Transkripsiya va transliteratsiya


x’–x dan ko‘ra sayozrok, frikativ (sirg‘aluvchi) tovush. q



Download 46,32 Kb.
bet7/7
Sana23.03.2023
Hajmi46,32 Kb.
#920820
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Transkripsiya va transliteratsiya

x’–x dan ko‘ra sayozrok, frikativ (sirg‘aluvchi) tovush.
qx chuqur til orqa, affrikat (qorishiq) tovush: k va x fonemalarini kam farq qiladigan shevalarda uchraydi.
h – bo‘g‘iz tovushi nemis tilidagi ch undoshi kabi talaffuz etiladi.
Diakritik belgilar va boshqa ifodalar. . - bir nuqta, : - ikki nuqta va :: - bir necha ikki nuqta belgidan keyin quyilib, unlining uzunligini ifodalaydi.
’– lenisg‘ ning yoniga quyilib (g‘’), talaffuzda portlashni ifodalaydi.
٬–asper, g ning yoniga qo‘yilib (g٬), spirantizatsiyani, ya’nishu tovushning sirg‘aluvchi ekanligini ifodalaydi.
َ' – akut, belgining o‘ng tomoniga qo‘yilib (l' )palatalizatsiya (yumshalish-ni) ko‘rsatadi.
X belgisi – konvergensiya (birlashish) hodisasini ko‘rsatish uchun tovushlar va formalar orasiga qo‘yiladi.
>belgisi – o‘tish hodisasini ko‘rsatadi. cach>chәch; c>ch; dep>dәp; e>ә
< belgisi – o‘zgarish hodisasini ko‘rsatadi. ilә// belgisi – tovushlarning almashinishi va ikki faktning parallel qo‘llanilishini ko‘rsatadi. –dәy//-dek
( ) qavs – shart bo‘lmagan, tushib qoladigan elementni ko‘rsatadi (gosh (t) tөr (t).
[ ] o‘rta qavs- umumiy matndan transkripsiya qilingan so‘zlarni ajratib ko‘rsatish uchun ishlatiladi.
~ kursiv – turli darajadagi kuchsizlanish va reduksiyani ko‘rsatadi. bilәk, tilәk, pыshыq, shira.
/ – bir shevadagi formalarning variantlarini ko‘rsatish uchun qo‘llaniladi. -di/ -ti, -dы/ -tы.

Adabiyotlar:


1.Baskakov N.A. O proekte edinoy foneticheskoy transkripsii dlya tyurkskix yazkov. M.,1959.
2. Reshetov V.V. K voprosu o transkripsii (primenitel’no k osobennostyam uzbekskix narodnыx govorov). Uchenыe zapiski Tash GPI im. Nizami, vo‘p. 1. Tashkent 1947.
Takrorlash uchun savollar:

1. Transkripsiya deb nimaga ataladi?


2. Transliteratsiya deb nimaga ataladi?
3. Old qator unlilarni ifodalashda qaysi belgilar qo‘llanadi?
4. Orqa qator unlilarni ifodalashda qaysi belgilardan foydalaniladi?
5. Undoshlarni farqlashda qaysi harflar olinadi?
6. Diakritik belgilar deb nimaga aytiladi?

Download 46,32 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish