“transport tizimlari va inshoatlari” kafedrasi “Qurilish materiallari va buyumlari”

Asbob-uskunalar:
Katta po‘lat tigel(o‘tga chidamli qozon); diametri 64 mm, 
balandligi 47 mm, qalinligi 1 mm, bo‘lgan kichik po‘lat tigel(o‘tga chidamli qozon); 
simobli termometr; sekundamer; qizdirilgan quruq qum; qizitishi boshqariladigan gaz 
gorelkasi yoki elektr plitka; shtativ; benzin-rastvoritel; shtativga maxkamlangan xalqa; 
yondirishga moslashtirilgangan qurilma. 
Ishni bajarish tartibi:
Bitumning o‘t olish (chaqnash) xaroratini aniqlash uchun, 
rasda ko‘rsatilgan bitumning o‘t olish (chaqnash) xaroratini aniqlashga moslashtirilgan 
standart asbob(qurilma)dan foydalaniladi.
Katta tigel(o‘tga chidamli po‘lat qozon)ga quruq qum solinadi. Tajriba 
o‘tkazishdan oldin va xar bir o‘tkazilgan sinovdan keyin kichik tigel(o‘tga chidamli po‘lat 
qozon) benzin bilan yuviladi va gaz gorilkada quritiladi. Keyin kichik tigel katta tigel ichga 
shunday joylashtiriladiki, bunda qum tigel tepa qirrasidan 12 mm past bo‘lishi, ichki tigel 
tagi bilan tashqi tigel orasidagi qum qatlami qalinligi 5-8 mm bo‘lishi kerak. 
Ichki tigel 
ichiga erigan (yumshagan) bitum solinadi, bitumning satxi tigelning tepa qirrasidan 12 mm 
past 
bo‘lishi kerak. Shtativga maxkamlangan xalqaga (ichiga joylashtirilgan bitum 
solingan kichik tigel bilan birga) katta tigel gorizontal qilib 
o‘rnatiladi, tagiga gaz gorelka 
joylashtiriladi. Bitum solingan tigel ichiga termometr tik xolatda 
o‘rnatiladi, bunda 
termometrning simobli sharigi taxminan tigelning geometrik markazida 
bo‘lishi kerak. 
Bitum yuzasiga
gaz quvuriga ulangan trubka 
o‘rnatilgan yondirishga moslashtirilgan 
qurilma
joylashtiriladi.

---

 
Rasm 
– Bitumning o‘t olish 
(chaqnash) xaroratini aniqlashga 
moslashtirilgan qurilma: