Tuban o‘simliklar

Parasaksual jarayon. Ko‘p yadroli vegetativ hujayralarda gaploid yadro ba’zan qo‘shilib diploid yadroni hosil qiladi. Bu holat juda kam ro‘y beradi. Geterokorioz hujayralarda yadrolar qo‘shilsa, geteroalellarning biror joyida geterozigota diploid yadro hosil bo‘ladi. U sporaga o‘tishi, natijada diploid geterozigotalar yuzaga keladi. Mitozlar natijasida diploid yadro gaploidga xromosoma-larning bir to‘plamini yo‘qotishi yoki boshqa holatlar sababi bilan gaploid holatga qaytishi mumkin.
Har ikkala jarayon ota ona genlardagi o‘zgarishlar bilan shu boisdan fenotipdaligida ham sodir bo‘ladi. Jinssiz jarayonsiz genlarda ro‘y beradigan o‘zgarishlarga paraseksual jarayon deyiladi.
YAdrodagi davra. Zamburug‘lar kabi ularning hayotiy davrasi ham turli-tuman. Asosiylari quyidagilar:
1. Jinssiz davra. Bu jinsiy ko‘payishni yo‘qotgan katta guruh takomillashmagan zamburug‘lar uchun xos. Ularning yadrosi mustasnosiz mitotik tarzda ro‘y berganligi tufayli yadrolarning karraliligi aniqlanmagan.
2. Gaploid davra. Vegetativ tallomda yadro gaploid. Diploid yadro tinim davrini o‘taganidan keyin meyoz bolinadi. Bu holat zigomitsetlar, hitridiomitsetlarning ko‘pchiligiga xos.
3. CHeklangan dikorionli gaploid davra. Gametangiylar yoki gametalar qo‘shilgandan keyin, ikkala ota-onadan olgan yadroda qo‘shaloqlanish keyin yadrolari bir davrda qo‘shilishi ro‘y beradi. Bundan keyin yadrolar qo‘shiladi, tinim davrini o‘tamay meyoz bo‘linadi. Hosil bo‘lgan meyosporolar unishidan yangi tallom yuzaga keladi. Askomitsetlarning ko‘pchiligida shunday.
4. Gaploid-dikarion davra. Bunday davra yuqoridagiga o‘xshash, biroq dikariontli davri uzoqligidan davrada dominantlik qiladi (ba’zi diomitsetlarni ko‘pchiligida).
5. Diploid- gaploid davra. Zamburug‘lardagi izomorf davra suv o‘tlaridan farqlanib suv muhitidagi xitridiomitsetlarda tavsiflangan.
6. Diploid davra. Vegetativ tallom diploid, gametangiylar yoki gametalar shakllangandan so‘ng meyoz ro‘y beradi.Bu davra oomitsetlar va xaltachali achitqilarning ayrimlariga xos.