxeologiyasi, 
m e ’m orchiligi. X etao, Y anshao, L u n sh an — ibtidoiy m a d a n iy a t 
m anzilgohlari. «Buyuk ipak yo‘li» ob y ektlari, dinlari, davlatchiligi, 
san ’ati, hunarm andchilik m arkazlari, c h in n i idishlari, ipak m a to lar. 
Pekinda Im p era to r saroyi G u gu n m uzeyi, T yan T an ib od atxonasi, 
Buyuk Xitoy devori, Yozgi Im p era to r saroyi, M in sulolasi d av ri 
yer osti qabrlari, Z ooparki, park lari, akvarium . Shanxay p o r ti, 
Yuyfoslar ibodatxonasi, «Sharq m arvaridi» telem inorasi, Y uyyuan 
parki, muzeyi, A kvanarium , qirg‘o q lari, p io n erlar saroyi. L o y an
tosh g‘ori, D enfen shahridagi S h a o lin m o nastirig a ek skursiya. 
G unfu ta ’limoti. U rum chi «Xun Shan» p ark i, «N an Shan» yaylovi,
3—4 yulduzli otellari. G onkong yirik p o rti, savdo, moliyaviy va 
turizm markazi. S hop tur, m adaniy (o p era, teatr) tur. Is tiro h a t 
b o g la ri, ot sporti, festivallar. O k ean ariu m . M akao tu rizm m a rk azi. 
Turistlarning G onkong orqali k aterlarda tashrifi. K azino o ‘y in lari.
0 ‘zbekiston — Xitoy munosabatlari. X itoy elchisi Chjan S yanning 
qadim iy F arg‘o n a (D avan) davlatiga kelishi (m il. av. 128-yil).
www.ziyouz.com kutubxonasi


0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti 1. A. K arim ovning 1992, 1994, 
1999, 2000-yillarda X itoyga safari.
Hindiston. Poytaxti Dehli shahri. Iqlimi — mussonli iqlim. Davlat 
tuzum i - Federativ Respublika. Maydoni — 3,3 mln. kv. km., ahoiisi
- 1 mlrd. 49,5 m ln. kishi (2002-yil), tili - hindi va ingliz, dini -
hinduiylik (induizm ), pul birligi — rupiya. Yirik shaharlari: D ehli, 
K alku tta, B om bay, A h m ad o b o d , Jaypun va boshqalar. M illiy 
bayram i — 26-yanvar — Respublika kuni (1950-yil), 15-avgust — 
M ustaqillik kuni (1947-yil).
S ayyohlik y o ‘n a lis h la ri va tu rla ri: D e h li S h o h jah o n o b o d
m e’moriy obidasi nam unalari, Lal-Qila m ajmuyidagi boburiylardan 
qolgan m arm ar saroylar, M arvarid masjid, Ju m a masjid, H um oyun 
m aqbaras^fnuzeylari, am flteatri, bayramlari, kinosi, raqsi, musiqasi, 
Palam xalqaro aero p o rti, Agra Tojm ahali, G o a taom lari, plyajlari, 
besh yulduzli otellari, G an g daryosidagi V aranasi (Banoras) shahri 
diniy an ’analari, Jaypur Jal M ahal ko‘l saroyi, shahar saroyi, muzeyi, 
filiar festivali, b iz n e s tu riz m , M adras p lyaji, ib o d atx o n alari, 
muzeylari, B xubaneshvar ibodatxonasi. Shuningdek, mamlakatdagi 
H im olay tog‘iga p iyoda tu r, alpinizm tur, dengiz turizm i. Tog‘li 
shahar - kurortlar: Kulu, M anali, Simla, N ainital, Masuri, Kashmir, 
Panjob, Jam m a sh tatlari m uqaddas q adam jolari, tabiiy-ekzotik 
tu rizm , tog* tu rizm i, rafting tur, chang‘i turizm i, tuyalar bilan 
sayohat. 26-yanvarda Respublika kunining nishonlanishi. K alkutta 
m uzeylari, g o lf k lu b lari, M um bay (B om bay) q al’asi, bog‘lari, 
muzeylari, shuningdek, boshqa shtatlardagi g 'o rlar, ibodatxonalar, 
plyajlar, mazali ta o m lar, filiar.
