Transport tizimlari

Texnik xizmat ko’rsatish uchastkasining maydonini aniqlash

Uchastka yoki bo’limning maydonini quyidagi usullarda hisoblash mumkin:

1) bir ishlab chiqarish ishchisiga to’g’ri keladigan maydon bo’yicha;
2) uskuna bilan band bo’lgan maydon bo’yicha;
3) bir shartli remontga to’g’ri keladigan maydon bo’yicha.
Men maydonni hisoblashda ikkinchi usuldan foydalandim. Uchastka yoki bo’limning maydonini uskuna bilan band bo’lgan maydon orqali hisoblashda o’tish joylari koeffitsienti nazarga olinadi:

bunda uskuna bilan band bo’lgan umumiy maydon, m²;
mashinalarni yig’ish joylarining soni;
mashina egallagan maydon (turli markadagi mashinalarni remont qilganda eng yirik mashina egallaydigan maydon qabul qilinadi);
k – o’tish joylari koeffitsienti; o’tish joylari koeffitsientlarining taxminiy qiymatlari quyidagi jadvaldan olinadi.
Turli uchastkalar va bo’limlar uchun o’tish joylari koeffitsientlarining taxminiy qiymatlari

Eng yirik o’lchamli avtomobilning egallab turgan maydoni ni aniqlaymiz:

Eni – 2550 mm;
Uzunligi – 3500 mm.


Tamirlash uchastkasida talabetiladiganjihozlarvauskunalarro’yxati

№	Uskunalar nomi	Soni	O’lchami, mm	Maydoni, m^2
I	TXK uchastkasi
1	Shikaf	2	1200 x 400 mm	0.96 m^2
2	Ish stoli	2	1500 x 800 mm	2.4 m^2
3	Detallar uchun stellaj	4	1500 x 800 mm	4.8 m^2
4	Bo’yoq sepish qurilmasi	2	1060 x 870 mm	1.84 m^2
5	Quritish	2	3500 x 1200 mm	2.2 m^2
6	Chiqindi idishi	2	800 x 800 mm	1.28 m^2
8	Payvandlash qurilmasi	1	1200 x 900 mm	1.08 m^2
9	Charx	1	950 x 800 mm	0.76 m^2
	Jami:			15.32 m^2

Tamirlash uchastkasi maydonini aniqlaymiz:

²

Avtomobillarning ishonchliligi yuqori darajada bo’lgani uchun TXK va JT ish hajmlari keskin qisqaradi, asosiy ishlar TXK va JT postlarida bajariladi. Kuzov ta’mirlash uchastkasining texnologik hisobi quyidagi ketma-ketlikda olib boriladi.

Uchastkaning postlari soni

• 
  kuzov ta’mirlash bo’yicha uchastkada postlar soni:
  

(24)


(25)

• 
  bo’yoqchilik uchastkasida postlar soni:
  

(27)



Bu yerda: X_p – ishchi postlarining umumiy soni, X_p = 2


Mexaniklar sonini aniqlash. Mexaniklar soni ishchi postlar soniga bog’liq holda quyidagicha aniqlanadi:

• 
  kuzov ta’mirlash uchastkasidagi mexaniklar soni:
  

P_k =1,2 * X_k (28)

P_k =1,2 * 1 = 1.2

• 
  bo’yoqchilik uchastkasida mexaniklar soni:
  

P_b =1,2 * X_b (29)

P_b =1,2 * 4/3 = 2.4

Umumiy sonini topish uchun esa ikkala uchastkadagi mexaniklar qo’shiladi:

P_u= P_k +P_b=1,2 + 2.4=3.6

Ta’mirlash ustaxonasini yorug`lantirilishini hisoblash.
Barcha ishlab chiqarish xonalari tabiiy va sun’iy yoritilishi lozim. Bu esa xonani bir tekisda yoritilishini ta’minlaydi. Ishlab chiqarish xonalarida o’tish joylarida avaryaviy yoritish jihozlari bo’lishi kerak.


Tabiiy yorug`lantirilishini hisoblash: Hisoblash yon tomonlama yoritishni (tashqi devordagi derazalar orqali) qabul qilamiz.
Yorug`lik tomonlarning jami maydonini aniqlaymiz:
(30)
bu yerda: S_n –xonadagi nol maydoni;
L_min=1,5- yon tomonlama yorug`lantirishdagi me’yoriy qiymat;
η<sub>a</sub>= 1,5 – derazaning yorug`lik xarakteristikasi;
k₁ = 3 –derazalarni qoraytirish xoldaligini hisobga olish koeffitsienti;
τ_a = 0,3 –devordan tushayotgan quyosh nurining, undagi oynaning kirlanishidan yorug`likni to’sish qobilyatini hisoblash koeffitsienti.

Yorug`lik uzatuvchi ruxsat etilgan oynaning umumiy maydoni 50 m<sup>2</sup> ga teng.Demak, tabiy yorug`lantirish hisobiy me’yorlarga javob beradi.
Tabiiy yoritish yon tomondan deraza orqali tushadigan yorug’likdan, yuqoridan yoritish oynalari orqali tushadigan yorug’likdan yoki kombinatsiyalangan – deraza va tepa oynalar orqali tushadigan yorug’likdan iborat. Eng yaxshi yoritishni kombinatsiyalangan yorug’lik hosil qiladi.
Ishlab chiqarish binolarining tabiiy yoritilishini hisoblashda dastlab yorug’lik tushadigan darchalar ( oyna solingan joylar ) ning yuzi so’ngra esa derazalar soni aniqlanadi.
Oyna solingan joylarning yuzini quyidagi formuladan taxminiy hisoblash mumkin:
f = (S_п α)/η(31)
bunda S_п – yoritiladigan xona polining yuzi;
α – tabiiy yoritilganlik koeffitsienti; bu koeffitsient mexanikaviy bo’limlar va yonilg’i apparatlarini hamda elektr uskunalarni remont qilish bo’limlari uchun 0.34 – 0.35; temirchilik va payvandchilik bo’limlari uchun 0.25 – 0.30; qolgan uchastka va bo’limlar uchun 0.15 – 0.20 deb qabul qilinadi.
η – oynalarning ifloslanishi oqibatida yo’qoladigan yorug’likni hisobga oluvchikoeffitsient; kam chang va tutun chiqadigan xonalar uchun η = 0.70 – 0.85; chang va gazlar intensiv ravishda chiqadigan xonalar uchun η = 0.60 – 0.70 deb qabul qilinadi.
Bir deraza uchun quyidagi quyidagi standart o’lchamlarberilgan ( ГОСТ 477 – 56 ):

1. 
   eni – 1010, 1510, 2010 mm.
   
2. 
   balandligi – 1250, 1815, 2415 mm.
   

Bu holda derazalarning umumiy soni quyidagi formuladan aniqlandi:
N_д = f /(ab) (32)