Tuproq
I.
Tuproq Yer qatlamining o‘simlik rizq olib o‘sadigan ustki qatlamidir.Bu shunchaki
qatlam emas, balki odamning ongli mehnati-kavlashi, chopishi, xaydashi, egat olishi va
sug‘orishi natijasida sochuluvchan holga kelgan yer qatlamidir.Ota-bobolarning, ya’ni
ajdotlarning xoki qo‘shilgan va orom olayotgan, bizlarning kindik qonimiz to‘kilgan
zamin tuproqdir.Shuning uchun ham Tuproq muqaddas hisoblanadi.
II.
Xalqimizda bu dargohda falonchining xoki-turobi yotibdi, palonchining tuprog‘i
shuyerdan olingan, degan iboralar bejiz aytilmagan, bularning birinchisi dafnni anglatsa,
ikkinchisi tug‘ilmoqni bildiradi.
III.
Sayyoramizdagi turli o‘lkalarda tuproq qatlamlari turli darajadadir, aytish
mumkunki, yeri bor-u tuprog‘i yo‘q, ilgari bo‘lgan bo‘lsa-da, tabiy o‘zgarishlar natijasida
tuprog‘i yo‘qolib ketgan joylar mavjud.
Birinchi savol
:Birinchi ustunda matndan ajratib berilgan so‘zlar keltirilgan.Ikkinchi
ustundan shu so‘zlarga sinonim bo‘lib kela oladigan birliklarni aniqlang va yuqoridagi
tegishli doiralarni bo‘yang.
o‘sadigan
bekorga
bejiz
har xil
turli
rivojlanadigan
ilgarilari
sochiluvchan
avvallari
Ikkinchi savol
:
Ota-bobolarimizning ,ya’ni ajdodlarning xoki qo‘shilgan va orom
olayotgan,bizlarning kindik qonimiz to‘kilgan zamin tuproqdir.
Ushbu gap
tarkibidagi qaratqich kelishigini olgan sodda so‘zlar qaysi so‘z turkumlariga
oidligini aniqlang va yuqoridagi tegishli doiralarni bo‘yang(ikkita javob to‘g‘ri).
ot
sifat
son
olmosh
ravish
Uchinchi savol
:Berilgan fikrlarni matn asosida to‘g‘ri yoki noto‘g‘ri ekanligini tegishli
ustunda ko‘rsating va yuqoridagi tegishli doiralarni bo‘yang.
T|r Tushunchalar
To‘g‘ri(A)
Noto‘g‘ri(B)
1.
Tuproq muqaddas hisoblanadi
2.
Tuproq Yer qatlamining o‘simlik rizq olib o‘sadigan
ustki qatlamidir.
3.
Ota-bobolarning ,ya’ni ajdodlarning xoki qo‘shilgan
va orom olayotgan zamin tuproqdir.
4.
Sayyoramizning barcha hududlaridagi tuproqning
tarkibi bir xil.
5.
Bizning kindik qonimiz to‘kilgan zamin tuproqdir.
To‘rtinchi savol
:Matnda qaysi turdosh so‘zlarda imlo xato mavjud?(avval so‘zning
xato variantini, so‘ng ra shu so‘zning to‘g‘ri yozilishini ko‘rsating.Namuna sifatida
matndan so‘z keltirildi.Matnda 6ta imlo xatoli so‘z yozilgan bo‘lib, bu atoqli otlar
imlosiga tegishli emas.)
kovlashi
kavlashi
Beshinchi savol:
Matndagi xalqimiz tomonidan aytilgan iborani keltiring.Bu iboralar
qanday tushunchalarni anglatadi?(10-15 ta so‘z)
Do'stlaringiz bilan baham: |