Transport logistikasi

Har xil transport turlarida qo‘llaniladigan transport hujjatlari
Barcha transport turlarida ma’lum miqdordagi yukni belgilangan vaqtichida bir yoki bir nechta transport turida tashish uchun yozma ravishda “bosh shartnomalar” tuzish alohida ahamiyat kas betadi. Ushbu kelishuvlarda har bir transport turi uchun aniq transport hujjatilarini qo‘llash ko‘zda tutilgan.
Dengiz transportida asosiy hujjat konosament hisoblanadi, uni tuzish uchun esa yuklash orderi va shturman tilhati asos qilib olinadi.
YUklash orderi tashuvchiga tashish shartnomasini tuzish va o‘rniga konosament shaklida yozma isbot olish uchun yozma taklif hisoblanadi.
Order quyidagi ma’lumotlardan iborat:

• 
  jo‘natuvchining nomi;
  
• 
  tushirish portining nomi;
  
• 
  qabul qiluvchining nomi;
  
• 
  yuk va uningholati haqidama’lumotlar;
  
• 
  yuk jo‘natuvchiga to‘lov uchun har narxi haqida ma’lumot.
  

SHturman tilxati kapitan tomonidan aniq kema bortiga qabul qilib olingan yukni tasdiqlovchi order hisoblanadi. Konosament ingliz tilida rasmiylashtiriladi va uchta vazifani bajaradi: yukni tashish uchun kema egasi tomonidan qabul qilinganini tasdiqlaydi; tovarni tashishga yo‘naltirilgan hujjat hisoblanadi; dengizda tashish shartnomasi tuzilganligidan guvoh beradi.
Temir yo‘l transportida ichki va xalqaro temir yo‘lda yuklarni tashishda nakladnoy va uning kopiya-dublikati transport hujjati hisoblanadi. Nakladnoy yuk jo‘natuvchi va temir yo‘l ma’muriyati o‘rtasida tashish shartnomasi tuzilganligi to‘g‘risidagi rasmiy hujjasanaladi.
Ichki tashuvlarda kopiya-dublikat yukni qabul qilinganligi haqidagi kvitansiya deb ataladi. Yo‘l qaydnomasi va uning koreshogi transport hujjati hisoblanadi. Yo‘l qaydnomasi va nakladnoy yuk bilan birga qabul qilish stansiyasigacha etkazib boriladi va qabul qiluvchiga topshiriladi. Yo‘l qaydnomasi – bu temir yo‘l transportining ichki hujjati hisoblanadi. U tashish haqlarini to‘g‘ri belgilanishini nazorat qilish uchun xizmat qiladi. YUkni qabul qilinganligi haqidagi kvitansiya jo‘natish stansiyasida yuk jo‘natuvchida, koreshogi esa temir yo‘l stansiyasida qoldiriladi.