Tuproq unumdorligini oshirishda biotexnologiya reja

Almashlab ekishning mikrobiologik asoslari

• Shuning uchun almashlab ekishda har xil usullar qo‘llaniladi. Almashlab ekishda dukkaklilardan foydalanish, ularni keyingi, ekilgan o‘simliklarga ijobiy ta’sir etishligini ko‘rsatgan, chunki tuproqda qolgan mikroorganizmlar keyingi o‘simlik uchun ham moddalarni o‘zlashtirib berish qobiliyatini yo‘qotmagan. Dukkakdoshlar tuproqni azotga boyitishini azotfiksatsiya jarayonidan bilasiz. Dukkakdoshlar boshqa yana ba’zi o‘t o‘simliklari ildizi va barglarida ham azot o‘zlash-

tiruvchi mikroorganizmlar mavjud bo‘lib, bulardan ham dehqonchilikda foydalanish mumkin.

Organik o‘git tayyorlashdagi mikrobiologik jarayonlar

• Tuproq unumdorlishigi oshirishda atrof-muhit tozaligini organik o‘gitlarni tuproqqa kiritish ahamiyati kattadir. Ammo go‘ng tarkibidagi foydali elementlarni ko‘p yo‘qotmaslik choralarini ham ko‘rish lozim. Organik o‘gitlarga go‘ng, kompost, shahar chiqindilari kirib tarkibida 20-24% organik modda, azot, fosfor, kaliy va suv mavjud bo‘ladi. Go‘ngni saqlash D.P.Pryanishnikov tavsiyasi bo‘yicha.
• 1. Hayvonlar tagida;
• 2. Chirtish churuqchalarida;
• 3. «Sovuq» go‘ng tayyorlash go‘ng saqlash joylarida darhol zichlash yo‘li bilan;
• 4. «Issiq» go‘ng tayyorlash uni govak holda havo chiritib, kam-kamdan zichlab berish bilan amalga oshiriladi.

Organik o‘git tayyorlashdagi mikrobiologik jarayonlar

• «Sovuq» go‘ngni betonlangan maxsus chuqurlarda (suyuq massa oqib ketadigan quduqchalari mavjud bo‘lgan) zichlab saqlanadi. Bunda mikrobiologik jarayonlar 30-40oS atrofida boradi.
• «Issiq» go‘ng tayyorlash zichlanmagan 1 metr qalinlikda go‘ngni saqlab 3-4 kundan keyin uni zichlab, yana ustiga zichlanmagan go‘ng tashlab berish natijasida amalga oshiriladi. Zichlanmagan qavatda mikrobiologik jarayon 60-70oS da boradi. Go‘ngda ammonifikatorlar, nitrifikatlar va turli xildagi mezofil mikroorganizmlar mavjud bo‘ladilar. Go‘ngni, somon va xozonrezgilik, paytda tushgan barglar bilan aralashtirib, azot, fosfor qo‘shib tayyorlangan kompost unumdorlikni yanada oshiradi.