0 ‘zbekiston - H indiston munosabatlari. 1992-yil Toshkentda 
H in d is to n
k o n s u lx o n a s i, 
1994-yil 
D e h lid a
0 ‘zb ek isto n
elchixonasining o ch ilish i. 0 ‘zbekiston R espublikasi Prezidenti 
IA K arim ovning 1991, 1994, 2000, 2005-yillarda Hindistonga safari.
Singapur. Poytaxti Singapur shahri. Iqlim i - tropik mussonli 
iqlim. Davlat tuzum i — Respublika. Maydoni — 640 kv. km., ahoiisi
- 4,45 mln. kishi (2002-yil), tili - malayya (davlat tili), xitoy, 
tam il, ingliz (rasm iy til), aholisining 76% d an ortig‘i xitoylar, 15% 
m alayyalar, 7% H in d isto n , Bangladesh, Pokistondan kelganlar 
tashki! etadi. Shu bois, malayyalar islom diniga, xitoylar buddizmga,
www.ziyouz.com kutubxonasi


konfutsiylikka e ’tiq od qiladilar, pu! birligi — S in g ap u r dollari. Yirik 
shaharlari: Singapur, Jurong. Miliiy bayram i — 9-avgust — M illiy
kun (1965-yil).
Turizmi: Singapur Y evropa m am lakatlari u c h u n ju d a qiziqarli 
turizm m arkazi ekanligi: etn ik , m adaniy va b izn es turizm . Xorijiy 
turistlarning 60% O siyodan, 15—19% Y ev ro p ad an , 12% Avstraliya 
va Yangi Z elandiyadan, 6% A Q SH dan.
Indoneziya. Poytaxti Jak a rta shahri. Iqlim i — ekvatorial iqlim. 
D avlat tuzum i — u n itar Respublika. M aydoni — 1904,6 m ing kv. 
km ., ahoiisi - 228,4 m in. kishi (2001-yil), tili — indoneziya, dini — 
islom, pul birligi — Indoneziya rupiyasi. Y irik shaharlari: Jak arta, 
Surabayya, Bandung, Sem arang, M edan. Milliy bayram i - 17-avgust
— Mustaqillik kuni (1945-yil).
Turizmi: turizm b irin ch id an , ishchi o ‘rin larin i ta ’m inlash va 
ikkinchidan, xorijiy sarm oyalam i kiritish asosida yo‘lga q o ‘yilganligi. 
T urizm ni xorijiy valuta tu sh u m i bo‘yicha nefl, gaz, yog‘och, tekstil 
m ahsulotlaridan keyin beshinchi o ‘rinda turishi. Asosiy turistlarning 
jan ub iy K oreya va T ay v a n d an tashrifi. 82% tu ristlarn in g d am
oluvchilar ekanligi.
Tailand. Poytaxti Bangkok shahri. Iqlim i — sub ekvatorial iqlim. 
D avlat tuzum i - K onstitutsion m onarxiya (qirollik). M aydoni — 
514 ming kv. km ., ahoiisi — 62,4 m in. kishi (2002-yil), tili — tai, 
dini - buddizm , pul birligi — bat. Yirik sh ah arlari - Bangkok, 
C hiangm ay, C honburi. M illiy bayram i — 5 -d ek ab r — qirol tu g ‘ilgan 
kun (1927-yil).
Turizm i: tarixiy, m adan iy , etnik va plyaj tu rizm n in g yo‘lga 
qo‘yilganligi. Bangkokdagi shoh saroyi va budda ibodatxonasi, yuvelir 
fabrikasi, Safari parki. P attayadagi «K obra ferm a» — davolash- 
sayyohlik m arkazi, akvalang bilan suzish, m illiy bog‘i, m e’m oriy 
yodgorliklari, fillar bilan changalzor (jungli)ga say o h at, K o-sam eg 
orolidagi milliy q o ‘riqxona, m aym unlar b ilan shou. Ekzotikasi. 
O tellari: Manohra*****, Palace*****.
Filippin. Poytaxti M an ila shahri. D avlat tu z u m i — Respublika. 
Iqlim i — ekvatorial iqlim. M aydoni — 300 m in g kv. km ., ahoiisi — 
84,526 min. kishi (2002-yil), tili - tagal (p ilip in o ) va ingliz, dini — 
xristian (90% ), islom (10% ), pul birligi — peso. Yirik shaharlari:
www.ziyouz.com kutubxonasi


M anila, K eson-S iti, Sebu, Davao, S an -F ernando. Milliy bayram i
- 1 2 -iy u n — M u s ta q illik k u n i ( 1 8 9 8 - y il) .
Turizm i: F ilip p in Ispan m ustam lakachilaridan m eros b o ‘lib 
qolgan m e ’m orch ilik obidalari tufayli tarixiy turizm m anzili va 
ekoturizm. Asosiy talabgor turistlar davlatlari - AQSH va Yaponiya.
M alayziya. Poytaxti K uala-L um pur shahri. Iqlimi — ekvatorial 
tropik iqlim. D avlat tuzum i — K onstitutsion monarxiya. M aydoni
- 332,8 m ing kv. km ., aholisi — 22,2 min. kishi (2001-yil), tili — 
malayya, dini — islom, pul birligi — ringgit. Yirik shaharlari: K uala- 
Lum pur, Jo ijta u n , Ipox, Joxor-B aru. Milliy bayrami - 31-avgust 
(1957-yil).
Turizmi: M alayziya dunyo sivilizatsiyasi va dinining barchasini 
mujassam eta olgan m am lakat ekanligi. Sharq ekzotikasi, plyajlar, 
tropik changalzorlar, sharsharalar, sifatli otellar. K uala-Lumpurdagi 
induist ib od atx o nasi, islom iy m asjidlar. Shoh saroyidagi m illiy 
bayramlar. D ikson portida dam olish. P enang orolidagi ekzotika, 
qu sh larb og ‘i. «Sanvey Lagun» suv parki, «Templera» parki, Pinang 
orolidagi «Kek Lok Si» budda ibodatxonasi, Lankavi oroli. Concoloe 
***** oteli.
Maldiv Respublikasi. Poytaxti Male shahri. iqlim i - ekvatorial 
iqlim. D avlat tu zu m i — Respublika. M aydoni - 298 kv. km., aholisi
- 310,7 m ing kishi (2001-yil), tili - maldiv, dini - islom, pul 
birligi - M aldiv rupiyasi. 2000 ta kichik m aijon orollardan iborat 
ekanligi. M illiy bayram i - 26-iyul — M ustaqillik kuni (1965-yil).
Turizmi: S o f plyajlar, kokos va banan palmasi, Hind okeanining 
suvlari. O ro lla rd a g i suv o s tid a su zu v ch i h a v ask o rla r u c h u n
im koniyatlarning yetarli ekanligi. Turli rangdagi baliqlar. Ekzotik 
ta b ia t. 
S u v la rd a g i 4 - 5 y u ld u z li tu rli k o m fo rt o te lla r. 
Ishbilarm onlarning dam olish tu rizm m arkazi. Male yaqinidagi 
xalqaro aéro po rt.
Isroil. Poytaxti Quddus (Ierusalim ) shahri. Iqlimi — subtropik 
iqlim. Y aqin Sharqdagi m am lakat b o ‘lib, g‘arbiy Osiyoda, 0 ‘rta 
dengizning jan u b i-sh arq iy qirg‘oq!arida joylashgan. Davlat tuzum i
- Respublika. M aydoni - 14,1 m ing kv. km ., aholisi - 5,938 min. 
kishi (2001 -y il), rasm iy tili — ivrit va arab, dini - iu d aizm
(yahudiylik) va islom, pul birligi - shekel. Yirik shaharlari: T el-
www.ziyouz.com kutubxonasi


Aviv, Xayfo, Q uddus (g‘arb iy qism i), R am at-G an . M illiy bayrami
— M ustaqillik kuni (1948-yil) — yahudiylar taqvim iga ko‘ra, bu 
bayram hary ili h a rx il k u n d a kelishi m um kin. M asalan , 2001 -yilda
26-apreIga to ‘g‘ri kelgan.
Sayyohlik yo‘nalishlari va turlari: diniy (islom, xristian, iudaizm), 
tarixiy turizm ning rivojlanib, jam i ziyoratchi — tu ristlam in g 20% 
ini tashkil etishi. T u n y o ‘nalish: Q uddus - Tveriya — Vifliem -
N azaret — Yaffa — Tel-Aviv — 0 ‘lik dengiz. Tel-Aviv m am lakatning 
eng katta, turizm va iqtisodi rivojlangan m adaniy m arkazi ekanligi. 
U nd agi Xayfa p o rti, m u z ey la ri, dunyo o lm o s birjasi m arkazi. 
N ataniya — kurort shahri. Eylat kurortidagi plyaj tu rizm i. Otellari: 
Zion***, Kikarzion**** (Q uddus).
