Tumanlardagi vatanparvarlik va jasorat namunalarini aks ettiruvchi muzey

Al Hakim at-Termiz maqbarasi xususida
Musulmonlar uchun muqaddas bo‘lgan Al Hakim at-Termiziy maqbarasi meʼmoriy yodgorlik bo‘lib, qadimgi Termiz shahrining chekkasida joylashgan. Maqbarada buyuk islom arbobi, turli falsafiy va diniy asarlar muallifi, darveshlar jamoasining yaratuvchisi Abu Abdulloh ibn Hasan ibn Bashir al-Hakimiy at-Termiziy maqbarada dafn etilgan. U xalq orasida Termiz-ota deb ham nomlanadi. Afsonaga ko‘ra, o‘n yoshida unga vahiy kelib, bir qariya unga bilim bergan. Vaqt o‘tishi bilan u shuhrat qozondi, lekin ota-onasining uyida kamtarona yashashni davom ettirdi. Hakim at-Termiziy shahid sifatida vafot etdi – qarilik chog‘ida shaharga bostirib kirgan dushmanlar uni boshidan judo qildilar (IX asr oxiri). Afsonaga ko‘ra, Chingizxon ushbu noyob durdonadan hayratda qolgan, o‘z qo‘shiniga yodgorlikka zarar bermaslikni buyurgan, chunki u bu binoni odamlar emas, balki xudolar yaratgan deb ishongan.
Fayoztepa, Qoratepa, Chingiztepa tarixiy yodgorliklari
Fayoztepa —milodiy I—VII asrlarga oid buddaviylik monastiri (vixara). Termiz shahri yaqinidagi Eski Termiz shahar xarobalarining shimoli-gʻarbida, Qoratepa buddaviylik inshootlari majmuidan 1 km shimoli-sharqda, Termiz tumanining Muhammad Hakim Termiziy mahallasida joylashgan. Fayoztepaning ochilishi 1968-yilning bahorida choʻpon Absad Beknayev tomonidan mergeliy ohaktoshidan ishlangan budda sanamini koʻchma qum ustidan topib, Termiz oʻlkashunoslik muzeyiga topshirishidan boshlandi. Yodgorlik 1968—1976 yillarda arxeolog L. I. Albaum, 2004—2006-yillarda arxeolog T. Annayev boshchiligida toʻliq qazib ochilgan va ilmiy oʻrganilgan.
Qoratepa — budda gʻor ibodatxonalar majmuasi (milodiy 1—3-asrlar). Eski Termizning shim.-sharqiy qismida joylashgan. Dastlab 1926—28 yillarda Moskvadagi Sharq xalq lari madaniyati davlat muzeyi ekspeditsiyasi ochgan. 1937 yilda M.Ye.Masson va Ye.G.Pchelina tekshirgan.
Zo‘rmola Termiz minorasi yodgorliklari