Transportda ortish-tushirish ishlarini tashkil etish

3.13-rasm. Uzluksiz xarakatlanuvchi mexanik yuklagichlar:
a-vintli ta’minlagichli elevator-konveyerli yuklagich: 1-tasmali konveyer; 2-zanjirli kovshli elevator; 3-
vintli ta’minlagich. b-rotor kovshli yuklagich: 1 -yuklovchi konveyer; 2-kabul kiluvchi tasmali konveyer;
3-rotor kovshli g‘ildirak. d-kirg‘ichli konveyer ta’minlagichli yuklagich: 1-yuklovchi tasmali konveyer;
2-ko‘taruvchi strela; 3-kirg‘ichli konveyer.
Kabul kiluvchi konveyerning unumdorligi Q
qq
va yuklovchi tasmali
konveyerning unumdorligi Q
yu
rotor-kovshli g‘ildirak unumdorligi Q
r
dan kam
bo‘lmasligi kerak, ya’ni Q
yu
> Q
qq
> Q
r
, aks xolda mashinaning uzluksiz ishlashi
ta’minlanmaydi, ya’ni rotor-kovshli g‘ildirak uzatgan yukni kabul kiluvchi va
yuklovchi tasmali konveyer o‘z vaktida tashib keta olmaydi.
Don-dun yuklarni ortish uchun kirg‘ichli konveyer ta’minlagichli
yuklagichlar (3.13-rasm, d) keng ko‘llaniladi. Ta’minlagich-kirg‘ichli konveyer (3)
ko‘taruvchi strela (2) ga montaj kilingan. Ish paytida ko‘taruvchi strela yuk uyumi
ustiga tashlanadi (yotkaziladi) va konveyer tasmasiga maxkamlangan kirg‘ichlar
yukni sudrab, yuklovchi tasmali konveyer (1) ga eltib beradi. Mashina bir joydan
ko‘zg‘almasdan kirg‘ichli konveyer (ta’minlagich) yordamida anchagina
mikdordagi yukni uyumdan olishi mumkin. Mashina 100 t/soat va undan xam
yukori unumdorlikda ishlashi mumkin, etarli darajada puxta, foydalanishda sodda,
kam massaga ega va kimmatbaxo emas.
3.3.2. Uzluksiz xarakatlanuvchi mexanik tushirgichlar
Ishchi organlari uzluksiz xarakatlanuvchi yuk tushiruvchi mashinalar yopik
vagonlardan sochiluvchan va mayda donali yuklarni tushirishda ko‘llaniladi. MVS-
4M mashina (3.14- rasm) yopik vagonlardan kaliy tuzi, superfosfat va boshka
kukunsimon, kotib koluvchi yuklarni tushirishda keng ko‘llaniladi. Mashina
o‘rmalovchi zanjirli arava (4) ga montaj kilingan bo‘lib oldinga va orkaga 5 m/dak
tezlikda xarakat kiladi.

---

106
Mashina vertikal ko‘p shnekli (kotib kolgan yuk uyumini) buzuvchi (2) dan,
kovshli elevator (1) dan, ostki yig‘ib to‘plovchi vintli ta’minlagich-shnek (3) dan
va tasmali konveyer (5) dan iborat. Ko‘p shnekli buzuvchi uyumdagi kotib kolgan
yukni maydalab (yumshatib) pastga tushiradi, vintli ta’minlagich-shnek (diametri
0,485 m) esa pastga tushgan yuklarni elevator xuzuriga to‘plab, uyadi. Elevator
kovshlari (sig’imi 4,3 /) pastda, vintli ta’minlagich to‘plagan uyumdan yukni
uzluksiz ketma-ket botirib olib tepaga tasmali (eni 0,5 m) konveyerga eltib
tashlaydi.