0 ‘zbekiston — Isroil m unosabatlari. 0 ‘zbekiston Respublikasi 
Prezidentining Isroilga 1998-yildagi rasm iy tashrifi.
M alta. Poytaxti V alletta shahri. Iqlimi — 0 ‘rta dengiz iqlimi. 
0 ‘rta dengizdagi kichik davlat. Davlat tu z u m i — K onstitutsion 
monarxiya. Maydoni — 396 kv. km., aholisi — 394 m in g kishi (2001 - 
yil), tili - m alta, ingliz, d in i — katolik, pul birligi — M alta funti. 
Yirik shaharlari: V alletta, B irkirkara, X am run, R a b o t, Viktoriya. 
Milliy bayram lari: 3 1 -m art — Ozodlik kuni (1979-yil), 21-sentabr
— Mustaqillik kuni (1964-yil) va 13-dekabr — Respublika kuni (1974- 
yil).
Turizm i: tarixiy va m a d an iy yodgorliklari, m o ‘jizaviy plyajlari, 
akvalangi, yaxta turizm i. O tellar: Patricia Hotel***, Radisson Bay 
P oint H otel *****.
Saudiya Arabistoni. Poytaxti A r-Riyod shahri. Iqlim i — shimolda 
subtropik, janubda tropik, q u ruq keskin kontinental iqlim. Osiyoning 
janubi-g‘arbidagi davlat. Islom m amlakati. D avlat tu z u m i — absolut 
teokratik monarxiya (qirollik). Maydoni - 2,25 m in. kv. km ., aholisi
— 23,5 min. kishi (2002-yil), tili — arab, dini — islom , pul birligi — 
dinor. Yirik shaharlari: A r-R iy o d , Jidda, M akka, M adina. Milliy 
bayram i - 23- sentabr - Podshohlik e ’lon qilingan ku n (1932-yil).
Sayyohlik yo‘nalish lari va turlari: m a m la k a tn in g m a ’m uriy 
jihatdan to ‘rt viloyatga b o ‘linishi: Xijoz (m arkazi M akka shahri), 
A sir (m arkazi Abxa s h a h ri), N ajd (m arkazi A r-R iy o d sh ah ri), 
Sharqiy viloyat (markazi D am m o m shahri). M usulm on dunyosidagi
www.ziyouz.com kutubxonasi


m uqaddas ziyoratgohlar: М акка, M adina, Jidda shaharlari. Islom 
olam idagi 5-rukn hisoblangan Haj am ali uchun ziyorat qilinishi. 
Shuningdek, U m ra ziyorati. M akka shahrining Ka’basi, zam zam
qudug‘i, masjidlari. Savdogarlik, hunarm andchilik. Hajga kelganlar 
uchun maxsus kiyimlar (ihrom ), tasbeh, atirlar, zam zam suvi uchun 
idishlar, jo yn am o zlar savdolari. Zam onaviy otellari, yuksak servis 
xizm atlari. X alqaro aeroportlari. M akka avtomobii yoMlarining A r- 
Riyod va Jidda shaharlari bilan bog‘lanishi. Madina shahridagi shahar 
aholisining M akka xalqi singari savdo-sotiq bilan shug‘ullanishi. 
M am lakatning dunyodagi Haj va U m ra ziyorati - turizmi rivojlangan 
yagona davlat ekanligi.
0 ‘zbekiston — Saudiya Arabistoni munosabatlari. 1992-yil noyabr 
oyida Jid d a d a 0 ‘zbekiston Respublikasi konsulxonasi, m ay oyida 
A r-R iyodda elchixonasi, 1997-yil m art oyida Toshkentda Saudiya 
A r a b is to n i e lc h ix o n a s i o c h ilg a n lig i. 1996-yil y a n v a r o y id a
« 0 ‘zbekturizm » M .K .ning «Al-M arva» shirkati bilan turizm va 
aviachiptalarni sotish to ‘g‘risida bitim imzolaganligi.
Afrika mamlakatlari turizm markazlari
M isr A rab Respublikasi. Poytaxti Q ohira shahri. Iqlimi — tropik 
k o n tin e n ta l iqlim . D avlat tu z u m i - D em o k ratik so tsialistik
respublika. M aydoni - 1001,4 m ing kv. km., aholisi — 69,5 mln. 
kishi (2001-yiI), tili - arab, dini - islom, pul birligi - M isr funti. 
