Tuproq unumdorligini oshirishda biotexnologiya reja

Hozirgi paytda О‘zbekistonda ishlab chiqarilayotgan mikrobli preparatlar

• Azotobakter mikroorganizmlar assotsiatsiyasi yoki tuganak bakteriyalar faqatgina havodagi azotni yutibgina qolmasdan, о‘zlaridan о‘simlikni о‘sishi va rivojlanishi uchun zarur bо‘lgan bir qator FFM ishlab chiqaradilar. Bir sharoitda mikroorganizmning faoliyati ikkinchi darajali bо‘lsa, boshqa sharoitda asosiy bо‘lishi mumkin.
• Bakterial preparatlar о‘simliklarni ba’zi bir kasalliklardan saqlashlari ham kuzatilgan. L.M.Dorosinskiy va A.A.Morgolarni fikricha, tuganak bakteriyalar g‘о‘zani vilt bilan kasallanishini oldini oladi. YE.N.Mishustinnnng yozishicha, azotobakterlarni ba’zi bir turlari fungistatik xususiyatga ega bо‘lgan moddalar sintez qiladi.
• Fosfobakterin kungaboqar va zig‘irni ba’zi bir kasalliklardan saqlaydi. Kо‘p yillik tajribalar shuni kо‘rsatadiki, mikrobli preparatlar hosildorlikni oshirishga xizmat qilsalarda, ular na organik va na mineral о‘g‘itlarni о‘rnini tо‘lig‘icha bosa olmaydilar. Faqatgina organik, mineral о‘g‘itlar va bakterial preparatlardan tо‘g‘ri foydalanilgandagina serhosil va sifatli mahsulot yetishtirish mumkin bо‘ladi.

Hozirgi paytda О‘zbekistonda ishlab chiqarilayotgan mikrobli preparatlar

• Shu bilan bir qatorda, ba’zi paytlarda bakterial preparatlar faqat foyda keltirmasdan, hatto zarar ham keltirishi mumkin. Bu faqatgina yoki preparatning sifati buzilganligi yoki qо‘llash usullariga rioya qilinmaganligidan bо‘lishi mumkin. Salbiy ta’sirlar bо‘lmasligi uchun tayyorlangan preparatning sifatiga e’tibor berish, zarur bо‘lgan sharoitda esa tuproq holati, uning tarkibi, о‘simlikni о‘sish fazasi va boshqa bir qator faktorlarga diqqatni bergan holda, biopreparatlarni ishlatish vaqti, meyori, agrotexnikasiga e’tibor qilishga tо‘g‘ri keladi.
• Chet eldan keltirilgan biopreparatlarni о‘ziga yarasha kamchiliklari borligi tо‘g‘risida yuqorida aytib о‘tilgan edi. 1997 yildan boshlab О‘zFA Mikrobiologiya institutida soya о‘simligiga spetsifik bо‘lgan biopreparat "mikrobli о‘g‘it" nomi bilan chiqarila boshlandi. Dastlabki sinovlar preparat ta’sirida soyaning dukkaklar hosil qilishi ancha oshib, hosildorligi kо‘tarilgani haqida dalolat berib turibdi.

Xulosalar

Xulosa qilib aytadigan bo‘lsak, qanday yo‘llar bilan bo‘lmasin tuproqning unumdorligini oshirishda mikroorganizmlar faoliyatidan foydalanish o‘simliklar o‘sish-rivojlanishini yaxshilashga va ko‘p hosil olishga imkoniyat tug‘dirar ekan.