“transport tizimlari va inshoatlari” kafedrasi “Qurilish materiallari va buyumlari”

Lok-bo‘yoq bilan qoplash
. Bu usulda metallni korroziyadan himoyalashning eng 
keng tarqalgan turidir. Qoplamalar nitroemallar, neft, toshko‘mir va sintetik loklar, oliflar 
va o‘simlik moylari asosida tayyorlangan bo‘yoqlar, polimerlar asosidagi kukun 
to‘ldiruvchili va to‘ldirilmagan kompozitsiyalar bilan hosil qilinadi. Lok-bo‘yoq 
qoplamalari metallni korroziyadan saqlash bilan birga unga estetik chiroyli tus beradi.
Nometall qoplamalar
. Metallni maxsus qorishmalar bilan sirlash, shisha, sement-
kazein kompozitsiyalari, list plastinkalar va plitkalar bilan qoplash, polimer nometall 
qoplamalar usulida metallni korroziyadan saqlashga kiradi. Bu usulning kafolati qoplama 
materialning korroziya muhitiga chidamliligi, zichligi, metallga adgeziyasi (yopishishi) va 
shu kabi omillar bilan belgilanadi. Nometall qoplamalar bilan bino va inshootlarning yer 
osti va usti metall konstruksiyalari himoyalanishi mumkin.
Metall qoplamalar
. Metallarga galvanik, kimyoviy, qizdirib metallizatsiya-lash va 
boshqa usullarda metall qoplamalar qoplanadi. Galvanik usulda himoyalashda metall 
yuzasiga tuzlar eritmasidan metallarni elektrolitik cho‘ktirish vositasida birorta 
himoyalovchi metallning yupqa himoya qatlami hosil qilinadi.
Qizdirib qoplash usulida
metall buyumlar suyultirilgan himoyalovchi metall 
to‘ldirilgan vannaga (rux, qalay, qo‘rg‘oshin) botirib olinadi. Metallizatsiyalash usulida 
metall buyum yuzasiga siqilgan havo vositasida suyuqlantirilgan metall purkab, yupqa 
qoplama qatlam hosil qilinadi.
Legirlash usulida
himoyalash. Bu usulda metall tarkibiga oz miqdorda legirlovchi 
elementlar kiritiladi. Hosil bo‘lgan qotishmalar korroziya muhitiga chidamli bo‘ladi. 
Qurilishda eng ko‘p ishlatiladigan po‘latni korroziyaga bardoshligini oshirish maqsadida 
uning tarkibiga mis, xrom, nikel, fosfor va boshqa elementlar kiritiladi. Legirlangan 
po‘latlar ochiq havoda va yer ostida ishlatiladigan konstruksiyalar tayyorlashda ishlatiladi.