Yirik shaharlari: Q ohira, Iskandariya, Port-Said, Ismoiliya, T an ta, 
Suvaysh, A l-M ansura, D am anhur, A l-M ahallat — ul-K ubro. Milliy 
bayram i — 23-iyul — Inqilob kuni (1952-yil)
Sayyohlik yo‘nalishlari va turizm: Misrning insoniyat sivilizatsiyasi 
qadim m adaniyat markazlaridan biri ekanligi. Tarixiy, diniy turizm: 
Bavit, Vodiy N atrun, So‘hoj sahrolaridagi xristian m onastirlari, Nil 
sharqiy qirg‘oqlaridagi Fustat qal’asi, G iza fir'avnlari, ehrom lari, 
A m ir m a sjid i, Ibn T u lu n m a sjid i, A l-A zxar m asjidi, Q o h ira 
muzeyidagi Tutanxamonning oltin niqobi, Simbeldagi dunyodagi yirik 
ochiq osm on ostidagi muzey, m adrasalar, Xatshepsit ibodatxonasi,
2 - 5 yulduzli otellari. M asalan, Intercontinental *****.
0 ‘zbekiston - Misr Arab Respublikasi m unosabatlari. 1992- 
yil yanvarda Misr Arab Respublikasi delegatsiyasining 0 ‘zbekistonga,
www.ziyouz.com kutubxonasi


1 9 9 2 -yii d e k a b rd a 0 ‘z b e k is to n
R e s p u b lik a s i 
P r e z id e n ti
I. A. Karimovning Misrga tashrifi.
Tunis. Poytaxti Tunis sh ah ri. Iqlimi — sh im o ld a subtropik, 
ja n u b d a tropik iqlim. S him oliy A frika m arkazidagi kichik arab 
davlati. Davlat tuzum i — R espublika. M aydoni — 164,2 ming kv. 
km ., aholisi - 9,8 min. kishi (2002-yil), tili - arab , dini - islom, 
pul birligi — Tunis dinori. Yirik shaharlari: Tunis, Sfaks, Sus, Bizerta, 
Q ayruvan. Milliy bayrami — 2 0 -m a rt - M ustaqillik kuni (1956- 
yil).
Sayyohlik yo‘nalishlari va tu rlari: eng shim oliy q ism i (K al Bon) 
d a n Sitsiliyagacha (140 k m .) va T unisni b em alo l avto b u slard a 
ekskursiya qilib chiqish m um kin ekanligi. 0 ‘rta deng iz sohilidagi 
plyajlari. Avgust - eng issiq, y an v ar — eng sovuq oylar. M ay-iyun, 
sen tab r - oktabr eng baxmal m avsum ekanligi. T u rizm : suv sporti 
tu rlari, kata m aran, yaxta tu riz m , tu y a va jip d a sayr. Poytaxt 
m arkazidagi Z itun masjidi va sh arq bozori, dunyodagi qad im Rim 
m ozaika (mozaika - qadam a (term a) naqsh va shunday naqsh ishlash 
sa n ’ati) suratlari ekspozitsiyalari jam langan Bardo m uzeyi, m ashhur 
sarkarda G annibal tug‘ilgan K arfagen shahri, uning salobatli binolari 
xarobalari, 50 ming to m oshabin sig‘adigan am fltea tri, im p erato r 
A ntoniyning jam oat term (h a m m o m ) lari. R asso m lar, sh o ir va 
yozuvchilar uchrashadigan ta b iati g o ‘zal Sidi Bu Said shaharchasi. 
O tellari: Royal azur*****, M arhaba***.
Liviya Arab Respublikasi. P oytaxtlari — T rip o li va Bing‘ozi 
shaharlari. Iqlimi - tropik iqlim . D avlat tuzum i — Respublika. 
M aydoni — 1759,5 kv. km., ah o lisi — 5,2 m ln. kishi (2001-yil), tili
— arab, dini - islom, pul birligi — Liviya dinori. Y irik shaharlari: 
Tripoli, Bing‘ozi. Milliy bayram i — 1 -sen tab r— Inqilob kuni (1969- 
yil).
Turizm : asosan, tarixiy tu rizm rivojlangan. T rip o litan iy a, Sabrit 
te a tr binosi, otellari, xalqaro aero p o rti.
