Turakulov e

4.5.3. O’қuv jarayonini samarali boshқarish va tashkil etish asosiga

қurilgan pedagogik texnologiyalar

G.K.Selevko pedagogik texnologiyani rejalashtiriladigan natijalar bilan birga boshқariladigan tizim deb ta’riflaydi.
Texnologik jarayon tuzilmasini axborotlarning uch asosiy ҳarakat yo’nalishi bilan tavsiya etiladi.

Bu tuzilmada G.K.Selevko uch shaҳobchani belgilaydi:

1. 
   Asosiy shaҳobcha — mazmunning ҳarakati bo’lib, u axborotning manba (o’қituvchi)dan қabul қiluvchi (talaba)ga uzatish (o’қuvchilar e’tiboriga uzatish, o’қuv-bilish faoliyatiga raҳbarlik қilish, o’қuvchilar tomonidan bilimlarni idrok etish, o’zlashtirish va mustaҳkamlash). Unda axborotlarni қo’shimcha boshқarish manbalari — kitoblar, texnik vositalar, kompyuterlar va o’қuvchi tomonidan ularni mustaқil idrok etish (o’z-o’zini boshқarish jarayoni) muҳim ҳolat ҳisoblanadi.
   
2. 
   Boshқarishga ta’sir o’tkazish shaҳobchasi. U o’z ichiga rejalashtirishni (strategik va taktik), ta’limiy axborotlarning asosiy psixologik ҳarakati korreksiyasini қamrab oladi.
   
3. 
   Jarayonlar ҳaқidagi (қayta boғlanish, nazorat, baҳolash, қo’shimcha axborotlar shaҳobchasi) axborotlar o’қituvchidan o’қuvchiga uzatilish shaҳobchasi.
   

O’қuv jarayonining samaradorligi:

• 
  o’қuv axborotlari mazmunining eng maқbul tuzilmasi;
  
• 
  boshқarish samaradorligi va bilish faoliyatini tashkil etish;
  
• 
  axborotlarni o’zlashtirishda individual o’z-o’zini boshқarish imkoniyatlaridan foydalanish;
  
• 
  axborotlarni o’zlashtirishning samarali nazoratini tashkil etishga boғliқ.
  

Tayanch sxemalar izoҳidan foydalangan ҳolda istiқbolli o’қitishni boshқarish S.N.Lisenkova texnologiyasi. Bu texnologiya asosida қuyidagilar yotadi:

• 
  ҳamkorlik pedagogikasiga bo’lgan shaxsiy yondashuv;
  
• 
  o’zlashtirish (muvaffaқiyat) - o’қitish jarayonida bolalar rivojlanishining eng muҳim sharti;
  
• 
  sinfdagi fayz: xayrixoҳlik, o’zaro yordam;
  
• 
  xatolaridan ogoҳ қilish, lekin xatolar ustida ishlash emas;
  
• 
  o’қuv materialining ketma-ketligi, izchilligi;
  
• 
  vazifaning ҳar bir o’қuvchiga қulayligi va ularga aloҳida-aloҳida bo’lib berilishi;
  
• 
  asta-sekin to’liқ mustaқillikka o’tish;
  
• 
  bilaғon o’қuvchi vositasida bilmaydigan o’қuvchilarni o’қitish.