Tranzistorning sinusoidal generator sifatida qo’llanilishi Tajriba maqsadi

Vin ko’prikli RC - avtogenerator
Agarda kuchaytirgich kirish signal fazasini 2 ga o’zgartirsa( masalan, juft sonli kaskadlarga ega bo’luvchi kuchaytirgich) , unga musbat teskari aloqani kiritilishi maxsus faza siljuvchi zanjirsiz tebranishlarni generasiyalash imkonini beradi. Talab darajasidagi tebranish chastotasini ajratib olish uchun, chiqish kuchlanishida bunday generatorning teskari aloqa zanjiriga chastota – tanlovchan xususiyatga ega bo’lgan to’rtqutblik ulanadi. Bitta o’ramdan tashkil topgan Bin ko’prikli to’rtqutbli sxemasi 4 - rasmda berilgan.

4 – rasm.chastota – tanlovchan to’rtqutblikni prinsipial sxemasi.
3.Ish bo’yicha qisqacha ma’lumotlar.
Vin ko’prigi asosida yig’ilgan tranzistorli zanjir sinusoidal signal hosil qiladi. Vin ko’prigi asosidagi zanjir tashkil qiluvchilari parametrlari tebranish chastotasini belgilaydi. Zanjirning bu qismi ketma-ket va parallel ulangan kondensator va qarshiliklardan iborat bo’ladi. Bu ikki RC zanjir qismlari esa o’zaro ketma-ket ulangan va odatda ulardagi R va C qiymatlari bir xil tanlanadi. Chastota oralig’I esa quyidagi ifoda bilan aniqlanadi:
(1)
Vin ko’prigi kuchaytirgich zanjiri bilan teskari bog’lanishga ega bo’lgani uchun fazalar farqi  = 0 ° bo’lsa chiqish chastotasi turg’un bo’ladi. Tebranish chastotasini R qarshilik qiymati yoki C kondensator sig’imini o’zgartirib tanlash mumkin.


3.2. Kerakli asbob-uskunalar

1 Rastrli panel DIN A4	576 74
10 ta qisqa ulagichlar to’plami	501 48
Tranzistor BC 140, NPN	578 76
Rezistor 1 kOm, 1.4 W, 5 %	577 44
Rezistor 10 kOm, 0.5 W	577 56
2 Rezistor 15 kOm, 0.5 W	577 58
2 Rezistor 47 kOm, 0.5 W	577 64
2 Rezistor 100 kOm, 0.5 W, 1 %	577 68
2 Переменный rezistor 4.7 kOm, 1 W	577 81
2 Kondensator 100 pF, 630 V, 20 %	578 22
2 Kondensator 220 pF, 160 V, 20 %	578 23
2 Kondensator 1 mkF, 100 V, 20 %	578 35
2 Kondensator 4,7mkF, 63 V, 20 %	578 16
1 Ta’minlash manbai DC 0...+/- 15 V	521 45
Ikki kanalli ossilograf 303	575 211
Ekranlangan kabel BNC/4 mm	575 24
1 Multimetr LDanalog 20	531 120
Ulash kabellari, 0,25 mm^2, 50 sm, qora	501 28
Juft kabel, 50 sm, qizil va ko’k	501 45

5-rasm

• 
  Rasmga qarab zanjirni yig’ing. Dastlab, Win ko’prigi uchun qarshilikni R = 47 kOm va kondensatorni C= 100 pF qilib tanlang.
  
• 
  Hali Win ko’prigiga teskari bog’lanish zanjirini ulaman.
  
• 
  Ta’minlash manbaini ulang va kuchlanishni 15 V qilib o’rnating.