Turizm marketingi

“Turizm marketingi” fanidan oraliq nazorat savollari

Variant-1

1. Turistik motivlar (dalillar) haqida toliq ma’lumot bering.

Iste‘molchilar xatti-harakatini, manbalari, unga undaydigan sabablarni, bu

hodisa dalillarini aniqlamasdan o‗rganish mumkin emas. Shaxs faolligi, eng qulay

darajada tashkil qilingan va maqsadga yo‗naltirilgan paytda o‗zining eng yuqori

samaradorligiga erishadi. Bu dalillarning ketma-ketligi bilan ta‘minlanadi.

Insonning ruhiy holatini aniqlaydigan tizimni tashkil qiluvchi sifat bo‗lgan

yo‗nalish uning didini, tavsifini, xulqiy xususiyatlarini aniqlaydi.Dalillar, bu —

o‗zida xulqni mujassamlashtiradigan harakatlarning qandaydir ketma-ketligini

ifodalovchi istaklar, orzular, xohishlar yoki fahmlar. Dalillarning farqlovchi

belgisi, bu — ularning maqsadga yo‗naltirganligi. Harakatni maqsadga

muvofiqlashtirish uchun kishi unga nima kerakligini, nima yetishmaganligini

tushunishi lozim.

Inson xulqi dalillar sanoqsizligi bilan aniqlanadi. Hozirgi paytda ularni

o‗rganishga bo‗lgan qiziqish oshgan, xulq dalillarga odamlarning ehtiyojlari bir xil,

deb qaralmoqda.

Ehtiyoj — jon egasi, inson shaxsi, ijtimoiy guruh yoki butun jamiyat hayot

faolligi va rivojlanishini bir maromda ushlash uchun ob‘ektiv zaruratga bo‗lgan

talab. Bozorda ehtiyojlar to‗lov qobiliyatiga ega bo‗lgan talabda ifodalanadi.

Salohiyatli mijozlar ehtiyojlari va ulardan oladigan afzalliklar ma‘lum bo‗lgan

paytdan boshlab, ularning bugun va kelajakdagi xulqini tushuntirib beradigan

imkoniyat

vujudga

keladi.

Masalan,

yangilangan

turistik

mahsulotni

joylashtirishda marketing bo‗yicha mutaxassis o‗z oldiga quyidagi, eng muhim

bo‗lgan bir qator savollarni qo‗yadi:



mahsulotlarning qaysi tavsiflari o‗zgarishi kerak?



qanday yangi reklama va sotish tadbirlari zarur bo‗ladi?



mahsulotning qanday afzalliklari reklamada o‗z aksini topishi kerak va uni

qanday ketma-ketlikda ifodalash kerak?

Marketing tadqiqotlar yordamida mijozda u yoki bu sotuvni amalga oshirish

xohishini uyg‗otish uchun juda muhim bo‗ladi. Buning uchun quyidagilarni bilish

zarur bo‗ladi:



turistik taklif qanday qabul etiladi;



u qanday ehtiyojlarni qondiradi;



qanday omillar talab rivojlanishini rag‗batlantiradi yoki aksincha,

susaytiradi;



u yoki bu xizmatlarni sotish nuqtai nazaridan mijozlar xulqi qanday

bo‗lmoqda;



turizm sohasi yutuqlariga nisbatan mijozlarning fikrlari qanday.

Demak, iste‘molchilar xulqi dalillarning muammolari sinchiklab o‗rganilishi

lozim. Chunki bunday tadqiqotlar bozor talablariga mos holda javob beruvchi

turistik mahsulotlarni aniqlashga imkon beradi. Ayni Shu vaqtning o‗zida

dalillashtirish jarayoni juda murakkab va bir xil bo‗lmasligini hisobga olish kerak

bo‗ladi. Dalillashtirish nazariyalari juda ko‗p. Ulardan eng asosiylarini ko‗rib

chiqamiz.

Z.Freydning dalillashtirish nazariyasi inson xulqini shakllantiradigan, ammo

ayrim paytlarda buni o‗zi ham anglamaydigan ma‘lum psixologik kuchlar ta‘sirini

tan olishga asoslangan. Buni ichki va tashqi tavsifiga ega bo‗lgan xilma-xil

rag‗batlarning insonga bo‗lgan ta‘siri sifatida ifodalash mumkin. Bu nazariya

marketing uchun muhim, chunki insonni iste‘molchi sifatida iztirobga soladigan

ziddiyatli xohishlari jamiyatga mos keladigan usullar bilan qondirilgan bo‗lishi

kerak.