“transport tizimlari va inshoatlari” kafedrasi “Qurilish materiallari va buyumlari”

Nazorat savollari. 
1. Gipskarton listlar nima?
2. Gipsbeton material va buyumlar xaqida nimani bilasiz? 
3. Gipskartonning o‘rtacha zichligi qanday aniqlanadi? 
4. Gipskartonning egilishga bo‘lgan mustaxkamligi qandy aniqlanadi?
 
Gipsobetonning o‘rtacha zichligini va siqilishga bo‘lgan mustaxkamligini aniqlash. 
 

---

 
 

 

 
Asbob va uskunalar: 
Gidravlik press. 
70,7x70,7x70,7 mm o‘lchamdagi po‘lat 
qoliplar, t
arozi. quritish javoni. po‘lat chizg‘ich, shtangensirkul.

---

Gipsbetonning o‘rtacha zichligi va siqilishga mustaxkamlik chegarasi quruq 
xoldagi kub namunalarni sinash orqali aniqlanadi. Gipsbeton buyumlar uchun 
tayyorlangan qorishmadan 
70,7x70,7x70,7 mm o‘lchamdagi uch dona kub shaklidagi 
namunalar tayyorlanadi.
Kub namunalar qismlarga ajraladigan cho‘yan yoki po‘latdan tayyorlanadi; 
qolipning 
devorchalari 
yetarli 
darajada 
qattiq, 
namuna 
tayyorlayotganda 
qiyshaymaydigan, shaklini o‘zgartirmaydigan, devorchalarining ichki yuzasi tegishlicha 
tekislangan, qismlari orasidan sement suti sizib chiqmaydigan darajada o‘zaro jips birikkan 
bo‘lishi lozim. Qolipning yig‘ilgan xoldagi o‘lchami mutlaqo o‘zgarmasligi, tomonlar 
uzunligining belgilangan o‘lchamdan chetga chiqishi 1% dan oshmasligi, to‘g‘ri 
burchaklik shaklidagi qolipning tomonlari orasidagi burchaklar to‘g‘ri bo‘lishi shart.
Beton qorishmani quyish oldidan qolipni qorishma qoldig‘idan tozalash, 
devorchalarining ichki yuzasini betonning kolipga yopishib turadigan tomonlarini, 
betonning qolipga yopishib qolishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun surkov moyi , masalan
, OE-
2 
moyi bilan moylash kerak.
Beton qorishmadan o‘rtacha namuna olingan paytdan xisoblaganda, qorishmani 
qolipga quyish va zichlash bir minutdan uzoqqa cho‘zilmasligi lozim. 
Qorishmani qolip bilan birga qo‘l bilan titratiladi va qolipning yuzidan ortiqcha 
qorishma metall chizg‘ich bilan sidirib tashlanadi va yuzasi tekislanadi. Zichlash uchun 
tebranma maydoncha va sterjindan foydalanilmaydi.
Namunalar qolipda kamida bir soat saqlanadi, so‘ngra namunalar qolipdan chiqarib 
olinadi va tamg‘alanadi. Xarorati 20±2°S, namligi kamida 95% bo‘lgan kameraga 
joylanadi. Namunalar bu yerda normal sharoitda qotadi. Kamerada stellajlarga namunalar 
balandlik bo‘yicha bir qator qilib tizilishi va oralari ochiq qoldirilishi kerak.
Qolipga quyilgan qorishma Shtangensirkul chuquro‘lchagich bilan.
1 – shtanga; 2 – gubkalar; 3 – ramka; 4 – vint; 5 – nonius; 6 – chuquro‘lchagich

---