Yangi mustaqil davlatlar turizm m arkazlari
Belorussiya. Poytaxti M insk shahri. Iqlimi — k o n tin en tal, dengiz 
iqlimi. Davlat tuzumi — Respublika. M aydoni — 207,6 m ing kv. 
km ., aholisi - 11 mln. kishi (2001-yil), tili - belorus va rus, dini —
www.ziyouz.com kutubxonasi


xristian. Yirik shaharlari: Minsk, G om el, Vitebsk, Mogilyov, G rodno, 
Bobruysk, Brest. Milliy bayram i - Mustaqillik kuni (3-iyul).
T urizm i: asosan, tarixiy tu rizm rivojlangan. Polotskdagi Sofiya 
so b o ri, S p as-E frosinevsk va B lagoveshchensk ib o d atx o n alari, 
K am enets m inorasi, Kreva, Lida, Turov, N ovogudok q al’alari. 
G ro d n o , M ir, Nesbijadagi q o ‘rg ‘on!ar. M ehm onxonalar va xalqaro 
aeroporti.
B o ltiq b o ‘yi re sp u b lik a la ri. Iq lim i — d en giz iq lim i b ila n
k o n tin en tal iqlim o ‘rtasida.
Latviya. Poytaxti Riga shahri. Davlat tuzum i - Respubiika. 
M aydoni — 64,589 ming kv. k m ., aholisi - 2,385 mln. kishi (2001- 
yil), tili — latish, dini - xristian, pul birligi - lat. Yirik shaharlari: 
Riga, D augavpils, Liepaya, Elgava, Yurmala. Milliy bayram i — 18- 
n oyabr — Latviya Respublikasi e ’lon qilingan kun (1918-yil).
T urizm i: 0 ‘rta a s r q o ‘rg‘onlari, ibodatxonalari. P yotr cherkovi, 
Elgavadagi parkli saroy ansam bli. «U ch aka-uka» ansam bli, Tarix 
m uzeyi, m etropoliteni. T u ristlar uchun ertaknam o to r ko‘chalari. 
Sigulda M illiy parki. M ashhur Yurmala. Sigulda, Liepaya, Kemeri, 
B aldone kurortlari. Plyaj tu rizm , tennis kortlari, Rundal saroyi.
Litva. Poytaxti Vilnyus shahri. Davlat tuzum i — Respubiika. 
M aydoni - 65,2 ming kv. km ., aholisi - 3610 ming kishi (2001 - 
yil), tili — litva, dini — xristian, pul birligi — lit. Yirik shaharlari: 
Vilnyus, K aunas, Klaypeda, Shyaulay. Milliy bayram i — 16-fevral
— Litva davlati qayta tiklangan kun (1918-yil).
Turizm i: Vilnyus - N eris va Vilniya daryolarining tutashgan 
yerida joylashgan va Y U N E S K O tarkibiga kiritilgan tarixiy shahar. 
M in o ralari, o ‘rta asrga oid y o ‘l va kichik ko‘chalari. Avliyo A nna 
cherkovi. Trakan etnografik va tarix muzeyi, Kaunas Rim — katolik 
cherkovi, muzeylari, K laypeda porti, muzeylari, Shaulyay avliyo 
P yotr va Pavl cherkovlari.
Estoniya. Poytaxti Tallin shahri. Davlat tuzum i — Respubiika. 
M aydoni - 45,1 ming kv. km ., aholisi - 2,5 m ln., tili - eston, 
dini — xristian.
Turizm i: Kichik qal’a va cherkovlari. Tarixiy «Tall Herman» 
m inorasi.
Boltiq b o ‘yi respublikalariga xos tarixiy, diniy, m adaniy, plyaj,
www.ziyouz.com kutubxonasi


soglom lashtirish turizmlari, m eh m onxonalari, xalqaro aero p o rtlari.
Rossiya. Poytaxti Moskva shahri. Iqlim i — asosan m o ‘tadil iqlim. 
D avlat tuzum i — Respublika. M ay d o n i — dunyodagi eng k atta 
m am lakat. Quruqlikdagi chegarasi — 22125,3 km , dengiz chegarasi
— 38807,5 km , aholisi — 145,3 m ln. kishi (2002-yil), tili — rus , 
dini — xristian, pul b ir lig i- rubl. Yirik shaharlari: M oskva, S a n k t- 
Peterburg, N ijniy Novgorod, N ovosibirsk, Sam ara, Y ekaterinburg. 
