Transport tizimlari

7.2. Uzatmalar qutisi birinchi uzatmasining uzatish sonini aniqlash.
Birinchi uzatmaning uzatish soni quyidagi pog‘onalar soni va uning o‘zgarish qobiliyatiga bog‘liq emas.
Uzatmalar qutisining birinchi uzatmadagi uzatish soni quyidagi ikki shartni qanoatlantirishi kerak
а) a) avtomobil (avtopoyezd) texnik topshiriqda berilgan eng kata yo‘l qarshiligi ni singa olishi va eng kichik turg‘un tezlik bilan xarakatlana olishi kerak, ya’ni
.
в) ) avtomobilning birinchi uzatma xarakati davrida yetakchi g‘ildiraklari shataksiramasligi kerak, ya’ni

bu yerda: birinchi uzatma qo‘shilgandagi eng katta tortish kuchi;
yo‘lning eng katta jami qarshilik kuchi;
yetakchi g‘ildirakning yo‘l bilan ilashish kuchi;
а) shartni qanoatlantiruvchi 1-uzatmaning uzatish sonini aniqlash
Agar avtomobil joyidan qo‘zg‘alayotgandagi havoning qarshiligi (11) deb qabul qilish mumkin.
Yuqoridagi (11) ifoda tashkil etuvchilarning qiymatlarini qo‘yib, U1 ga nisbatan yechilsa,

boladi
bu yerda - йўлнинг умумий қаршилиги берилган бўлади.
Uning o’rtacha qiymati:

• 
  Yengil aftamabil uchun
  
• 
  hamma g‘ildiraklari yetakchi avtomobillar uchun .
  

Agar hisoblash natijasida raqamlari hosil bo‘lsa, yetakchi g‘ildiraklarga keltirilgan tortish kuchi ularni shataksirashga majbur etadi. Bu holatdan holi bo‘lish uchun, orqa o‘qga tushgan yukni orttirish yoki maxsus shinalarni ishlatib, koeffitsiyentini ko‘paytirish kerak. Shunday usullar yordamida bo‘lishini ta’minlash kerak.