Transport vositalarida ishlatiladigan ekspluatatsion

mahsulotlari bilan ifloslanganda moy kul rang tusda
bo‘ladi va tiniqligini yo‘qotadi, demak moyni almashtirish lozim.
6 .1 -J a d v a l
Transmission moylarining tasnifi
Ko‘rsatkichlar
TCn-10
TCn-15K TAn-158 ГСп-14гип ТАД-17И
Qovushqoqlik:
kinematik, mm
2
/s, ko‘rsatilgan haroratda:
50 °C
-
-
-
-
110-120
100 °C
10
,
0+1
15,0+1
15,0+1
>=14,0
>=17,5
dinamik, Pa s,
-15 (-20) °C da,
-
75
180
(75)
-
Qovushqoqlik
indeksi
-
90
-
85
100
Alangalanish
harorati, °C da:
128
185
185
215
200
Qotish harorati, °C
da:
-40
-25
-20
-25
-25
Massa bo'yicha miqdori, %:
Mexanik 
aralash­
malar
0,02
0,01
0,03
0,01
Yo‘q
suv
Yo‘q
Fosfor
0,06
-
-
-
0,1
Oltingugurt
m3,0
-
-
-
1
,9-2,3
Suvda 
eriydigan
kislota va ishqor
Yo‘q
-
Yo‘q
-
-
Kul miqdori, %
-
-
-
-
0,3
Ishqor soni, мг KOH/r, -
-
-
-
2,0
Ko‘piklanishga moyilligi, sm3, ko'rsatilgan haroratda:
24 °C
-
300
-
500
100
94 °C
-
50
-
450
50
94 °C
-
300
-
550
100
20 °C dagi
zichligi, кг/мЗ,
915
910
930
910
907
Ulaming hammasida yedirilishga yoki timalishga qarshi va
depressator qo'shilmalar, ba’zilarida esa, bundan tashqari, ko‘pi-
rishga qarshi (TCn-14,5 va TCn-10) va oksidlanishga qarshi (TCn-14
ran) qo‘shilmalar bo‘ladi.

---

U m u m iy is h la r g a m o 'Ija lla n g a n m o y la r
TC harflari bilan bel­
gilanadi. Masalan, TC-IO-OTP moyidagi harf va raqamlar trans­
mission moyning 100°C dagi qovushqoqligi 10mm
2
/s. ekanini
ko‘rsatadi. OTP-timalishga va yeyilishga qarshi qo‘shilmasi borligini
bildiradi. TCn -15 К, «п» harfi transmission moy tarkibida qo‘shilma
borligini, К xarfi KaMAZ avtomobillarining transmissiyalarining ko‘p
nagruzka tushadigan agregatlari uchun ishlab chiqarilganini bildiradi.
TCz-9, «Z» harfi - moy tarkibida uni quyuqlashtiruvchi qo‘shilma
borligini bildiradi.
Bundan tashqari, transmission moylar ular ishlatiladigan agre-
gatlardagi tishli uzatmalarni tuzilishiga qarab bir necha xil guruhga
bo‘linadi:
1) Konussimon va silindrik uzatmalarni moylash uchun.
2) Gippoid ilash faqat konussimon uzatmalarni moylash uchun.
3) Gidromexanik transmissiyalarga va rul mexanizmini gidro-
kuchaytirgich sistemalarga qo‘shiladigan maxsus moylar.
6.5. Xorijiy transmission moylarining klassifikatsiyasi
AQSh 
va G’arbiy 
Yevropa mamlakatlarida transmission
moylarining klassifikatsiyasi ikki tizimiga bo‘linadi:
1. Qovushqoqlik 
harorat ko‘rsatgichlari bo‘yicha SAE J306
S(Amerika avtomobil muxandislar jamiyati) klassifikatsiyasi;
2. Ekspluatatsiya xususiyatlari bo‘yicha API (Amerika neft
instituti) klassifikatsiyasi.
Bu klassifikatsiyalar bir-birlarini to'ldiriladi va ulami birga
ishlatish - moy turini to‘g ‘ri tanlashga yordam beradi.
Qishki transmission moylar: SAE -70w, 75w, 80w, 85w.
Yozgi moylar: SAE - 2 0 ,
1 5 ,
90, 
Ш
 kiradi.
Hamma iqlim sharoitlarida ishlatish mumkin bo‘lgan moylar:
SAE 75w-90, 80w-90, 85w-140 moylar kiradi. Masalan, 
SAE 75w-
140, API GL-5
Transmissiya agregatlari turiga va ulami ishlatish sharoitlariga
qarab API klassifikatsiyasi bo‘yicha transmission moylar olti guruhga
bo‘linadi:

---

1. GL-1 guruhi - mexanik uzatmalar qutisidagi spiral-konussimon
va chervyakli tishli uzatmalarda nisbatan yumshoq sharoitlarda
ishlatiladi,
2. GL-2 guruhi og‘ir sharoitlarda ishlaydigan yuk avtomobil­
larining asosiy uzatmalarining chervyakli tishli uzatmalarida ishlatildi.
Bu moylarga yedirilishga qarshi qo'shilmalar qo‘shilgan.
3. 
GL-3 
guruhi 
o‘rtacha 
sharoitlarda 
ishlaydigan