Transport logistikasi

Havo transportida yuk avia nakladnoy yoki havo yo‘llari kvaitansiyasi yuk jo‘natuvchi va tashuvchi orasidagi tashish shartnomasiga guvohlik beruvchi hujjat hisoblanadi.
Avianakladnoy yuk jo‘natuvchi tomonidan 3 nshada to‘ldiriladi va yuk bilan birga tashuvchiga topshiriladi. Avianakladnoyning birinchi nushasiga “tashuvchi uchun” belgisi qo‘yilib, yuk jo‘natuvchi tomonidan imzolanadi, ikkinchi nusha “qabul qiluvchi uchun” belgisi qo‘yilib, yuk jo‘natuvchi va tashuvchi tomonidan imzolanadi va yuk bilan birga yuboriladi., uchinchi nushasi esa tashuvchi tomonidan imzolanib, yukni qabul qilib oligandan so‘ng yuk jo‘natuvchiga qaytarib beriladi. Nakladnoyda yukning nomi, jo‘natuvchi va qabul qiluvchi aeroportlarning nomi, nakladnoyga ilova qilinayotgan hujjatlarning nomi, yukning narhi, tashish uchun to‘langan haq, nakladnoyni to‘ldirish vaqti va boshqalar ko‘rsatiladi.
Avianakladnoy tovar harakatini boshqaruvchi ham, taqdim etuvchi hujjat ham hisoblanmaydi. U faqat tashish shartnomasi tuzilganligini, tovarni tashish uchun qabul qilinganligini va tashish shartlarini tasdiqlovchi hujjat hisoblanadi. Bir qator davlatlarda u bojxona deklarasiyasi sifatida ishlatiladi.
Avtomobil transportida yuklarni tashishda yo‘l varaqasi va tovar-transport hujjatidan foydalaniladi.
Yo‘l varaqasi birlamchi hujjat bo‘lib, tovar-transportn akladnoyi (TTN) bilan birga avtotransport vositasi va haydovchining ishini hisoblab borish, haydovchiga oylik maoshini belgilashda ishlatiladi. YO`l varaqasi avtotransport korxonasi mas’ul hodimlari (dispetcher) tomonidan to‘ldiriladi:
- liniyaga chiqishdan oldin;
- liniyada;
- avtotransport korxonasiga qaytgandan so‘ng.
TTN yuk jo‘natuvchi tomonidan tashuvchiga berilib, yukni hisobdan chiqarish va qabul qiluvchining yukni qabul qilib olganligini tasdiqlovchi asosiy hujjat hisoblanadi. YUk jo‘natuvchi kamida to‘rt nushada TTN to‘ldiradi: birinchisi yuk jo‘natuvchida qoladi, ikkinchisi yuk qabul qiluvchiga beriladi, uchinchi va to‘rtinchisi ATKga beriladi. Tashish uchun hisob-kitobishlari bajarilgandan so‘ng uchinchi nusha yuk jo‘natuvchiga qaytariladi. TTN ikki bo‘limdan iborat: tovar va transport. Xalqaro tashishlarda CMR nakladnoyi rasmiylashtiriladi.