Milliy bayram lari: 12-iyun - S uverenitet haqida deklaratsiya q abul 
qilingan kun (1990-yil), 7-noyabr — kelishuv va inoqlik kuni (1996- 
yil), 12-dekabr - Rossiya K onstitutsiyasi kuni (1993-yil).
S a y y o h lik y o ‘n alish la ri v a tu r l a r i: 
M o sk v a 
K r e m li, 
Kolomenskdagi Vozneseniy cherkovi, Vasiliy Blajenniy ibodatxonasi, 
Orujeynaya palata, tosh ibodatxonalar, m usulm on masjidlari, M oskva 
m etropoliteni, Moskva daryosi ko‘prik lari, m uzeylari, P y o tr saroyi, 
Tretyakov galereyasi, cherkovlari, m onastirlari. Quyi N o v g o ro d , 
Tula, K olom na, Zaraysk, Sm olensk, Serpuxov krem llari. S an k t- 
P eterburgning dunyodagi go‘zal s h a h a rla rd a n biri h iso b lan ish i. 
P e tro p a v lo v sk q a l’asi m a jm u y i, D a v la t E rm ita ji. U m u m a n , 
Rossiyadagi tarixiy, diniy, m adaniy va d a m olish turizm i. R ojdestvo 
(Iso payg‘am barning tug‘ilganiga b ag ‘ishlangan xristianlar b ay ram i, 
m ilodning boshlanishi), pasxa bayram lari bilan bog‘liq sayr-sayohat, 
t a ’lim , sport-sog'lom lashtirish va y o sh lar tu rizm i, dengiz, d ary o
turizm i, shop tur, biznes tur, avtom obil turizm i. X alqaro aerop ortlar, 
zam onaviy m ehm onxonalar.
0 ‘z b e k isto n — R ossiya m u n o s a b a tla r i. S o h ib q iro n A m ir 
T em urning zarbalari ostida O ltin 0 ‘rda davlatining b arh am to p ish i 
va R ossiyaning ozod b o ‘lishi. 1464-yilda Rus davlati o ‘z elch isin i 
0 ‘rta O siyoga yuborishi. 1490-yilda S u lto n H u say n B o y q aro
elc h ilarin in g M oskvaga kelishi. K eyingi y illard a s a v d o -iq tiso d iy
alo q alarn in g rivojlanishi. O‘z b ek isto n R espublikasi P re z id e n ti I. 
A. K arim ovning 1999, 2001, 2 0 0 4 -yilIard agi R ossiyaga, R ossiya 
P rezid e n ti V. P u tin n in g 2000, 2 0 0 3 -y iliard ag i 0 ‘z b e k isto n g a
kelishi.
U kraina. Poytaxti Kiyev shahri. Iqlim i - m o 'tad il, k o n tin en tal 
iqlim. Davlat tuzum i - Respublika. M aydoni — 603,7 m ing kv. 
km ., aholisi — 48,4 mln. mln. kishi (20 02 -yil), tili — u krain, dini —
www.ziyouz.com kutubxonasi


xristian, pul birligi — grivna. Yirik shaharlari: Kiyev, Xarkov, 
O dessa, D nepropetrovsk, D onetsk, Zaporoje, Krivoy Rog, Lvov.
Turizmi: Yaltaning qora dengizdagi port va kurort shahri ekanligi. 
M ashhur Qrim (Yalta) va Odessa kurortlari, sanatoriylari, soborlari, 
to s h q a l’a si, s a ro y la r, k a to lik c h e rk o v la ri, ib o d a tx o n a la ri, 
haykaltaroshligi.
Kavkaz respublikalari turizm markazlari. Iqlim i - subtropik, 
m o ‘tadil iqlim.
A rm a n is to n . P o y ta x ti Y erevan sh ah ri. D av lat tu z u m i -
D em okratik Respublika. M aydoni - 29,8 m ing kv. km ., aholisi -
3,412 min. kishi (2002-yil), tili — arman, 
d in i 
— xristian - monofisiy, 
pul birligi - dram . Y irik shaharlari: Yerevan, G yum ri, V anadzor. 
M illiy bayram i - 2 4 -sen tab r - Mustaqillik kuni (1991-yil).
Turizmi: Tigranet shahri G arni qal’asi. Ripsime, Avan, Evartnots 
A xtam ar qasrlari, m onastirlari va cherkovlari.
