Tuban o‘simliklar

Mukor – Mucor.
1-Sporangiylari; 2-mukorni rivojlanishi.



A bsidiya-Absidia turkumida sporangiy mitselliyning egik joyida hosil bo‘ladi. Sporangiylari noksimon. Bu turkumning ayrim turlarida zigogamiyada ishtirok etayotgan gifalarning uchini o‘lchamlari turlicha bo‘ladi. Bu turkum zamburug‘larini orasida odamlarda A.corymbifera bronxomikozni qo‘zg‘atadi. A.septata odamlarda o‘pka mikozini qo‘zg‘atadi, ba’zi o‘rta quloqda ham bo‘ladi.

Phycomyces. Etilgan zoosporasi.

Fikomitses- Phycomyces turkumining zamburug‘lari xayvonlarning tezagida rivojlanadi, sporan-giy va sporalari Mucor tur-kumining turidagiga o‘x-shaydi. Bunda sporangiy bandi 20 smgacha uzun, undagi sporalarning soni 70 – 80 minggacha boradi. Zigosporalari mitselliy ipagi bilan o‘raladi. Bu turkumdan Phycomyces blakesleeanus turi genetik tadqiqotlarda keng qo‘llaniladi.
Filobolus – Phylobolus turkumining turlari uy hayvonlarining tezagida rivojlanadi. Bemalol ko‘rsa bo‘ladigan sporangiybandlari shishgan hujayra – trofotsistlardan yuzaga keladi.
Sporangiylarida katta bosim yuzaga keladi, uni ta’siridan spo-rangiy halqa ko‘rinishidan yirtiq hosil bo‘lishi bilan uni 1,8 balandlikgacha 3,5 m uzoqlikgacha otiladi. Sporalar o‘tlar ustiga tushsa uni istemol qilgan chorva mollarini xazm kanalida spora parchalanmaydi.

Phylobolus. Etilgan sporangiybandli filobolus.

Bu zamburug‘ chorva mollari-ning nafas yo‘lida yashaydigan uni o‘limiga sabab bo‘ladigan Dictyocaulus vivipo-res nematodasining tashuvchisi bo‘lib xizmat qiladi. Bu yumaloq chuval-changning qurti zamburug‘ning sporan-giybandigacha chiqib oladi u bilan “sayoxatga” chiqadi.
Tamnidium – Thanidiun va Xetokladium - CHaetoladium turkumlaridan tamnidium ot tezagida rivojlanadiganida ancha uzun sporangiyband uni oxirida sporangiy hosil bo‘ladi. Sporangiybandda ancha tarmoqlangan o‘simtalar bo‘lib ularning har birini oxirida 4-10 ta sporasi bo‘lgan sporangiolalar bo‘ladi. Bu sporangiolalardagi sporalarning soni bittagacha kamayishi mumkin.
Chaetocladium turkumining turlari mukor zamburug‘larining boshqa turlarida tekinxo‘rlik qiladi. Ularning sporangiolalari birsporali.
Tekinxo‘r zamburug‘ yaqinidagi xo‘jayinning gifalari unga tomon o‘sadi, tarmoqlanadi. Tekinxo‘r gifasini uchi xo‘jayinga teshigidan keyin to‘siq bilan ajraladi. Bu hujayraga xo‘jayin gifani borlig‘i o‘tadi ya’ni so‘riboluvchi hujayra hosil bo‘ladi.