Tt va kt fakulteti Dasturiy Injinering 651-20 guruh Talabasi Numanov Azizullo

1-rol 2-ro	l … N rol
1-foydalanuvchi huquqlari	X	X	X	X
2-foydalanuvchi huquqlari	X	X		X
3-foydalanuvchi huquqlari	X
…	X	X
N-foydalanuvchi huquqlari	X			X

4. 
   
5. 
   7-AMALIY MASHG’ULOT
   

Mavzu: Foydalanuvchilarni tahlil qilish usullari.
Nazariy qism.
Foydalanuvchiga yo'naltirilgan dizayn dasturiy mahsulot yo'naltirilgan auditoriyani o'rganishni o'z ichiga oladi. Ushbu tadqiqot davomida axborot tizimining potentsial foydalanuvchilarining ehtiyojlari, istaklari, imkoniyatlari va afzalliklarini aniqlash uchun turli usullardan foydalaniladi.
Usullar. Foydalanuvchi interfeysini rivojlantirishning turli bosqichlarida va umuman foydalanishga yaroqlilik intizomida qo'llanilgan ba'zi (biron-bir darajada) usullarni ko'rib chiqamiz.
Shaxsiylashtirish. Ushbu usul turli guruhlarga mansub potentsial foydalanuvchilarning batafsil tipik profillarini tuzishni o'z ichiga oladi. Profilni tahlil qilish foydalanuvchilarning maqsadlari, ehtiyojlari, ehtiyojlari, afzalliklari va umidlari kabi xulq-atvor jihatlarini modellashtirishga imkon beradi. Bu mahsulot imkoniyatlari, ularning vizual taqdimoti va o'zaro ta'sir usullari bilan bog'liq qarorlarni qabul qilishda foydali bo'ladi.
Kontekstni tahlil qilish. Foydalanish kontekstini tahlil qilish ma'lum bir vazifani bajarish jarayonida foydalanuvchilar aniq nima bilan shug'ullanishi va uni qanday muhitda bajarishi haqida mavjud bo'lgan barcha ma'lumotlarni to'plashdan iborat. Bu interfeysni ishlab chiqishni foydalanuvchilarning tizim komponentlari bilan ishlash uslubiga eng mos keladigan tarzda yo'naltirishga imkon beradi. Tahlil natijalari foydalanish holatlarini (Use Case-ni ) tuzish uchun asos bo`ladi.
Foydalanish stsenariylari (Use Cases). Ssenariylar ma'lum bir sharoitda ishlab chiqarish muammolarini hal qilishda foydalanuvchi xatti-harakatlarini tavsiflaydi. Ular loyihalash uchun boshlang'ich nuqta sifatida foydalanish holatlarini taqdim etadi va shuningdek, qulaylik sinovlari uchun asos yaratadi.
Amaliy qism.
Foydalanuvchi interfeysini tayyorlash uchun juda ko`plab foydali dasturlar mavjud, ularni misol qilib: moqups, GUI machine, pencil project, Uxsort va Figma kabi dasturlarni misol qilishimiz mumkin.
Quyida Figma yordamida yaratilgan instagram dasturi kloni uchun yaratilgan «Discover» dasturi prototipini ko`ramiz:
1-rasm. OK ijtimoiy trmog’ining avtorizatsiya so`rash qismi. Bu yerda kiruvchiga 2 ta harakat taklif etiladi: o`zining mavjud akkauntiga kirish yoki ro`yhatdan o`tish.

Buyerda

1. 
   Ok akkauntiga kirish .
   
2. 
   Ok da yangi akkaunt yaratish (Ro’yxatdan o’tish).
   
3. 
   Ijtimoiy tarmoqlar yoki email orqali tez ro’yxatdan o’tish.
   

2-rasm. Bu yerda kirgan mehmon 1-rasmdagi oynada joylashgan Ro`yxatdan o`tish tugmasini bosdi va tanlangan oynaga o`tdi. Quyida uning rasmi

Bu yerdaga maydonlarni to’ldirgandan so’ng keyingisiga o’tish tugmasini bosish orqali shartlarga roziligini bildiradi.
3-rasm. Bu yerdagi 1-rasmdagi kirish tugmasi bosilishi natijasida ochiluvchi oyna keltirilgan.

Bu rasmda esa 3-rasmdagi ekranni yuqoriga harakatlantirganida hosil bo`ladigan «foydalanuvchi tasmasi» tasvirlangan.


4-rasm. 3-rasmdagi qidiruv tugmasi bosilganida ochiluvchi «Qidiruv» oynasi tasvirlangan:

Bu esa «qidiruv natijasi» nomli sahifa. Bu oynada qidiruv natijasi tasvirlanadi:

5-rasm. Bu esa «Xabarlar» ya`ni «Chats» nomli bo`lim, bu oynada foydalanuvchilar o`zlarining barcha yozishmalarini ko`rishi mumkin.



Xulosa.

Bosiladigan elementlar (tugmalar, linklar) foydalnuvchilarga tushunarli va ularni to`g`ri tanlashlari uchun yetarlicha katta bo`lishi kerak. Dizaynda bunday elementlar foydalanuvchilar uchun oson topiladigan joylarga joylanishi kerak.