G ruziya. Poytaxti Tbilisi shahri. Maydoni - 69,7 ming kv. km., 
a h o lisi 
- 541 lm in g kishi (2002-yil), tili — gruzin, dini - pravoslav, 
k a to lik , P ro testan t. 
M uhim shaharlari: Tbilisi, K utaisi, Suxumi, 
B atum i. Milliy bayram i — 26-m ay - M ustaqillik kuni (1991-yil).
Turizmi: Jvari, P ro m i, Oshki ehromlari, ibodatxonalari. Muxeti 
sobori, G elat m onastiri, D avid G areja g‘or-m onastiri. Suxumi va 
Batum idagi balneologik kurortlar.
Ozarbayjon. Poytaxti Boku shahri. Davlat tuzum i - Respublika. 
M aydoni - 86,6 m ing kv. km ., aholisi - 8,2 m ln. kishi (2002-yil), 
tili — ozarbayjon, dini — islom, pul birligi — m anat. Yirik shaharlari: 
Boku, Sumgait, M ingechaur, Ganja, Lenkoran, N axichevan.
Turizmi: Chirog‘ q al’a, Mingechaur ibodatxonasi, Shirvonshohlar 
saroyi, Tabrizdagi Z angori masjid.
M arkaziy Osiyo respublikalari turizm markazlari. Davlat tuzum i
— Respublika. Iqlimi — keskin kontinental, qurg ‘oqchil iqlim.
Tojikiston Respublikasi. Poytaxti D ushanbe shahri. M aydoni
— 143,1 ming kv. km ., aholisi - 6578,5 ming kishi (2002-yil), tili
— tojik, dini — islom , pul birligi — som oniy. Yirik shaharlari: 
D u s h a n b e , X o ‘j a n d , Q o ‘rg ‘o n te p a , K u lo b , X o ru g , N o ra k , 
Q ayroqqum . P anjakent shahristoni. Milliy bayram i - 9-sentabr -
M ustaqillik kuni (1991-yil).
www.ziyouz.com kutubxonasi


T urkm aniston Respublikasi. Poytaxti A shxobod shahri. M aydoni
— 488,1 m ing kv. km ., aholisi — 4,7 m in. kishi (2002-yi!), tili — 
turkm an, dini — islom, pul birligi — m a n at. M uhim shaharlari: 
Ashxobod, T urkm anobod, Toshhovuz, M ari, Turkm anboshi. M illiy 
bayram i - 2 7 -o k ta b r - M u staq illik k u n i (1 9 9 1 -y il). Q a d im
arxeologik yodgoriiklari, Sulton Sanjar, F axriddin Roziy, S u lto n
Takash m aqbaralari.
Qii*g‘iziston Respublikasi. Poytaxti Bishkek shahri. D av lattu zu m i
— suveren, u n itar davlat, Dem okratik Respublika. Maydoni - 199,9 
ming kv. k m ., aholisi - 5 mln. 12 m ing kishi (2002-yil), tili — 
qirg‘iz, dini — islom , pul birligi — som. M u h im shaharlari: Bishkek, 
0 ‘sh, Jalolobod, T o ‘qmoq, 0 ‘zgan. M illiy bayram i — 31-avgust — 
D avlat m ustaqilligi kuni (1991-yil). Jalo lo b o d balneologik k u ro rti, 
0 ‘sh, A rslonbob, Issiq ko‘l tu r bazalari.
Qozog‘iston Respublikasi. Poytaxti O sto n a shahri. Davlat tuzu m i
— boshqaruvning prezidentlik shaklidagi u n ita r davlat. M aydoni — 
2724,9 m ing kv. km ., aholisi — 15 m ln. kishi (2005-yil), tili — 
qozoq, dini — islom , pul birligi — ten g e. S hah arlari va tarix iy
yodgoriiklari: O lm a ota, Turkiston, C h im k en t, Jam bul, Q arag‘an d a, 
Sayram , 0 ‘tro r, A hm ad Yassaviy, T e m irla n o v k a bilan b o g ‘liq 
m anzilgohlar. B ulam ing turizm u ch u n ah am iy ati. Milliy b ayram i
— 1 6 -d e k a b r— M ustaqillik kuni (1991-yil).
Tayanch iboralar:
- T uristik qiziqish
- T uristik resurslar
- T u rizm obyektlari
- A kvatoriyalar
- G ‘o rlar, q al’a va qasrlar
N azorat va mulohaza savollari:

Download 6,79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   61




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish