Тупроқшунослик олий ў қ ув юртлариаро илмий-услубий бирлаш

формация коэф ф ициенти катта бўлганлиги сабабли тупроқ шўрлана
олмайди, натижада бу ерларда тақирланиш жараёни тезлашиб,
тақирлар ва тақирли тупроқлар ҳосил бўлади.
Тупроқ эритмаси дельталарда ж уда кўп мивдорда хлорид-
лардан ташкил топган бўлади. Бундан ташқари йил ф аслларида тез-
тез ўзгариб туради. Ш унинг учун ҳар қайси дарё дельтасидаги ту з­
ларнинг сифати ва мивдори бир бирига ўхш амайди. М исол учун,
Сирдарё дельталарида кўпроқ хлоридли-сульфатли шўрланиш типи
м авж уд бўлса, 
Амударё дельталарида кучсиз шўрланган туп-
роқларда хлоридли-сульфатли ва кучли шўрланган ерларда эса
сульф атли-хлоридли, ҳаттоки хлоридли шўрланиш типи мавжуд.
Бундан тацщари дарё дельталари тупроқларини.нг шўрлани-
шига денгизлардан эсадиган шамоллар ҳам катта таъсир кўрсатади.
Бунга мисол қилиб, биз юқоридаги бобларда келтирганмиздек,
Орол денгизининг қуриган майдонидан ҳар йили шамол орқали
олиб кегадиган тузларнинг мивдори 20-40 тоннани ташкил қили-
шининг ўзидаёқ бу ерларда қанчалик дараж ада тупроқларнинг шўр-
ланишини билиб олсақ бўлади.

---

Тупроқларнинг тузли режими деганимизда тупроқ қатлам-
ларида тузларнинг тўпланиши ва унинг профилларидан чиқиб ке-
тишини туш унамиз. Тупроқ туз режимини икки циклга бўлиш имиз
мумкин:
1
) Йиллик давр - бунда тупроқ қатламларидаги тузларнинг
мавсумда гидрогеологик, режимга боғлиқ равишда йил давомида
ўзгаришига айтилади.
2) Кўп йиллик давр - бунда иқлимий шароитга ва туп-
роқнинг гидрогеологик режимига боглиқ равишда тузларнинг йил­
лар давомида ўзгаришига айтилади. М исол учун иқлимий ш ароити-
ни ўзгариши билан тупроқ ва унинг қатламидаги намлик ўзгара